جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دانشمندان مسلمان، یکی از وجوه اعجاز قرآن را " انسجام و هماهنگی آیات با یکدیگر" و به تعبیری دیگر "عدم تناقض و ناسازگاری میان آیات قرآن" بیان کرده اند. در برخی آیات قرآن و روایات معصومین(ع)، بر این ویژگی و امتیاز قرآن کریم تأکید شده است. یکی از شبهاتی که از گذشته تا امروز پیرامون قرآن وارد کرده اند، شبهه "وجود تناقض و اختلاف میان برخی آیات قرآن" است. یکی از اهداف دشمنان قرآن از این ادعای باطل، این است که قرآن را کتابی بشری و غیر الهی جلوه دهند که از خطا و تعارض مصون نمی باشد. از جمله عللی که سبب شده است تا برخی مسأله اختلاف و تناقض میان آیات قرآن را مطرح نمایند، عدم آشنایی با تعریف صحیح و دقیق برخی از اصطلاحات منطقی مانند "تناقض" ، "تضاد" ، "شرایط تناقض" و نیز عدم توجه به برخی از ظرافت های کلامی قرآن و کاربرد "عام و خاص" و "ناسخ و منسوخ" است. به منظور نقد و بررسی این شبهه، ابتدا برخی اصطلاحات مرتبط با نظریه "تناقض" تعریف می گردد. سپس آیاتی از قرآن کریم و احادیث معصومین(ع) که به انسجام آیات قرآن و نبود تناقض در آن اشاره دارد، ذکر می شود. در گام بعدی، تعدادی از مهمترین آیاتی که به ظاهر با یکدیگر اختلاف داشته و شبهه تناقض در مورد آنها بطور جدی مطرح شده است، برحسب موضوع طبقه بندی کرده و به آنها پاسخ کافی و متقن داده شده، تا این حقیقت روشن گردد که در سراسر قرآن، هیچگونه اختلاف و تناقضی وجود ندارد و این کتاب مقدس، وحی الهی بر قلب پاک پیغمبر اسلام (ص) است.

شاخص‌ترین چهره دین که امامت را هم در درون خود می‌پروراند و نیز منبعی که معدن همه کمالات و اساس همه خیرات است حقیقت ولایت است. از این رهگذر شایسته است این جریان عمده هستی به درستی شناخته و مورد توجه قرار گیرد. بارزترین و در عین حال کامل‌ترین چهره ولایت بعد از شخص ارزشمند پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم), همانا وجود مبارک حضرت امیرالمومنین علی(علیه السلام) است که تجسّم همه خیرات و تمثّل همه کمالات است. آنچه در پیش رو دارید، نگاهی به کتاب ارزشمند ینابیع الموده لذوی القربی بوده است، که توسط قندوزی با توجه به مشرب و مسلک حنفی ایشان و با رویکرد بررسی فضائل اهل بیت علیهم السلام، به خصوص امام علی علیه السلام نگارش یافته است. نظر به اهمیت موضوع و عنایتی که ایشان به بررسی این بحث داشته است، در این نوشتار به بررسی کتاب ایشان پرداخته و به ذکر چند نمونه از قبیل بررسی احادیث ثقلین، غدیر، منزلت و ... پرداخته ایم. شایان ذکر است که برای تکمیل بحث و از انظار دیگر دانشمندان نیز استفاده نموده ایم، و تلاش کرده ایم تا بحث را با توجه به آیات قرآن تتمیم و تکمیل و مستند سازیم.

چکیده ندارد.

دين از واژگان پركاربرد در قرآن كريم است و انديشمندان اسلامي از منظرهاي مختلف به بررسي مفهومي آن پرداخته‌اند. با اين حال، كاربردهاي متنوع و مختلف آن در قرآن كريم و مشكل روش‌شناختي تلاش‌هاي گذشته سبب شده كه همچنان در ابهام باقي بماند. از اين رو بررسي معنايي آن با استفاده از روش‌هاي نوين تحليل معنا ضروري مي‌نمايد. معناشناسي به بررسي مؤلفه‌ها و حوزه‌ي معنا‌يي واژگان كليدي قرآن كريم از طريق شناسايي روابط معنايي و جايگاه هر يك در شبكه‌هاي معنايي متن جدا از پيش‌داوري‌ها و تلقي‌هاي بيروني مي‌پردازد كه روش كارآمد و معتبري در اين نوع مطالعه به شمار مي‌رود.از اين رو پژوهش حاضر با تكيه بر خود آيات و بر مبناي روش معناشناسي، با تعيين حوزه‌هاي معنايي و در چارچوب روابط معنايي نظير شمول معنايي، تقابل، همنشيني و جانشيني به بررسي معناي دين در قرآن كريم پرداخته است. به اين ترتيب واژه‌ي دين در دو حوزه «اين جهاني» و «آن جهاني» تمايز يافته و با تمركز مطالعه در حوزه‌ي معنايي اين جهاني به تحليل معنايي آن پرداخته شده است. در پي اين تحليل معناشناختي، معناي اساسي دين مشخص شده و بر مبناي آن تعريف جامع و كاملي از دين ارائه گرديده است. در پايان جهت شناخت بهتر مفهوم قرآني به مقايسه‌ي آن با تعاريف رايج مفسران و متكلمان پرداخته شده است.

