جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله در سه بخش تنظیم شده است . در بخش اول تاریخچه بحث مجرد و مادی در ادیان و مذاهب مختلف (ادیان مصری، هندی، زرتشت، یهود، مسیحیت و اسلام ) آورده شده است . در بخش دوم به تعریف مجرد و مادی و خصوصیات و صفات آنها اشاره شده است .بخش سوم به انواع مجرد و مادی و اثبات آنها پرداخته است. مولف در انتها به جوهر عقلانی ( قاعده امکان اشرف، قاعده الواحد، برهان تشکیک و جوهر امثالی و اعراض ( اقسام اعراض، نحوه و جود اعراض، اثبات وجود اعراض ) اشاراتی دارد./

آیا فارابی صرفا شارح و مفسر ارسطو است یا محقق و فیلسوف است؟ تعیین اصالت تفکر فلسفی فارابی به جهت تمایز اندیشه فلسفی او از معلمان بزرگ یونانی، افلاطون و ارسطو و عیین اصالت نظام فلسفی اسلامی و تمایز بنیادی آن از نظام فلسفی یونانی دارای اهمیت ویژه است. تلقی فیلسوفان مسلمان ( فارابی) از وجود با تلقی یونانیان ( ارسطو) متفاوت بوده است. در تحلیل مفهومی موجود، ارسطو به موجود واقعی نظر داشته و از معانی چهار گانه موجود فقط به دو معنای بالذات ( مقولات) و قوه و فعل می پردازد اما فارابی، معانی چهارگانه موجود را متعلق بحث فلسفی می داند ( با اصول و مبانی متفاوت با نظام ارسطو) ارسطو به تمایز مبنایی و متافیزیکی وجود و ماهیت قائل نیست. چنین به نظر می رسد فارابی نخستین کسی است که در تاریخ فلسفه اسلامی) بین وجود و ماهیت تمایز متافیزیکی قائل شده و آن را مبنای نظام ما بعدالطبیعی خویش قرار می دهد. بر این اساس، فارابی در انقسام اولیه موجود، آن را به واجب الوجود و ممکن الوجود تقسیم می کند و ماهیت ممکن را به مقولات ده گانه جوهر و عرض تقسیم می نماید، در حالیکه مقسم مقولات ارسطو موجود است و مقوله نخستین جوهر است. بنابراین، تلقی یونانیان از موجود نخستین و ارتباط آن با جهان و انسان متفاوت با تلقی فیلسوفان مسلمان است. مدار فلسفه یونانی عالم است اما در فلسفه اسلامی خدا محور و دائر مدار کائنات است، خدای ارسطو علت العلل کائنات است. در عالم مدنی فارابی نیز هر چند عناصر افلاطونی و ارسویی فراوانی یافت می شود. اما فارابی مسائلی را که از فلسفه یونان اخذ کرده است با الگو و مدل جدید ارائه می کند و عناصر یونانی را در یک هیئت تألیفی نوچنان ترکیب می نماید که صورت جدید آن دیگر سابقه ای در سلف یونانی ندارد این پژوهش. مبادی و مسائل بنیادی هستی شناسی ارسطو و فارابی را مقایسه می کند.

این رساله بر سه بخش است . بخش اول اختصاص به افلاطون دارد پس از بیان شرح حال و زندگی وی نظریه های "ایده" و "نقس" وی با تفسیر ی که در آثار او آمده، تبیین گردیده است . بخش دوم در خصوص شرح حال فارابی و اندیشه های نظری وی و نیز آراء فلسفه مدنی است. بخش سوم مقایسه ای تطبیقی در جهان بینی افلاطون و فارابی، مدینه فاضله فارابی و افلاطون./