جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اين رساله جامعي است وجيز در تحقيق مسئله جبر و اختيار كه اختلافي بين عدليه و اشاعره است - رساله بدين نمط ترسيم شده كه پس از تحرير محل نزاع 17 برهان عقلي و 18 دليل از آيات بر اثبات مذهب عدليه نگاشته سپس ادله جبريون را ذكر و رد نموده - يكي از علماء اهل سنت هند رساله اي بر رد اين رساله نبشته و قاضي نورالله شوشتري كتاب النور الانور في مسئلة القضاء و القدر را در دفع اشكالات و رد آن و تاييد اين رساله نگاشته است. (مهدي ولايي) آن را بخواهش سلطان خدابنده نگاشته است. رساله جامعي است درخصوص مسئله جبر و اختيار که مورد اختلاف عدليه و اشاعره مي باشد و حضرت علامه 17 دليل عقلي و 18 برهان نقلي ازآيات قرآن کريم بر اثبات نظريه شيعه اماميه در اين باب آورده و پس از آن به ذکر ادله جبريون پرداخته و يک يک آنها را رد نموده است. اين كتاب چاپ شده است. (فاضل) نام كتاب «استقصاء البحث و النظر» نيز آمده است. وي آن را براي اولجايتو خدابنده مغولي (جلوس 703مرگ716) به هنگامي نگاشت كه مغولان تشيع را بر تسنن ترجيح دادند. ليكن سابقه ذهني جبرگرائي تسنن در ايشان مانع آن مي شد. پس علامه اين كتاب را در حل اين معضل الجايتو ساخت. و چون يك هندي سني بر اين كتاب جوابي نگاشت قاضي نور الله شوشتري (956-1019) پاسخي در رد آن هندي نگاشت و آن را «النور الأنوار و النور الأزهر» ناميد. يكسال پس از تأليف اين كتاب قاضي را زير شلاق خاردار كشتند (ذريعه ج2ص31ش122 و ج24ش1952) اين كتاب در نجف 1354همراه با «انقاذ البشر من الجبر و القدر» چاپ شده است (ذريعه ج2ش1612) (علينقي منزوي) از علامه حلي است كه بنام سلطان محمد خدابنده نوشته و در آن از قضا و قدر بروش شيعي گفتگو نموده و اشعريان و معتزليان را رد كرده است (ذريعه 2/32). نام اين رساله در ديباچه چنين آمده و در خلاصه (ص25) از آن به «استقصا النظر في القضاء القدر» ياد شده است اين رساله با انقاذ البشر من الجبر و القدر سيد مرتضي در نجف بسال 1354 بچاپ رسيد. (دانش پژوه) رساله اي استدلالي است در نفي جبر و تفويض. مؤلف در اين رساله استدلالات عقلي و نقلي اين مسئله را به درخواست سلطان محمد الجايتو خدابنده طرح کرده است. قد ألفه للشاه خدابنده لما سأله بيان الأدلة الدالة علي أن للعبد اختياراً في أفعاله و أنه غير مجبور عليها (خادمي، محمد علي) آغاز كتاب: بسمله. الحمدلله الحكيم الغفار القديم القهار العظيم الستار ... اما بعد فانه لما كان السلطان ... او لجا يتوخدا بنده محمد مالك وجه الارض ... سألني بنظر الادلة الدالة ان للعبد اختيار في افعاله و انه غيره مجبور عليها ... انجام كتاب: و الفرق بين الصورتين ثابت. و لتكن هذا آخر ما نورده في هذا الكتاب و الله