روابط انسان با هم نوعانش نقش حیاتی در زندگی وی دارد به نحوی که اگر از زندگی وی جدا شود ادامه حیات برای وی بسیار دشوار و یا حتّی غیر ممکن خواهد بود. ارتقاء و تحکیم این روابط نیازمند آگاهی و مهارت لازم می باشد و نمی توان بدون کسب آن ها به مقصود نائل شد.در منابع اسلامی این آگاهی ها و مهارت ها بیان شده است که در این پژوهش بسیاری از آن ها با دسته بندی منطقی و کاربردی با عنایت به آیات قرآن کریم و روایات اولیاء معصومین?و برخی از نظرات دانشمندان علوم اخلاقی و روان شناسی ذکر و تفسیر و تبیین شده است.در این پژوهش تنها به عوامل تحکیم پرداخته نشده بلکه زمینه هایی که در این راستا نقش داشتند نیز بررسی و تبیین شده است.

به دلیل علاقه انسان به سرنوشت خود، مرگ و حوادث پس از آن، از مسائل مهمی است که ذهن او را به خود مشغول می کند. ملاصدرا موسس حکمت متعالیه، ضمن مطرح کردن مباحثی درباره فرجام انسان(مرگ، عالم برزخ و آخرت)، برای اولین بار به اثبات فلسفی معاد جسمانی پرداخته است و ادعای سازگاری آن را با قرآن کریم دارد. در این تحقیق که در مقام گردآوری، به روش کتابخانه ای و در مقام مقایسه و داوری به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، ضمن شرح دیدگاه ملاصدرا درباره روش تفسیری وی، مرگ، برزخ و معاد، به بررسی سازگاری مباحث مرگ، برزخ و معاد ملاصدرا با آموزه های قرآنی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی در تفسیر المیزان پرداخته ایم.از یافته های رساله حاضر، سازگاری دیدگاه ملاصدرا درباره چیستی و ضرورت مرگ، علت مرگ طبیعی، وجود عالم برزخ و ادراک برزخی، وجود بدن اخروی مثالی با آموزه های قرآنی است. هرچند که دیدگاه مدرس زنوزی و هم چنین دیدگاه "تشکیک در تجرد و مادیت"، به عنوان راه حل هایی که سازگاری بیشتری در بحث معاد جسمانی با ظواهر قرآنی دارند، مطرح شده است. البته در بحث خلود در جهنم، دیدگاه علامه طباطبائی که موافق خلود در عذاب است، نسبت به دیدگاه صدرالمتألهین، سازگار تر با قرآن کریم دانسته شده است.

هدف نگارنده در رساله حاضر، بررسی معناشناسی تاریخی، توصیفی و شناختی دو واژه «امام» و «ولیّ» است که مفسران در معانی آن‌ها اختلاف نظر دارند، تلاش حاضر جهتاستنباط مراد خداوند از معنای حقیقی و مولفه‌های معنایی این دو واژه است. بدین جهت تمامی آیات مشتمل بر این دو واژه مورد بررسی قرار گرفت؛ یافته‌های این پژوهش عبارت‌اند از این که «امام» و «ولیّ» در کاربرد وحیانی بر محور هم‌نشینی با مفاهیم جعل، هدایت، دعوت، نصیر،شفیع و......و بر محور جانشینی با مفاهیم خلیفه، آیه، کلمه، محب، جارو..... در یک حوزه معنایی قرارگرفته‌اند.کشف مولفه‌های معنایی این دو واژه سبب آشکار شدن معارف نهفته در باطن این آیات گردید و مشخص شد این دو واژه دارای سطوح و لایه‌های معنایی ویژه‌ای هستند که هیچ‌یک از واژه‌های هم معنای آن‌ها نمی‌توانند رساننده مفهوم آن‌ها باشند، بلکه همگی از معانی نو ظهور و توسعه‌ها و شعاع‌های معنایی آن‌ها به حساب می‌آیند.

از جمله عوامل فرهنگی فقر،گناه ودوری از خداوند،اسرافوزیاده خواهی برشمردنداز دیدگاه قران وروایات فقر پیامدهای نابهنجار وانحراف اجتماعیواعتقادی را به همراه دارد وبینفقر اقتصادیوفقر فرهنگی رابطه دوسویه وجودداردبرای مبارزه با فقر از فحوای آیات وروایات برمی آید مسلمانان با تلاش بیشتر،قناعت،میانه روی در هزینه هاودر سطح کلان اجرای عدالت اجتماعی ،نظارت بربازار وفعالیت های اقتصادی توسط دولت گسترش کشاورزی وصنعت ومبارزه با مفاسد اقتصادی زمینه های فقرازبین می رودودر مجموع با استناد بهمنابع اسلامی می توان گفت جامعه اسلامیبرای رشد وشکوفایی باید ریشه های فقر اقتصادی وفرهنگی را درجامعه از بین برد .

