جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسطوره از جهات گوناگون در زندگی انسان پس از عصر اساطیری، تجلی یافته و در آن اثر نهاده است. در این مقاله تلاش شده است تا علاوه بر شناخت مختصر اسطوره و آیین های اساطیری و عرفانی، به یافتن تجلی و تاثیر و ردپاهای محسوس و نامحسوس یکی از این آیین ها یعنی پوشاک، در البسه عرفانی مندرج در برگزیده نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم هجری قمری پرداخته شود. در این پژوهش، پوشاک به عنوان یکی از تجلی های آیینی بررسی شده است که در اسطوره و متون عرفانی، کارکردی تقریبا مشترک یافته است.

چکیده رساله/پایان نامه : منظور از شرایط عالم ومعلوم عبارت ازاین است که فاعل شناخت مجرد است یا مادی؟ از ابزار استفاده می کند یا خیر؟ درعمل ادراک به واسطه وآلت نیازمند است یا خیر؟ ابن سینا انجام عمل ادراک توسط نفس را به وسیله آلات مادی می داند و برای هریک از قوای باطنی در مغز محل معین می نماید. البته مُدرِک نهایی ادراک از نظرابن سینا همان نفس است که به کمک واسطه و وسائل به عمل می پردازد. ابن سینا قوه خیال را مادی می داند. بعلاوه صور عقلی را مجرد از ماده دانسته و اقتران مجرد ومادی را محال می داند. ابن سینا تعاریف مختلفی برای علم ارائه داده که نشان می دهدعلم را ماهیت می داند. ابن سینا در اتحادعاقل به معقول اتحاد را متوجه معلوم بالذات فهمیده و با آن مخالفت نموده. ملاصدراحتی نفس نباتی را نیز غیر جسمانی می داند. با وجود دانستن علم تمام ویژگی های وجود مثل تشکیک و... را به علم نسبت می دهد.نفس را در ادراک صور ذهنی فاعل خلّاق می داند. ادراکات حسی در این میان نقش اعدادی دارند. قوای یاطنی را درعمل ادراک موثر می داند لکن نقش اعدادی برای آنها قائل است. برای ادراکات عقلی نفس به حضور معقولات در عالم عقل می رود. اتحاد عاقل به معقول را با تمایز بین معلوم بالذات ومعلوم بالعرض توضیح می دهد. ملاصدرا بین وجود ذهنی وعلم تفکیک قائل می شود وبه نحومستقل این دو موضوع را تبویب می کند.

نشانه‌شناسی از علومی است که هم زمان با ظهور مدرنیسم و مکاتب ساختارگرا، به طور جدی مطرح شد. نشانه‌شناسی، مواردی را که برای انسان دارای مفهوم باشد، مطالعه می‌کند. در نشانه‌شناسی فرهنگی، فرهنگ به عنوان یک نظام نشانه‌ای کلان، مطرح می‌شود. در این پژوهش به بررسی برخی نشانه‌های مشترک فرهنگی در غزلیات حافظ و هوشنگ ابتهاج پرداخته‌ایم و این نشانه‌ها را از دیدگاه مکتب تارتو، دیدگاه پیرس و سوسور مورد بررسی و مقایسه قرار داده‌ایم. نشانه‌های فرهنگی مشترک مطرح در اشعار این دو شاعر، ناظر بر تشابهات فضای فکری و فرهنگی غالب بر روزگار آن‌ها و همچنین نزدیک بودن شرایط سیاسی و اجتماعی عصر آن‌ها به هم می‌باشد. هر دو شاعر نمایشگر زشت کاری‌ها، تزویرها و دروغ‌ها و از طرفی نمایشگر امیدها و آرزوهای ملتی با فرهنگی واحد هستند؛ در حالی‌که حافظ در این میان، مقلَّد و ابتهاج، مقلِّد محسوب می‌شود. اشعار حافظ با نوعی هنجارگریزی، که ابداع خاص خود اوست و یا از پیش‌متن‌ها گرفته و با حوزه‌ی عرفان پیوند دارد و ابتدا از جانب مردم با سازوکار طرد مواجه شده و سپس جذب صورت می‌گیرد، همراه است؛ در حالی‌که ابتهاج دارای سازوکار تقلیدیست و ابداعی مختص به خود، ندارد و تأثیر حافظ بر غزلیات وی مشهود است. همچنین این تأثیر، در بُعد ساختار واژگانی ابتهاج نیز، دیده می‌شود