جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

علم حقوق مانند سایر علوم انسانی، دارای مبانی و مبادی فکری است که فلسفه‌ی حقوق عهده‌دار پرداختن به آن‌هاست. اخلاق و ارتباط آن با حقوق، اصلی‌ترین و شایع‌ترین موضوعی است که در فلسفه‌ی حقوق مورد بررسی قرار می‌گیرد و پذیرش هرنوع رویکردی در این موضوع، آثار و نتایج گسترده‌ای را دربرخواهد داشت. ارائه‌ی تعریفی از اخلاق و یافتن رویکردهای موثر اخلاقی گام اول در به سامان رسانده پژوهش در این ساحت است. در وهله‌ی اول با تقسیمی که ریشه در فرااخلاق دارد، نظریه‌های ناشناخت‌گرایانه از دایره‌ی بحث تأثیرگذاری کنار گذاشته می‌شود چرا که این دسته از گرایش‌ها گزاره‌های اخلاقی را قابل اثبات یا ابطال نمی‌دانند و پژوهش منحصر در نظریه‌های شناخت‌گرایانه می‌باشد. در این ساحت پرشورترین مباحث اخلاقی، در اخلاق هنجاری و تلاش برای یافتن معیار اخلاقی بودن رفتارهای انسانی است. در میان نظریه‌های موجود در اخلاق هنجاری، اخلاق فضیلت‌محور و اخلاق وظیفه‌گرا و اخلاق فایده‌باور، سه رویکردی هستند که بیشترین مباحث اخلاقی را به خود اختصاص داده‌اند و امروزه نیز دارای سیطره‌ی غیرقابل انکاری در حوزه‌ی فلسفه‌ی اخلاق هستند.تأثیر نظریه‌های اخلاقی بر حقوق کیفری، منوط به شناخت نوع تعامل میان اخلاق و حقوق است. در این راستا، شناخت تفاوت‌ها میان اخلاق و حقوق، روابط میان آن‌دو و کارکردهایی که اخلاق می‌تواند در علم حقوق داشته باشد، پیش‌شرط ورود به مباحث نهایی است. براساس این نگاه، مراد از واژه‌ی تأثیر روشن می‌شود؛ منظور بررسی استلزامات و اقتضائات و نتایجی است که پذیرش هر نگاه اخلاقی بر حقوق کیفری خواهد داشت. پس از شناخت مدعای این نظریه‌های اخلاقی و نوع تعامل موجود میان اخلاق و حقوق، بایستی حوزه‌هایی از علم حقوق را که متأثر از رویکردهای اخلاقی هستند، مورد شناسایی قرار داد. تا آن‌جا که به حقوق کیفری مرتبط می‌باشد، پنج موضوع در علم حقوق وجود دارد که اخلاق نقشی بنیادین در این موارد ایفا می‌کند؛ مفهوم قانون، چرایی تبعیت از قانون، جرم‌انگاری، مسوولیت کیفری و مجازات. دو ساحت اولیه، موضوع‌هایی هستند که اخلاق دارای تأثیر غیرمستقیم بر حقوق کیفری است؛ بدین معنا که اخلاق با تحت تأثیر قرار دادن کلّیّت علم حقوق، حقوق کیفری را نیز متأثر می‌سازد، اما سه موضوع بعدی را می‌توان در ساختار تأثیر مستقیم نظریه‌های اخلاقی بر حقوق کیفری معنا کرد زیرا در این موارد آورده‌های اخلاقی، نتایج و اقتضاهایی را در حقوق در پی دارند. در هر پنج موضوع، ابتدا به تبیین ساختار بحث و رویکردهای مختلف به موضوع پراخته می‌شود، سپس پاسخ‌هایی که هریک از نظریه‌های سه‌گانه‌ی اخلاقی ارائه می‌دهند. چنین تبیینی از ارتباط میان اخلاق هنجاری و حقوق کیفری، موضوعی است که حتی در منابع لاتین نیز بدان پرداخته نشده است.بعد از شناخت موضع نظریه‌های سه‌گانه، نوبت به نگاه به حقوق داخلی و تطبیق رویکرد آن با مواضع فکری این نظریه‌ها می‌رسد. در مفهوم قانون، با توجه به محوریت اراده‌گرایی، با نظریه‌ی اخلاقی فایده‌گرایی تطبیق می‌شود. در موضوع چرایی تبعیت از قانون، با توجه به نظریه‌ی فقه سیاسی حقوق داخلی رویکردی منحصر به فرد اتخاذ کرده است که با هیچ‌یک از نظریات اخلاقی تطبیق ندارد. با پذیرش اخلاق‌گرایی حقوقی توسط حقوق داخلی، می‌توان آن را با نظریه‌ی اخلاق فضیلت‌گرایانه منطبق دانست. در موضوع مسوولیت کیفری، حقوق داخلی در پذیرش مولفه‌های مسوولیت کیفری قابل تطبیق با وظیفه‌گرایی و فضیلت‌گرایی است و در نهایت در موضوع مجازات می‌توان گفت که در مجازات‌های مستوجب حد، حقوق داخلی رویکردی تا حدودی مشابه وظیفه‌گرایی و فضیلت‌محوری را مورد قبول قرار داده است اما در سایر مجازات‌ها رویکردی مشابه رویکرد فایده‌گرایی مورد پذیرش قرار گرفته است. در نتیجه می‌توان گفت که حقوق کیفری داخلی قابل تطبیق با یک نظریه‌ی اخلاقی نیست و در موضوعات مختلف رویکردهای متفاوتی را مورد قبول قرار داده است فلذا با نظریه‌های مختلف قابل تطبیق است.