اسلام و يهود هر دو از اديان توحيدي و ابراهيمي و داراي شريعت و كتاب آسماني اند. مهم‌ترين و اولين منبع دين شناخت در هر دو دين، كتاب آسماني آنان يعني قرآن كريم و عهد عتيق است. كتاب هاي مقدس اين دو دين، ويژگي‌هايي دارند و مشتركاتي؛ وجوه اشتراك و مشابهت كه موارد آن، اندك هم نيست باعث شده است كه بستري مناسب براي مطالعه تطبيقي ميان آموزه هاي اين دو دين فراهم گردد در نتيجه پيروان اين دو دين از ثمرات اين نوع مطالعه بهره مند گردند. از جمله بخش هايي كه واجد ظرفيت لازم براي مطالعه تطبيقي است، احكام جزايي اين دو كتاب است. برخي از موارد مشابهت آموزه‌هاي كيفري آنها عبارتند از: الهي بودن، شريعت‌محوري، آميختگي با اخلاق، ضمانت اجراي دروني، اعتقاد به مجازات الهي در همين جهان و عناوين مجرمانه و مجازات‌ها و تقسيمات آنها.مشابهت‌ها حاكي از وحدت سرچشمه، يعني وحي آسماني است. اما تفاوت‌ها هم فراوانند، شماري از آنها عبارتند از: نقش و جايگاه توبه در سقوط مجازات‌ها، مجازات اشياء و حيوانات، اهداف و اصول حاكم بر مجازات‌ها و زيربناي اعتقادي آنها، تنوع و تعدد مجازات‌ها براي يك رفتار مجرمانه، ادله اثبات جرم و گستره قوانين كيفري.تفاوت‌ها حاكي از استقلال احكام جزايي قرآن و نيز برتري و كامل تر بودن آن است، بنابراين شبهه اقتباس احكام جزايي قرآن از كتاب مقدس، ادعايي بدون دليل است. همچنين اين تطبيق و مقايسه گوياي ملايم‌تر بودن مجازات‌هاي قرآن و معقولانه و مترقيانه بودن آن است بنابراين شبهه خشن و غيرانساني بودن احكام جزايي قرآن، اتهامي بيش نيست.

اهل حق فرقه ای هستند دارای مذهب باطنی که در بین طوایف لر، کرد و ترک و غیره پیروانی دارد و بعضی از آنها دارای عقاید و آداب و رسوم خاصی هستند. اهل حق به حلول خدا در جسم علی (علیه السلام) معتقدند و علی (علیه السلام) را مظهر ذات خدا می دانند. لازمه ی حلول خدا در انسان آن است که خدا جسم باشد. نتیجه ی تحقیق اعتقاد به حلول را رد کرده چون صفات سلبیه ی خداوند مانند جسمانیت، در آیات و روایات رد شده است. غلوّ، طرف دیگر سکّه حلول است، زیرا حلول ذات الهى در شخص مستلزم اعتقاد به الوهیت آن شخص و عین غلوّ است. اهل حق با غلو در حق حضرت علی (علیه السلام) به الوهیت او قائل اند. قرآن در سوره نساء آیه ۱۷۱ و مائده آیه ۷۷ از غلو نهی کرده است. اهل بیت (علیهم السلام) نیز پیروان خود را از غلو بر حذر داشته اند و اهل غلو را کافر معرفی کرده اند. اهل حق در بحث معاد معتقد به تناسخ ( دونادون) هستند. اهل حق معتقدند روح انسان هزار و یک دون یا جامه عوض می کند و با گردش در جامه های مختلف جزای اعمال گذشته ی خود را در این دنیا خواهد دید. بنابر آموزه ی تناسخ، روح انسان در این دنیا کیفر مى‏بیند و پاک مى‏شود و آن‏گاه به سراى دیگر مى‏رود. تناسخ از دیدگاه قرآن و روایات اهل بیت (علیهم السلام) نیز رد شده است؛ چون بنا بر آیات و روایات، روح انسان پس از مرگ به برزخ می رود تا زمان قیامت که روح به جسم بر می گردد و به پاداش و کیفر اعمال خود می رسد. آیات ۹۹ و۱۰۰ سوره ی مومنون دلیل بر عدم بازگشت شخص مرده و رد تناسخ است. هدف این تحقیق آن است تا اعتقادات اهل حق در مورد غلو، حلول و تناسخ را از دیدگاه قرآن و روایات نقد و بررسی کند. روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی و منابع مورد استفاده ی این تحقیق: قرآن، تفاسیر، سایر کتب دینی و روایی، نرم افزارهای قرآن و حدیث، و همچنین کتب اهل حق و کتب و مقاله درنقد این فرقه بوده است.