جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

برهان فرجه

نویسنده:

محمدصفر جبرییلی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,

کلیدواژه‌های اصلی :

زندیق , برهان تمانع , برهان فرجه , 1- توحید خالقی (کلام) , 3- توحید ربوبی

کلیدواژه‌های فرعی :

واجب تعالی (اسماء ذات) , حدیث فرجه , برهان توحیدی , قدیم ذاتی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری

چکیده :

برهان فرجه بر گرفته از سخن امام صادق ع در اثبات توحيد باريتعالی است. حـضرت در مناظره با يكی از زنادقه در پاسخ پرسش او برای اثبات توحيد و نفی دوگانه پرستی در تدبير نظـام هستی مطالبی فرمود كه از آن، برهان و یا برهانهايی در اثبات توحيد ربوبی استنباط شـده اسـت. اجمال بيان امام را می توان چنين گزارش كرد كه تعدد ربوبيـت در چنـد صـورت قابـل فـرض بـا اشكالات و مفاسد آشكاری مواجه می شود كه دفع و رفع آنها مستلزم پذيرش توحيد خواهد بود . بخشی از آن به نقل از هشام بن حكم (179 ق) در منابع حديثی از كافی كلينی (329 ق) و التوحيد صدوق (381 ق) تا متكلمان و حكيمان معاصر مورد استناد قرار گرفته است. استناد به اين حديث و تحليل، تبيين و شرح آن مانند ديگر متون روايی ــ در عرصـه مباحـث فكری ـ سير و سرنوشت خاصی دارد كه در اين نوشتار ضمن ارائه سـيرتـاريخی آن برهـانهـای استفاده شده با تقريرهای ارائه شده طرح و تبيين شده است.

صفحات :

از صفحه 31 تا 50

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی ماهیت و کارکرد ایمان از دیدگاه قرآن کریم‌ ‌

نویسنده:

سیدعلی‌اصغر علوی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

کارکرد , امامت , معاد(کلام) , ایمان (فرجام شناسی) , معارف اسلامی , ماهیت , ماهیت , معاد(فلسفه) , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , ماهیت , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , ایمان , کتاب آسمانی , هنر و علوم انسانی

چکیده :

‎مفهوم و حقیقت ایمان از مفاهیم بسیار مهمی است، که در ساختار قرآن و دیگر منابع اسلامی به ‏عنوان عالی‌ترین صفت نفسانی هدایت‌گر مورد تأکید فراوان واقع شده است و بیشتر متکلمان و ‏مفسران در مورد چیستی و ماهیت آن سخن گفته اند. در باب حقیقت ایمان و شرایط آن نیز از دیرباز ‏گفت وگوهای دامنه داری در میان پیروان مکاتب الهی ـ به ویژه متکلمان مسلمان ـ صورت گرفته ‏است. در نگاه متکلّمان اسلامی ایمان عبارت است از تصدیق و اذعان قلبی که نوعی صفت و حالت ‏نفسانی نسبت به یک امر است. جایگاه تحقق ایمان نفس و قلب است اگرچه آثاری قولی و فعلی ‏دارد. نسبت میان اسلام و ایمان عام و خاص مطلق است؛ یعنی هر مومنی مسلمان است، ولی ممکن ‏است برخی از مسلمانان فقط در ظواهر تسلیم حق باشند و در واقع مومن نباشند. متعلقاتی بر ایمان در ‏نظام کلامی و در قرآن و روایات بیان شده است. اصلی ترین متعلقات ایمان بر پایه آنچه در قرآن و ‏سنّت آمده عبارتند از: خدا، غیب، ملائکه، پیامبران، معاد، کتب آسمانی و امامت و برای ایمان آثار و ‏کارکردهایی مترتب است کهبرخی از آنها هم ماهیت علمی دارند،‌ هم حالات نفسانی اند و برخی نیز ‏از مقوله اعمال و رفتارند. که در فصل آخر به پاره ای از مهم ترین آنها اشاره شده است. آنچه در این ‏رساله آمده، تبیین ماهیت ایمان و کارکردهای آن است برای درک درست و عمیق این بحث ابتدا از ‏چیستی آن سخن رفته و سپس حقیقت ایمان در آیات و روایات مورد کنکاش واقع شده است و پس ‏از نقل دیدگاه متکلمان، متعلقات ایمان و آثار آن شرح و بسط داده شده است. ‏