پژوهش حاضر با روشی تحلیلی- انتقادی به بررسی نقدهای منتقدان نظریه عدالت رالز می پردازد. منتقدان رالز به دو گروه منتقدان متقدم و منتقدان متاخر تقسیم بندی می‌شوند. منتقدان متقدم بر نظریه عدالت پس از انتشار آن نقدهایی را وارد ساخته اند و در گروه های منتقدان فمینیست، منتقدان جامعه گرا، منتقدان زمینه گرا، منتقدان لیبرتارین،و منتقدان دیگر تقسیم بندی شده اند. منتقدان متاخر در دوره های بعدی بر نظریه عدالت رالز نقدهایی وارد نموده اند و بر لیبرالیسم سیاسی و قانون ملل او را نیز نقد نموده اند که این گروه شامل هابرماس، منتقدان فمینیست، و منتقدان و اندیشمندان ایرانی است. لذا به اهم نقدهای هر دو گروه منتقدان به نحو مفید و رسا پرداخته شده است. اهمیت نظریه عدالت رالز و آثار او، اهمیت مضاعفی برای نقدهای وارده بر او فراهم نموده است و از راه شناخت هر دو، می توان تصویری جامع از آرا و افکار رالز و مبانی اندیشه او، و ادله منتقدان او به دست آورد و این همان هدفی است که در پایان نامه به آن پرداخته شده است. از این رو تأثیر نقدهای زمینه گرایان بر نظریه عدالت را در اثر قانون ملل و تاثیر نقدهای جامعه گرایان و لیبرتارین ها را در لیبرالیسم سیاسی نمی توان نادیده گرفت. نقدهای دورکین، سن، نوسباوم، نیگل هر یک به فراخور اهمیتی که دارند مورد توجه رالز قرار می گیرند و بررسی های منتقدان چپ گرا و منتقدان دیگر همانند دلاکمپانی، هیر، نیز نکاتی ناب و درخور تامل را پیش می کشند. اندیشمندان ایرانی نیز در این میدان فراخ، نقدهای خود را ارائه نموده‌اند و با بررسی های همه جانبه و دقت و ممارستی شایسته و با اصل گرفتن زمینه جامعه ایرانی آرای رالز را نقد می کنند. نتیجه مهم در نگرش اسلامی نشان می‌دهد که دقت در هویت فرهنگی و زمینه خاص جامعه مسلمان ایرانی در آثار احمد واعظی و علیرضا بهشتی دیده می شود و از سویی دیگر عبدالکریم سروش نیز نکات مثبت و مفید رالز را از دیدگاه خود برای جامعه ایران تبلیغ می کند و برجسته می سازد.واژگان کلیدی: رالز، نظریه عدالت، منتقدان متقدم، منتقدان متأخر، منتقدان ایرانی

