جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18143
شیطان علی ضوء القرآن
نویسنده:
سيد عادل علوي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست نسخه PDF
مشخصات اثر
تحلیـل محتوای عقل قرآنـی و مقایسه آن با عقلانیت
نویسنده:
محمد رضا تمسکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
در این مقاله توصیفی- تحلیلی، «عقل قرآنی‌» با «عقلانیت نوعی‌»، «هنجاری‌»، «کل‌نگر‌» و «ابزاری‌» مقایسه شده ‌است. جهت مقایسه از طریق «تحلیل محتوا‌» به سوالات مقدماتی پاسخ داده شده است: انواع عقل قرآنی کدام است؟؛ شمول عقل قرآنی تا به کجاست؟؛ تحت چه مقوله‌هایی قرار می‌گیرد؟؛ در چه کسانی به وقوع پیوسته؟؛ در چه شبکه معنایی‌ قرار دارد؟؛ تا بتوان به این سوال اساسی پاسخ داد که عقل قرآنی با عقلانیت چه نسبتی دارد. واژه«عقل‌» می‌تواند به معنای نکراء (شیطنت و زرنگی) نیز بیاید؛ اما عقل قرآنی صرفا عقل «نظری‌» و«عملی‌» را تایید می‌کند و در این مقاله تعریفی منحصر به فرد دارد: «علم توأم با سلامت فطرت که توانایی تمیز حق و باطل، خیر و شر و خیرالشرین را داشته، فرد را بدون کمک دیگران از پدیده‌ای آشکار بر آنچه نهان است هدایت و از بدی منع نماید»؛ هیچ یک از انواع عقلانیت، با حد بالای عقل قرآنی- «لب‌» - نسبتی ندارند؛ اما برخی از انواع عقلانیت با حد پایین عقل قرآنی- «سفاهت‌» و «جهل‌»- قابل قیاس می‌‌باشند.
صفحات :
از صفحه 3 تا 24
مشخصات اثر
موضع قرآن در برابر غلو
نویسنده:
محمدعلی مصلحی عراقی
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
در قرآن عقیده تثلیث مسیحیان، به عنوان مصداق روشن غلو اعتقادی بیان شده است. قرآن با بیان معیارهای پدیده غلو ضمن توبیخ عقیده تثلیث، امت اسلامی را از خطر سقوط به ورطه غلو بیم می‌دهد. ازآن‌جا که در حوزه عقاید تشیع، پدیده غلو در برخی زمان‌ها و بعضی جریان‌های شیعی ظهور یافته است در این مقاله با مراجعه به قرآن کریم معیارهای رفتارغلو آمیز درحوزه اعتقادات را به دست می‌آوریم. اگر چه نسبت غلو به همه جامعه تشیع نادرست است، اما به نظر می‌رسد رسوخ برخی عقاید غالیان در جامعه شیعی انکار ناپذیر است. با مراجعه به قرآن کریم و درس گرفتن از سرگذشت مسیحیت، مذهب تشیع در برابر خطرغلو بیمه می‌شود.
صفحات :
از صفحه 21 تا 38
مشخصات اثر
شیوۀ برخورد قرآن با کتب مقدس یهود و نصاری
نویسنده:
روح الله رسولی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
قرآن کریم نزولی تدریجی دارد و در دوران رسالت پیامبراکرم9 و با توجه به ویژگی‌‌های جامعۀ آن روز و در بعضی از موارد، در پاسخ یا موضع‌گیری نسبت به حوادث و رویدادهای آن زمان، نازل گردیده است. بدون تردید قرآن کریم چه درگفت وگو با دوگروه یهود و نصاری و چه دربارۀ آن‌ها مطالب زیادی رابیان کرده است. قرآن با توجه به وجهۀ بارز هدایتگری نسبت به همۀ مردم «هُدَیً لِلنّاسِ» درآغاز، دعوت عام خود را به همۀ گروه‌‌ها ابلاغ کرده است. در برخورد با یهود و نصاری نیز با توجه به تنوع مسائل و وجود مقاطع و موقعیت‌‌های مختلف، شیوه‌‌های گوناگونی داشته است. قرآن مجید در برخورد با کتاب‌ها و متون مقدس یهود و نصاری (تورات وانجیل)، اصل اولی را برتأیید وتصدیق وپذیرش مطالب حق بنا نهاده وسپس خطاها و موارد باطل آن‌ها راگوشزد نموده است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
مشخصات اثر
معناشناسی نزول در قرآن کریم
نویسنده:
طاهره کریمی‌نور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
معناشناسی، مطالعه‌ی علمی معنا و تجزیه و تحلیل گفتمان و فرایندی برای فهم و درک مفاهیم است که بررسی کاربرد آن در قرآن کریم، به شناسایی ارتباط معنایی واژگان به کار رفته منجر می‌شود. در این مقاله نگارنده ضمن اشاره به چگونگی پیدایش واژه نزول و به دست آوردن معنای وضعی و اولیه آن، سیر تطور معنایی و چگونگی استعمال آن در معانی دیگر را بررسی کرده و وجه ارتباط این معانی را با معنای اصلی بیان و تشریح نموده‌است. همچنین به کاربردهای قرآنی واژه نزول همچون: نزول باران، نزول آهن، نزول لباس و... اشاره شده و سپس به بررسی معناشناسی توصیفی نزول پرداخته شده است. با بررسی‌های به عمل آمده در قرآن کریم و کتب و مقالات، به ویژه تفاسیر معتبر موجود، کلمات وحی، ارسال، مجیء و... به عنوان واژگان جانشین و کلمات ایمان، قرآن، نور و... به عنوان واژگان هم‌نشین واژه‌ی نزول مشخص شد. همچنین واژگان متقابل نزول، شناسایی گردیدند.
