جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الموسوعة التاريخية للخلفاء الفاطميين اثر عارف تامر، نگاهی است اجمالی به تاریخ دویست و هفتاد ساله خلفای فاطمی در شمال افریقا و مصر تا بغداد و معرفی هریک از خلفای این سلسله که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. ازآنجایی‌که خلفای فاطمی، بر قسمت وسیعی از جهان اسلام و عرب در فترت تاریخی نسبتاً طولانی- در حدود دو قرن و نیم- حکومت می‌کرده‌اند، بررسی تاریخ آن‌ها دارای ویژگی خاصی بوده و لذا کتاب حاضر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در ده جلد، تنظیم شده است. هر جلد، به معرفی یکی از خلفای فاطمی، اختصاص یافته است. نویسنده در هر جلد، ابتدا به معرفی نام و تاریخ و مکان ولادت، مدت خلافت و زمان وفات اشاره نموده و سپس، ضمن بیان ویژگی‌ها و خصوصیات هر خلیفه، به بیان وقایع و حوادث مهم دوران خلافت وی پرداخته است. "جلد هفتم" به معرفی «الظاهر لإعزاز دین الله»، هفتمین خلیفه فاطمی اختصاص یافته است. او نیز در «المعزیه» قاهره، به دنیا آمد. تاریخ ولادت وی را 10 رمضان 395ق ذکر کرده‌اند. او در دهم ذی‌حجه سال 411ق، در روز عید قربان، در 17 سالگی بعد از ترور شدن پدرش به خلافت رسید و در سال 427ق، بدرود حیات گفت

مجموعه‎ای دو جلدی از «استفتائات» صورت گرفته در زمینه «مسایل اعتقادی»، تاریخی و اخلاقی و پاسخ آن‎ها طبق فتاوای آیت الله سید«محمدصادق حسینی روحانی» است. در این نوشتار مجموعه‎ای از سوال و جواب‎های فقهی در زمینه مسایل اصول دین مانند توحید و معرفت خداوند، عدل، اثبات وجود خدا، نبوت، امامت و معاد، فضایل معصومین، استعانت جستن از اهل‎بیت (علیهم السلام) و مشروعیت آن، ولایت تکوینی ائمه، مقام و منزلت اخروی آنان نسبت بین اهل‎بیت و ولایت آنان با توحید، رجعت اهل‎بیت و عظمت وجودی آنان خصوصیات منحصر به فرد پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و چهارده معصوم (علیهم السلام)، تاریخ انبیا و ائمه، شبهاتی در مورد مهدویت، علوم مندرج در قرآن کریم، زیارت معصومین و ادعیه وارده از جانب آنان. اوصاف قرآن و نسبت آن با اهل‎بیت مطرح شده و بر اساس دیدگاه‎های فقهی و کلامی آیت الله سیدمحمدصادق روحانی پاسخ آن‎ها مطرح شده است. "جلد اول" به سوالاتی پیرامون اصول عقاید امامیه، کمالات، خصوصیات و مقاملات معصومین علیهم السلام، تاریخ انبیا و ائمه علیهم السلام، مهدویت و علوم قرآنی پاسخ داده شده است.