چکیده ندارد.

متن حاضر از دو بخش تشکیل شده است. مسأله بخش اول ترجمة سه فصل اول کتاب Introducing persons نوشتة پیتر کاروترز استاد فلسفه در دانشگاه مریلند است. مباحث این سه فصل ذیل سه عنوان، مسأله اذهان دیگر؛ دوگانه‌انگاری: بدن و نفس؛ و اینهمانی و نفس، طرح شده‌اند. در فصل اول بحث بر سر آن است که آیا می‌توان وجود اذهان دیگر و حالات ذهنی خارج از خود را ثابت کرد؟ در فصل دوم بحث حول این محور است که دوگانه‌انگاری دکارتی (دوگانه‌انگاری حداکثری) چه استدلالی بر وجود دو جوهر متفاوت در جهان دارد؟ در فصل سوم این بحث طرح می‌شود که با فرض دوگانه‌بودن جوهری بدن و نفس آیا باید ملاک و معیاری برای اینهمانی یک نفس در دو حالت و دو وضعیت مفروض داشته باشیم؟ اگر چنین ملاک و معیاری وجود نداشته باشد چگونه می‌توان یک نفس را از نفس دیگر بازشناخت یا متمایز ساخت؟ در بخش دوم این نوشتار گزارشی از سه مبحث نفس از دیدگاه شیخ‌الرئیس ابوعلی‌سینا ارائه شده است. بنابراین با ارائه تعریفی از نفس که از دید وی «کمال اول برای جسم طبیعی آلی» است چهار دلیل بر اثبات وجود و دو دلیل بر تجرّد نفس، در قالب دو فصل بیان شده است. عناوین ادلۀ اثبات وجود نفس عبارتند از برهان انسانِ معلّق در هوا؛ برهان حرکت یا برهان طبیعی؛ برهان ادراک؛ و برهان وحدت نفس، در ادلة اثبات وجود نفس؛ و دو دلیل تجرّد نفس یکی از طریق بساطت صور معقول و دیگری از طریق عدم کَلال نفس در صورت کَلال و فرسودگی جسم است. در آخرین فصل این بخش، اشاره‌ای اجمالی به ارتباط بدن و نفس شده است از آن جهت که نفس در ادراک چه احتیاجی به بدن دارد. در نهایت، شیخ، مدرَکات را به محسوس، متخیّل، متوهّم و معقول، تقسیم می‌‌کند و بر آن است که حتی در ادراکات حسی نیز ادراک آن‌گاه صورت می‌گیرد که صورت محسوس، تجرید شود. در پایان، جمع‌بندی‌ای با اشاره به مباحث دو بخش (بخش ترجمه و بخش گزارش) ارائه شده است.