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
مشخصات اثر
مبانـی عرفان در مکتب اهل بیـت(ع) با تکیه بر تفسیرهای عرفانی قرآن
نویسنده:
محمد علی ایازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
بحث مبانی عرفان در مکتب اهل بیت(ع) از بررسی آیات قرآن و فهم مفسران عارف از این آیات جدا نیست که در سیر تاریخی خود در قالب بیان عارفان و مفسران عرفانی از این سخنان عرضه شده و در متون گوناگون عالمان نحله های دیگر جای گرفته است. اهمیت بررسی این مبانی، بدین جهت است که آیات و روایات دارای ابعاد گوناگونی است که این نحله از جهت دانش و زاویه دید خود از آن بهره برده و برداشت‌های متفاوتی متناسب با اهداف هستی‌شناسانه و انسان‌شناسانه کرده‌اند. از سوی دیگر این گرایش هرچند در بستر فرهنگ عمومی مسلمانان پدید آمد و عارفان برجسته آن، از اهل سنت بوده‌اند، اما در میان مؤلفان شیعه، رنگ و جلوه دیگری پیدا کرده و معارف بسیار غنی‌تری ارائه شده است؛ زیرا از آبشخور دیگری سیراب شده است. مهم‌ترین نکته این برجستگی، پشتیبانی آن به روایات و آموزه‌های اهل بیت است. حال اگر نظریه برخی شیعه‌شناسان را در نظر بگیریم که معتقدند منبع افکار و منشا معارف کامل شریعت اسلام، امامان شیعه هستند، یا جنبه باطنی اسلام را تشیع می‌دانند، اهمیت جایگاه اهل بیت و تأثیرگذاری آن در عرفان اسلامی و سخنان عارفان و مبانی فکری آنان به خوبی آشکار می‌شود. در این مقاله سعی شده، با مروری تاریخی از پیشینه این دانش در فرهنگ شیعه و بستر گرایش، به مبانی عرفان و مهم‌ترین آیات مورد توجه این عارفان اشاره شود
صفحات :
از صفحه 3 تا 20
مشخصات اثر
جایگاه رأی اکثریت در قرآن (با تأکید بر آرای آیت‌الله موسوی اردبیلی)
نویسنده:
یوسف خانمحمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
از حقوق اساسی هر فردی در جامعه، آگاهی از شرایط کشور و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های کلان جامعه است، از آنجا که مشارکت سیاسی مستقیم در تمام امور جامعه برای آحاد مردم غیر ممکن است، این ضرورت باید از طریق مکانیزم خاصی از جمله انتخاب نماینده یا نمایندگانی از سوی مردم انجام شود که با حضور در ساختار قدرت و تصمیم سازی امکان حضور مؤثر در تصمیم‌گیری‌ها فراهم گردد. بنابراین در جامعۀ اسلامی این سؤال مطرح است، انتخاب نماینده در سطح جامعه و تصمیم‌گیری جمعی معمولاً به اجماع مطلق نایل نمی‌شود، به صورت عادی به اقلیت و اکثریت منجر می‌گردد، مبانی قرآنی مشروعیت اکثریت چیست، مدعای مقاله گویای این حقیقت است که رأی اکثریت در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی مبنای قرآنی دارد؛ لذا با تأکید بر دیدگاه آیت الله موسوی اردبیلی مبنای رأی اکثریت بر اساس نظر ایشان اثبات شده و برای حفظ و صیانت از مشروعیت رأی اکثریت و جلوگیری از فساد، نقد و ارزیابی عملکردها و تصمیم سازی‌ها به صورت مستمر لازم و ضروری است. در نگارش مقاله از روش «تاریخ فکری »[1] استفاده شده است، براساس این روش بین اندیشه و واقعیت‌ های سیاسی - اجتماعی، تعامل دائمی در جامعه برقرار است، تحت تاثیر نیازها و بحران‌ها، اندیشه شکل می‌گیرد و اندیشه تولید شده باعث تغییر و دگرگونی در جامعه می‌شود.
