جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقدمه کتاب، در واقع براعت استهلالی بشمار می‎آید برای همه مطالب آن و با مطالعه آن، یک آگاهی کلی از مباحث تحقیق به ذهن‎ خواننده منتقل می‎شود و خواننده به‎زودی درمی‎یابد که این کتاب در دفاع از ملاصدرا‎ نوشته شده است که عده‎‎ای او را معتقد به معاد روحانی/مثالی ‎(وجود لذت و رنج برای روح بعد از مرگ) دانسته و تکفیر کرده‎اند و استاد حکیمی بر مبنای مکتب‎ تفکیک ‎(جداسازی یافته‎های بشری از حقایق وحیانی) می‎خواهد «مقام این فیلسوف اسلامی درهم نشکند» و سرانجام به این نتیجه می‎رسد که «صدرالمتألهین نیز در معارف الهی و مسائل اعتقادی حوزه قرآن کریم را از حوزه فلسفی بنیاد اشراقی و روانی نهاد و عرفان‎استناد جدا می‎کرده است و قرآن کریم و تعالیم پیامبر اکرم(ص) و اوصیا(ع) را تا سطح عرفان و فلسفه تنزل نمی‎داده است». نویسنده در این کتاب به دفاع از ملاصدرا‎ برخاسته و می‎گوید: ملاصدرا از دو دیدگاه به معاد نگریسته‎ است: یکی دیدگاه فلسفی که نتیجه آن معاد روحانی است و دیگر دیدگاه قرآنی و حدیثی که بی‎هیچ چون و چرایی حقایق وحیانی و قرآنی را پذیرفته است و این دو دیدگاه و ایستار‎(موضوع‎گیری) را باید از هم جدا کنیم و درهم نیامیزیم.

در مقدمه کتاب چنین آمده است: نیاز روز افزون دانشجویان و طلاب، برای آگاهی اجمالی و سریع ـ اما دقیق ـ از مبانی، حدود، اهداف و روش تفکیکیان، سبب گردید تا کوتاه شده‌ای از این کتاب فراهم آید و در اختیار علاقه‌مندان گذارده شود. توضیح: تفکیک یعنی مکتب جداسازی دین از فلسفه، و نقد و تخطئه عالمانه فلسفه؛ که یکی از بزرگ‌ترین اسلام شناسان و قرآن پژوهان و محققان عصر جدید، استاد علامه محمد رضا حکیمی، نیز مانند بسیاری دیگر از صاحبان دانش و اندیشه، پیرو همین مکتب اندیشگی هستند. کتاب مکتب تفکیک از آثار مشهور استاد حکیمی است؛ که در آن به تبیین خاستگاه تاریخ، مسائل و اهداف این مکتب پرداخته است. این کتاب که با نثری فاخر و بیانی استدلالی و مستند نگاشته شده است؛ بهترین و جامع‌ترین کتابِ معیار برای شناخت مکتب معارفی خراسان به شمار می‌رود. اکنون خلاصه و چکیده‌ای از آن فراهم شده است تا خوانندگانی که فرصتی اندک دارند به آسانی به محتوای کتاب دسترسی پیدا کنند.

كتاب «الهيات الهی و الهيات بشری» به بررسی و تطبيق انديشه‌ها و آرای دينی با دستاوردهای فلسفی و بشری پرداخته و با ارايه استدلال تلاش كرده است تا پايداری تفكرات الهی را به اثبات برساند. همچنين كتاب «الهيات الهی و الهيات بشری» می‌كوشد تا نظريات دانشمندان اسلامی را از علمای قرن‌های اول تا شخصيت‌های شناخته شده‌ قرن چهاردهم، درباره جدايی مكتب وحی از مكتب فلسفه و عرفان را طرح كند. موضوع اين كتاب ديدگاه جنجالی «مكتب تفكيك» است كه بار ديگر توسط «محمدرضا حكيمی» مورد بحث و بررسی قرار می‌گيرد. اين كتاب مشتمل ۱۴۰ مبحث مختلف است. بنيادهای كشفی، عقل‌ستيزی و عقل‌ستيزان، ضرورت بيداری، مسيحيت و تشعشع قرآن كريم، ارزيابی فلسفه، انحطاط در بنيان تربيت بشر، فقه شيعه و عالمانی مطلع و منصف از اهل سنت، شروط خواندن فلسفه، منابع شناخت دين و برتری دلايل قرآنی بر براهين فلسفی از جمله موضوعات اين اثر هستند. در بخشی از متن كتاب آمده‌است: خود فلسفه و فلاسفه، در همه قرون و اعصار در شرق و غرب جهان، عقل‌ستيزان رده اولند كه عقل اصلی را نشناختند و مطرح نكردند و در صدد شناختن برنيامدند و با غروری كه داشتند در جهل مركب ماندند. از منابع مورد استناد در تدوين اين اثر می‌توان مجمع‌البيان، بيان‌الفرقان، نهج‌البلاغه، توحيدالاماميه، اصول كافی، اثبات وجود خدا، عصرالمأمون، احتجاج طبرسی، تحف‌العقول و غزالی‌نامه را نام‌برد. كتاب «الهيات الهی و الهيات بشری» را انتشارات «دليل ما» در ۴۴۴ صفحه برای اولين‌بار در اسفند ۸۶ منتشر و به بازار نشر عرضه كرده ‌است.

مقایسه الهیات ارایه شده از دیدگاه فلاسفه و الهیات مطرح شده در آیات و روایات و نقد دیدگاه‎های فلاسفه در این باره است. کتاب حاضر با دیدگاه مکتب تفکیک به نظریات برخی از دانشمندان مسلمان اعم از فیلسوفان، متکلمان و مفسران، فقها و محدثان در زمینه نقد و فلسفه و مطمئن نبودن نظریات و قواعد فلسفی در تبیین مطالب مربوط به الهیات و مسایل اعتقادی اسلام اشاره نموده است. در همین راستا نگارنده به دیدگاه‎های کندی، فارابی، ابواسحاق، سجستانی، شیخ مفید، ابن‏ سینا، ابوریحان بیرونی، سهروردی، خواجه نصیرالدین طوسی، محقق حلی، علامه حلی، شهید اول و ثانی، ابن خلدون، شیخ بهایی، میرداماد، میرفندرسکی، ملاصدرا، شیخ انصاری و برخی دیگر از اندیشمندان مشهور شیعه در مورد نارسایی استدلال‎ها و قواعد فلسفی در تبیین مسایل مربوط به الهیات پرداخته و برخی از اشتباهات فلاسفه در این زمینه را از منظر ایشان بیان کرده است.