«تاريخ الشيعة في الهند»، تأليف محمدسعيد الطريحى، مشتمل بر دو جلد از مجموعه كتبى است كه به نام «دائرةالمعارف هند»، به زبان عربى نگارش شده است. نويسنده در اين كتاب، حكومت‌هاى شيعى هند را به‌تفكيك معرفى مى‌كند و مطالب ارزنده‌اى از تاريخ تشيع در هند به دست مى‌دهد. مجلد اول كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و سه كتاب است. مجلد دوم، مشتمل بر دو كتاب و بخش مصادر است. هريك از كتب مذكور، با صفحه‌بندى مجزا ارائه شده است. "جلد دوم" حاوی این مطالب است 1. ملوك حيدرآباد (تاريخ مملكت قطب‌شاهيه در هند) (918 - 1099ق): در اين بخش ابتدا سلاطين قطب‌شاه و سرگذشت آنها به ترتيب ذكر شده است. پس از آن اعلام و شخصيت‌هاى قطب‌شاهيه معرفى شده‌اند. در انتهاى اين بخش از كتاب اطلاعات مفيدى ذكر شده كه شرح ويژگى‌هاى محلات، مساجد و مدارس علميه و مقابر شيعيان از جمله آنهاست . 2. مملكت نظاميه و اسرار اسماعيليه در هند (1496 - 1636م): نويسنده در ابتداى اين بخش به اسامى حكومت‌هايى كه پس از اضمحلال حكومت بهمنيه تشكيل شدند، اشاره كرده و سه حكومت نظام‌شاهيه، عادل‌شاهيه و قطب‌شاهيه را شيعى دانسته است . سپس به معرفى حاكمان نظام‌شاهيه پرداخته است. توصيف قلعه تاريخى دولت‌آباد در انتهاى اين بخش از كتاب قابل توجه است . 3. مصادر مطالعات هندى: در اين بخش، كتب و مقالاتى كه در باره تاريخ هند نگارش شده، معرفى شده است. نام كتاب يا عنوان مقاله، نويسنده، خطى يا چاپى بودن، اطلاعات ديگر و تعداد صفحات آن ذكر شده است. گاه نيز توضيحات ديگرى در باره اضافات آن كتاب آمده است در انتهاى اين جلد نيز در بخشى الحاقى، نشريات و مجلات كه در هند به زبان عربى منتشر شده با ذكر شماره‌هاى منتشره و اطلاعات آن به‌تفكيك ارائه شده است

التشيع في الأندلس الخلافة الحمودية العلوية ، از آثار دكتر كاظم شمهود طاهر است كه در آن پيدايش و فعاليت شيعه در اندلس را از زمان فتح آنجا بررسى كرده است. اين كتاب، مقدمه ندارد. در اين كتاب، مطالب متعددى تحت عناوينى گوناگون، مانند پيدايش حزب شيعى در مشرق، فاطمیون در اندلس، اختلاف علویون در اندلس و آثار دولت شیعی در اندلس آمده است. شيوه بحث نويسنده، تحليل تاريخى است كه بر اساس زمان وقوع حوادث تنظيم شده است.

کتاب حاضر تاریخ جدید عراق را مورد بررسی قرار داده است. مؤلف کتاب، پیشینه تاریخ جدید عراق را به زمان سقوط بغداد در زمان مغول می‌رساند و یک طرف آن را شکست امپراتوری عثمانی از انگلیس و ورود انگلیس به عراق در سال 1918 م می‌داند. به عبارت دیگر کتاب مذکور تاریخ عراق بین دو اشغال یعنی سقوط خلافت عباسی در 1258 م و ورود مغول به بغداد تا 1918 م و ورود انگلیس به عراق است. فهرست مطالب کتاب: مدخل تعریف لمصادر تاریخ العراق الحدیث (1258 – 1918) الفصل الاول: الغزو المغولی للعراق الفصل الثانی: العراق من الاحتلال الجلائری الی الاحتلال الصفوی (1337 – 1514) الفصل الثالث: الدولة العثمانیة و تنظیماتها الاداریة و العسکریة الفصل الرابع: الاحتلال العثمانی الاول للعراق (1514 – 1638) الفصل الخامس: العراق فی العهد العثمانی الثانی 1638 - 1750 الفصل السادس: عهد الاسر المحلیة الحاکمة فی العراق الفصل السابع: العهد العثمانی الاخیر (1831 – 1918) الفصل الثامن: الاوضاع العامة فی العراق فی العهد العثمانی الفصل التاسع: الاحتلال البریطانی للعراق الملاحق