صفحات :
از صفحه 59 تا 72
مشخصات اثر
اصل معاشرت به معروف در قرآن (رویکرد مبنامحور در مقایسه با رویکرد رفتارمحور)
نویسنده:
معصومه حافظی، محمدرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
این پژوهش به انگیزۀ ترسیم فرهنگ قرآن کریم دربارۀ مبنامحوری اصل معاشرت معروف‌گونه با زنان و تعارض آن با رویکرد رفتارمحور برخی قرآن‌پژوهان در این باره، با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره گرفتن از تفسیر اجتهادی، آیات مربوط و برداشت‌های قرآن‌پژوهان را مورد واکاوی قرار داده و طی آن روشن ساخته که نگاه قرآن کریم به قاعدۀ مزبور، نگاهی مبنامحور بوده که به شخصیت و کرامت زن نیز توجه نموده است. بر خلاف رویکرد رفتارمحور به اصل معاشرت به معروف با زنان که حسن معاشرت و مدارای با زن را نه از جنبۀ شایستگی‌های وی، بلکه از جهت ترحم و انگارۀ ضعف و سستی زنان در برخی صفات انسانی و برتری ذاتی مردان نسبت به آن‌ها، لازم می‌داند فرهنگ قرآن کریم، برتری جنسیتی را مردود می‌شمارد و آفرینش زن را که در رویکرد رفتارمحور از دندۀ مرد بوده و به تعابیری از نقص و پستی برخوردار بوده همچون آفرینش مرد، از نفس واحده می‌شمارد و تفاوتی از این جهت در نظام آفرینش انسان‌ها قائل نیست.
صفحات :
از صفحه 71 تا 88
مشخصات اثر
مستشرقان و مسئلۀ وجود واژگان دخیل در قرآن
نویسنده:
فرزانه‌السادات طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
از جمله مباحثی که از دیرباز تاکنون اندیشۀ قرآن پژوهان را به خود معطوف‌نموده‌است، مسئلۀ وجود یا عدم وجود واژگان قرآنی برگرفته از زبان‌های دیگر (موسوم به بحث واژگان دخیل) است. در این میان، پاره‌ای مبانی فکری و اعتقادی موجب شده تا عده‌ای از مستشرقان در برابر این موضوع، موضع ویژه‌ای اتخاذ نمایند و به‌کار رفتن تعدادی واژۀ دخیل درقرآن را دلیل بر غیر وحیانی بودن و اقتباس آن از کتب ادیان سابق تلقی نمایند. باور ما آن است که استفاده از تعداد اندکی واژۀ قرضی پدیده‌ای کاملاً طبیعی و در راستای فرایند وام‌گیری زبانی در دیگر زبان‌ها بوده است. این نوشتارکوششی است، در جهت اثبات نادرستی مبانی نظری بعضی مستشرقان که در سه حوزۀ غیرامّی بودن پیامبر(ص)، غیروحیانی بودن قرآن و عدم تأثیرپذیری آن از کتب آسمانی ادیان سابق از آن‌ها بحث می‌شود.
صفحات :
از صفحه 95 تا 114
مشخصات اثر
مثال کلیدی قرآن از نگاه تفسیر المیزان
نویسنده:
مریم صالحی منش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
امثال قرآن کریم دارای معارفی عمیق در زمینه‌‌های گوناگون اعتقادی و معرفتی است. تفسیر قرآن به قرآن می‌تواند راه را برای رسیدن به ریشه‌‌های معرفتی آیات بگشاید. این روش در سراسر تفسیر المیزان مورد توجه است. در این مقاله با کمک تفسیر قرآن به قرآن به بررسی مثالی از قرآن‌کریم می‌پردازیم که از نظر مرحوم علامه طباطبایی= ازآیات کلیدی قرآن است و می‌تواند از ریشه‌‌های معرفتی دیگر آیات از امثال و غیر امثال باشد و راه را برای رسیدن به باطن دیگر آیات باز کند.
صفحات :
از صفحه 53 تا 64
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18143