الموفق للصواب، و اليه المرجع و المآب. و الحمدلله ... [فهرست مجلسي 12/16و13/149و14/224و41938 و 11/250؛ الذريعة 2/31 و 32؛ فهرست مرعشي 7/362 و 27/216 و 29/458؛ التراث العربي 1/207؛ کتابخانه جامع گوهرشاد 3/1268؛ الهيات مشهد 2/86؛ فهرست آستان قدس 4/15 و 1/206؛ كتابخانه ملي 11/19و 16/185و 13/270 و 18/204؛ ف عربي مشار ص 49؛ عكسي مركز احياء ميراث 5/122 و 1/266؛ مجلس شورا 2/410 و 12/16 و 13/149و 11/250 و 14/225 و 14/237 و 15/306 و 38/419و2/4322و13/4954 و 28/76؛ عكسي مرعشي 2/400؛ ادبيات تهران 1/27؛ دانشكده حقوق تهران 244؛ مكتبه العلامة الحلي، سيد عبدالعزيز طباطبائي ص 49؛ فيلم دانشگاه 1/671 و 1/776؛ دانشگاه تهران 8/714 و 16/137 و 16/498؛ مرعشي 34/692 و7/274؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 2/233؛ اهدائي به آستان قدس ص 280؛ نشريه 5/647؛ نسخه پژوهي 3/74؛ تراثنا س6ش/3 112؛ كشف الحجب 24و44؛ هدية العارفين 1/284؛ مشار عربي 49؛ رايانه آستان قدس] شرح و حواشي: النور الانور و النور الازهر في تنوير خفايا رسالة القضاء و القدر شوشتري، نورالله بن شرف الدين (956-1019) اجالة الفكر في فضاء القضاء و القدر فاضل هندي، محمد بن حسن (1062-1137)

اين پرسشها در خصوص حكم مومن عاصي. حكم بوسيدن درب هاي مشاهد مشرفه است. «فاضل، محمود» [مدرسه نواب37]

پاسخ پرسش سلطان محمد خدابنده (703-716ق) درباره حكمت نسخ احكام الهي است. از اين پرسش و پاسخ نسخه ديگري نيافتم. «حكيم» [مجلس شورا 1/250/29؛ ]

این كتاب، كتاب مختصر و مفیدى است كه دربردارنده مباحث اصول دین و عمده مباحث كلامى است و از هشت فصل تشكیل شده است: فصل اول كه شامل هفت مبحث مى شود و درباره امور عامه است و داراى بحث‌ هایى مانند وجود و عدم، امكان و وجوب، قدم و حدوث مى باشد. فصل دوم كه آن هم هفت مبحث دارد و درباره جواهر و احكام آن‌ ها است. فصل سوم داراى بیست مبحث است و در مورد اعراض بحث مى كند. فصل چهارم، شانزده مبحث دارد و راجع به اثبات واجب الوجوب و بررسى صفات ثبوتى و سلبى حق تعالى است. فصل پنجم، هفت مبحث دارد و درباره عدل الهى است و شامل بحث‌ هاى مربوط به حسن و قبح عقلى، افعال عباد، تكلیف، لطف، آلام، ارزاق، آجار و اسعار مى باشد. فصل ششم درباره نبوت است و چهار مبحث دارد: لزوم بعثت انبیا، عصمت انبیا، اثبات نبوت حضرت محمد صلى الله علیه و آله و كرامات. فصل هفتم شامل چهار مبحث و راجع به امامت مى باشد و به بحث‌ هایى در مورد لزوم نصب امام، عصمت امام، اثبات امامت امیرالمؤمنین و سایر ائمه معصوم علیه السلام مى پردازد. و بالأخره فصل هشتم درباره معاد است و چهار بحث دارد و شامل مطالبى مانندِ حقیقت انسان، صحت عدم بر عالم، استحقاق ثواب و توبه است.