در این رساله به رابطه خطابه و فرونسیس پرداختیم.بعد از بررسی نحوه ی چگونگی این نسبت از خلال رویکرد مفهومی و رویکرد تاریخی این نتایج حاصل شد: خطابه یا آن طور که نشان داده شده است، خطابه- جدل به عنوان روش و ابزار حکمت عملی برای نیل به غایت قصوای حکمت عملی، یعنی سعادت، از طریق مشارکت در حصول غایات میانی چون قانون (نوموس) نقش آفرینی می‌کند. تمرکز اصلی فن خطابه برای مشارکت در حصول غایات حکمت عملی توجه به مفهوم اقناع است؛ اما اقناعی که نه به هر طریقی حاصل آید و نه برای نیل به هر هدف سودجویانه‌ای مورد استفاده قرار گیرد؛ بلکه آن اقناع که بر مبنای اصول اخلاقی و عقلانی قوام می‌یابد و برای نیل به خیر اعلا ( سعادت ) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش‌شناسی بحثی است که در میانه دو بحث «روش تحقیق» و «معرفت‌شناسی تحقیق» قرار می‌گیرد و در آن، در مقام نقد روش‌های تحقیق، از مبانی و پیش زمینه‌های فکری آنها سخن می‌رود. در این رساله از روش‌های موجود در اخلاق کاربردی معاصر بحث می‌کنیم و آنها را به قصد رسیدن به رهیافتی اسلامی، به بوته نقد می‌گذاریم. این روش‌ها به طور کلّی عبارتند از: قیاس‌گرایی، استقراءگرایی، و اصل‌گرایی. این روش‎ها برای رویارویی با مسائل دشوار اخلاقی پیشنهاد شده‎اند.

بخش نخست :در این بخش کوشش شده است تا دورنمایی از دوران جدید و تمدن مدرن(مدرنیته) ارائه شود. بخش دوم: در این بخش با نگاهی گذرا به چالشها و بحرانهای دوران مدرن، بالاجمال به مهمترین رویکردها و دیدگاههای انتقادی نسبت به فرهنگ و تمدن جدید پرداخته شده است و در فصلی مجزا رویکرد پست مدرن (به عنوان یکی از مهمترین واکنشها در برابر بحرانهای دوران نوین و هم به عنوان وضعیت مدرنیته در انتهای راه) مطرح گردیده است.بخش سوم (رهیافت دینی). این بخش در سه فصل ارائه شده است. در فصل نخست با نگاهی دینی (اسلامی ) به داوری در مورد برخی از مهمترین مولفه های معرفتی دنیای مدرن(مدرنیسم) پرداخته شده است. در فصل دوم نیز در باب نقد و بررسی اندیشه پست مدرنیسم و میزان توانایی آن نسبت به نجات انسان معاصر-با رهیافتی دینی-اشاراتی آمده است.فصل سوم از بخش پایانی نیز چالشها و بحرانهای انسان مدرن را در چهار محور مورد وارسی و مطالعه قرار داده است.

بی تردید ، در میان موضوعات بحث انگیز در جوامع اسلامی ، مبحث دینی بودن حکومت- و نیز دیگر شئون زندگی جمعی و حیات اجتماعی-یا دنیوی ، عرفی ، علمانی و سکولار بودن آن، جایگاهی والا و فرازمند دارد. پیوند عمیق مردم در این کشورها با اسلام و اجتماعی و شریعتمدار بودن این دین از سویی و تجربه خیره کننده غرب در ارائه الگوی نوینی از زندگی که یکی از پایه های اساسی آن ، سکولاریزم است، از سویی دیگر، این مبحث را با اهمیت و به یکی از چالشهای جدی جهان اسلام تبدیل کرده است.

آیا عصر حاضر عصر بازگشت به دین است؟ آیا دین در این‌جا همان دین وحیانی است؟ چرا برخی به جای دین، سخن از بازگشت معنویت به میان می‌آورند و چرا برخی به جای بازگشت معنویت از انقلاب یا بیداری معنوی سخن می‌گویند. به هر تقدیر اگر معنویت دوباره احیاء شده‌است این به سود دین‌داران است و مدعیات ادیان نظام‌مند تاییدی دوباره می‌یابد یا این‌که معنویت مذکور، مروج دین‌داری آزاد و در تقابل با دین رسمی و وحیانی است؟ زمینه‌‌سازی برای پاسخ به مسائل مطرح شده دغدغه تحقیق حاضر است.