مشخصات اثر

عنوان :

اثبات نص امامت با توجه به شبهات باب اول کتاب «الإمامه و النص»

نویسنده:

سعید رسالتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , اثبات امامت , شبهات , اثبات نص امامت , کتاب الامامه و النص

چکیده :

مسأله امامت، یکی از مهمترین مباحث کلامی است که متکلمان برجسته شیعه، ضمن تحلیل مسائل مربوط به آن، رساله‌های بسیاری در این باره نگاشته‌اند. یکی از مسائل اساسی و مهم در امامت، مسأله نصّ بر امامت است. شیعه قائل به نص پیامبر(ص) بر امامت و جانشینی ائمه اطهار(ع) می-باشد و در مقابل، اهل تسنن بالاجماع، قائل به عدم نصّ نبّی بر جانشینی امامان شیعه هستند. یکی از نویسندگان معاصر اهل تسنن به نام فیصل نور در کتاب «الإمامه و النص» با استناد به شماری از گزارش‌های روایی و تاریخی و با توجه به تعارض ظاهری روایات شیعه در مسأله‌ی امامت، ادعا کرده که هیچ نصّی درباره امامت امامان شیعه وجود نداشته و پیغمبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و بسیاری از یاران و خاندان آنان، از مسأله‌ی امامت بی‌خبر بوده‌اند، لیکن وجود احادیث معتبر و متواتر در موضوع نص بر امامت، آشکار می‌کند که پیغمبر اکرم(ص)و جانشینان آن حضرت، نه تنها از امر امامت آگاه بودند، بلکه تلاش گسترده و دامنه‌داری برای آگاه نمودن امت به انجام رسانده‌اند.

مشخصات اثر

عنوان :

تکامل در آفرینش انسان از نگاه اندیشمندان معاصر؛ با محوریت نقد کتاب «خلقت انسان»

نویسنده:

محمدصفر جبرئیلی

نوع منبع :

مقاله , نقد و بررسی کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,

کلیدواژه‌های اصلی :

خالق , انسان , نظریه تکامل انواع , کتاب خلقت انسان

کلیدواژه‌های فرعی :

خلق آدم (ع) , قرآن محوری , تفسیر علمی قرآن , خلقت تدریجی , تولد حضرت عیسی ,

چکیده :

آفرينش انسان از جمله مباحث مورد توجه اهل فكر و انديشه از گذشته های دور بوده است. در دو قرن اخير با طرح فرضيه داروين مبنی بر تكامل آفرينش، موافقان و مخالفان نه فقط در جهان اسلام، بلكه در جهان غرب نيز به طرح مواضع خود پرداختند. جريان پيش آمده در علم گرايی و علم زدگی نيز در رواج و گسترش طرح اين بحث بی تأثير نبود. وجود آيات نسبتاً متعدد قرآن كريم درباره آفرينش انسان، طرح شبهات و پرسش ها توسط مادی گرايان و علمززدگان در تعارض علم و دين، به ويژه با استناد به نظريه تكامل، مفسران و انديشمندان اسلامی را واداشت تا با هدف تبيين و تفسير آيات و پاسخ گويی به شبهات و ابهامات به طور مستقل يا در ضمن بررسی و تفسير آيات مربوطه به تفصيل به واكاوی مسئله بپردازند كه در كل می توان ديدگاه های آنان را در سه موضع تأييد، رد و سكوت گزارش كرد. در اين مقاله با جانبداری از موضع دوم به نقد مبانی برداشت های موضع اول در تفسير آيات مربوطه با محوريت كتاب « خلقت انسان » مرحوم دكتر يدالله سحابي پرداخته شده است.

صفحات :

از صفحه 67 تا 76

مشخصات اثر