آغاز كتاب: بسمله ، الحمد لله المتوحد بالجلال المفترد بالكمال . انجام كتاب: إلي رحمة ربه رب العباد و شفاعة نبيه محمد و آله الأمجاد ]الذريعه 1/63 ، مكتبة العلامة الحلي ، سيد عبدالعزيز طباطبائي 25-26: ملي ، تهران 10/630 ؛ مجلس شورا 25/394 ؛ ملي 10/630 ؛ ايضاح المكنون 1/10؛ هدية العارفين 1/284؛ تاسيس الشيعه 398؛ معجم التراث الكلامي 1/100[

علامه، به درخواست فرزندش فخرالمحققين، خلاصه اي از مباحث علم كلام را در 13 فصل اين كتاب به ترتيب زير بيان نموده است: 1- تقسيم معلومات 2- اقسام ممكنات 3- احكام معلومات 4- احكام موجودات 5- اثبات واجب الوجود 6- احكام صفات واجب الوجود 7- آنچه بر خداوند متعال محال است 8- عدل 9- فروع دين 10- نبوت 11- امامت 12- امر به معروف و نهي از منكر 13- معاد «حبيب الله عظيمي» كتاب ملخص قواعد علم كلام است كه بجهت فرزندش فخرالمحققين تأليف نموده. رساله مرتب است بر13فصل و با شرحش موسوم بارشاد الطالبين بچاپ رسيده. (مهدي ولايي) علامه درين كتاب مبادي كلام شيعي و رؤوس مطالب اصولي را آورده است و قصد او از اين نگارش برآوردن خواهش فرزند خود محمد است. او درين نسخه از معلومات مقدماتي شروع ميكند و پس از بيان مطالبي در امور عامه بالهيات مي رسد و درين جابتفصيل مطالبي راجع به الهيات مي آورد و بآخر نيز اصول دين و مذهب شيعه رامي نگارد. در حقيقت قسمت اول اين كتاب همان بحث توحيد اصول دين است (عبدالله انوار) مؤلف در اين کتاب جامع، موضوعات کلامي و آنچه در مورد اصول دين است، به جهت فرزندش فخرالدين محمد در 13 فصل مختصر کرده است با اين عناوين: فصل اول: في تقسيم المعلومات، الثاني: في اقسام الممکنات، الثالث: في احکام المعلومات، الرابع: في احکام الموجودات، الخامس: في اثبات واجب الوجود، السادس: في احکام هذه الصفات، السابع: فيما يستحيل عليه تعالي، الثامن: في العدل، التاسع: في فروع العدل، العاشر: في النبوة، الحادي عشر: في الامامة، الثاني عشر: في الامر بالمعروف و النهي عن المنکر، الثالث عشر: في المعاد و پيش از 702 آن را بپايان رسانيده است. نجم الدين خضر بن شمس الدين محمد بن علي رازي حبلرودي پس از اينكه از استاد خود (شمس الدين محمد بن سيد شريف گرگاني 828) دور شده و از شيراز به نجف رسيده بود در همانجاگاهي كه هنوز استاد زنده بود پرداخت باينكه گزارشي براي اين كتاب بنويسد و آنرا بنام تحقيق المبين در مدرسه رتبيه در حله سيفيه نزديك به بامداد يكشنبه سيم ذيقعده 828به پايان رساند (ش397ج4طوس _ روضات الجنات ص 264) علامه، به درخواست فرزندش فخرالمحققين، خلاصه اي از مباحث علم كلام را در 13 فصل اين كتاب به ترتيب زير بيان نموده است: 1- تقسيم معلومات 2- اقسام ممكنات 3- احكام معلومات 4- احكام موجودات 5- اثبات واجب الوجود 6- احكام صفات واجب الوجود 7- آنچه بر خداوند متعال محال است 8- عدل 9- فروع دين 10- نبوت 11- امامت 12- امر به معروف و نهي از منكر 13- معاد «حبيب الله عظيمي» آغاز كتاب: بسمله الحمدلله المنقذ من الحيرة و الضلال المرشد الي سبيل الصواب ... . اما بعد فهذا کتاب نهج المسترشدين في اصول الدين. . الفصل الاول في تقسيم المعلومات انجام كتاب: اظهار الايمان و ابطال الکفر و لکن هذا آخرما نورده في هذه المقدمة و من اراد التطويل ... . المسمي بنهاية المرام في علم الکلام ... . بکتابي منتهي الوصول و المناهج وغيرها ... محمد و آله نجوم الاهتداء ]الهيات مشهد 3/903 و 2/356؛ الذريعة 24/427 و 24/424؛ التراث العربي 5/424 و 425؛ مشارعربي 976؛ مکتبة العلامة الحلي ص 214-216؛ فهرست دانشگاه تهران 3/635 و 8/222 و؛ فهرست سپهسالار 5/739؛ مرعشي 1/19و 20/272و 7/84 و 4/259 و 2/355 و 11/94و 18/64و 18/198و 21/207 و 27/121و 26/283 و 22/288 و 37/635؛ الفبايي آستان قدس 594؛ فهرست آستان قدس 4/268-269 و 11/422؛ مركز احياء ميراث اسلامي 3/97؛ آيت الله جليلي 316؛ امام صادق قزوين 1/286؛ كتابخانه هاي گلپايگان 95؛ كتابخانه وزيري 3/843 و 5/1547 و 3/923؛ ش 1030دانشگاه؛ كتابخانه ملي 8/358 و 13/7 و 16/122 و 10/274 و 19/314؛ الهيات تهران ص 183و 377 و 733؛ كتابخانه ملك 5/419؛ ذريعه 24: 424؛ عكسي مركز احياء 4/146و 2/318؛ كتابخانه مدرسه آخوند ص 1536 و 1557؛ بروكلمان، ذيل 2/208؛ عكسي مرعشي 2/309؛ مجلس شورا 14/237و 16/367 و 2/634/29؛ جعفريه زهان ص 106؛ حضرت شاهچراغ 3/121؛ فيلم دانشگاه 2/41؛ دانشگاه 3/635؛ كشف الحجب 597؛ آستانه قم ص 180؛ دانشگاه تهران 17/169؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 2/261؛ ذريعه 24/424؛ اعلام 2/1478 علامه حلي؛ طبقات 8/52 حسن؛ مؤلفين 2/669؛ نشريه 6/351و 4/416 و 5/303 و 5/610 و 11/928 و 11/929 و 7/41 و 11/700 و 11/707 و 11/723؛ اهدائي به آستان قدس ص 247 و 354؛ چهار كتابخانه مشهد ص 428؛ الفبائي آستان قدس ص 679؛ شيخ علي حيدر 3/625؛ تراثنا س13ش/4 141؛ تربيت ص 74؛ رايانه ملي ص 2675 و 2856؛ مجلس شورا 32/294؛ مكتبة اميرالمؤمنين 4/490 و 4/489؛ شورا 1/122/33؛ رايانه آستان قدس؛ مكتبة العلامة الحلي ص 214-217؛ دنا 10/905-907؛ معجم التراث الكلامي 5/429. [ شرح و حواشي: شرح نهج المسترشدين (-) حاشية نهج المسترشدين في اصول الدين (-) شرح نهج المسترشدين (-) شرح نهج المسترشدين (-) شرح نهج المسترشدين (-) إرشاد الطالبين إلي نهج المسترشدين فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (-826) معراج اليقين في شرح نهج المسترشدين فخرالمحققين، محمد بن حسن (682-771) التحقيق المبين في شرح نهج المسترشدين رازي، خضر بن محمد (-850) موصل الطالبين الي شرح نهج المسترشدين نصيرالدين كاشي، علي بن محمد (-755) تذكرة الواصلين في شرح نهج المسترشدين اعرجي، نظام الدين محمد (-8) مناهج الراشدين في شرح نهج المسترشدين حسيني عسكري، علي بن ابوالقاسم (-12) شرح نهج المسترشدين خوئيني، محمد حسن بن مصطفي (-13) حاشية شرح نهج المسترشدين خوئيني، محمد حسن بن مصطفي (-13) سراج المستبصرين في شرح نهج المسترشدين كرمانشاهي، محمد مهدي بن محمد محسن (-1346)

شامل 7 باب - باب اول در نظر 2- در حدوث 3- در اثبات الصانع 4- در عدل 5- در نبوت حضرت محمد (ص) 6- در امامت 7- در معاد. [الهيات مشهد 2/193] شرح و حواشي: معارج الفهم في شرح النظم علامه حلي، حسن بن يوسف (648-726)