الإمارة المزيدية الأسدية في الحلة، اثر «عبدالجبار ناجى» است كه در آن، حكومت مزيديان بنى اسد در حله را از نظر سياسى و تمدنى به‌صورت مستند و تحليلى بررسى كرده است. نام كامل اين اثر عبارت است از «الأمارة المزيدية الأسدية في الحلة، دراسة في أحوالها السياسية و الحضارية» (حكومت مزيديان بنى اسد در حله، پژوهشى در اوضاع سياسى و تمدنى آن) است. كتاب حاضر از مقدمه نويسنده و متن اصلى كتاب (شامل 7 فصل: 1. ويژگى‌هاى سياسى آن دوران و منابع شناخت ما از مزيدى‌ها، 2. بنى مزيد (بنى اسد)، قبايل عربى در فرات اسد، 3. حاكمان بنى مزيد، 4. ساختار لشكر بنى مزيد، 5. اداره در عهد مزيدى‌ها، 6. فعاليت‌هاى تمدنى و عمرانى مزيدى‌ها در منطقه فرات اسد، 7. تشيع در حله بنى مزيد)، تشكيل شده است. زبان و ادبيات اين اثر، عربى جديد و رسا و شيواست. نويسنده از ده‌ها كتاب از آثار انديشمندان قديم و جديد و همچنين برخى از نشريات علمى عربى براى توليد اثر حاضر بهره برده است.

التشيع في طرابلس و بلاد الشام، تأليف شيخ على ابراهيم طرابلسى، اثرى است كه نويسنده آن به بررسى تاريخ تحولات مذهب تشيع در طرابلس و سرزمين‌هاى شام پرداخته است. اين كتاب به زبان عربى و در يك جلد منتشر شده است. كتاب، مشتمل بر مقدمه شيخ قبلان (نايب‌رئيس مجلس اعلاى لبنان) و مقدمه نويسنده و پنج فصل است. نويسنده در بسيارى از مباحث، به منابع مورد استفاده اشاره نكرده است، اما به گفته شيخ قبلان، مهم‌ترين كتاب مورد استناد وى، آثار مورخ بزرگ، ناصر خسرو است كه گزارش كرده كه در سال 428ق، مردم طرابلس شيعه بوده‌اند و بنى عمار بر مذهب شيعه اماميه اثناعشريه بوده‌اند خلاصه مطالب فصول كتاب بدين شرح است: فصل اول: نويسنده در ابتداى اين فصل از كتاب به اهميت استراتژى طرابلس و اوضاع آن در ابتداى قرن پنجم هجرى اشاره كرده است. برخى مورخين به وجود شيعيان در طرابلس شام در عصر عباسى اشاره كرده‌اند فصل دوم: نويسنده در ابتداى اين فصل به تبيين معناى لغوى و اصطلاحى شيعه با استناد به منابع مختلف مى‌پردازد. ادامه اين فصل، به ذكر تعداد ائمه و خلفاى برحق رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و تاريخ ائمه اطهار (علیهم السلام) تا زمان شهادت امام حسين (علیه السلام) اختصاص دارد فصل سوم كتاب به مطالعه حكومت فاطميان در شام اختصاص دارد. فصل چهارم: اين فصل به شرح دولت «بنى عمار» در طرابلس اختصاص دارد. فصل پنجم: علاقه ويژه حكما و وزراى فاطمى به علم سبب شده بود كه در تشويق مردم به علم‌آموزى و نيز ايجاد مراكز علمى براى نشر مذهب تشيع تلاش كنند.

«تاريخ الشيعة في الهند»، تأليف محمدسعيد الطريحى، مشتمل بر دو جلد از مجموعه كتبى است كه به نام «دائرةالمعارف هند»، به زبان عربى نگارش شده است. نويسنده در اين كتاب، حكومت‌هاى شيعى هند را به‌تفكيك معرفى مى‌كند و مطالب ارزنده‌اى از تاريخ تشيع در هند به دست مى‌دهد. مجلد اول كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و سه كتاب است. مجلد دوم، مشتمل بر دو كتاب و بخش مصادر است. هريك از كتب مذكور، با صفحه‌بندى مجزا ارائه شده است. "جلد اول" حاوی این مطالب است 1. مذهب تشيع در دوره مغولى (932 - 1274ق) 2. حكومت بهمنيه 3. حكومت عادل‌شاهيه (895 - 1097ق) در بيجاپور كه بخشى از دكن بود، از ديگر حكومت‌هاى هند است كه در اين بخش از كتاب معرفى شده است.

الموسوعة التاريخية للخلفاء الفاطميين اثر عارف تامر، نگاهی است اجمالی به تاریخ دویست و هفتاد ساله خلفای فاطمی در شمال افریقا و مصر تا بغداد و معرفی هریک از خلفای این سلسله که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. ازآنجایی‌که خلفای فاطمی، بر قسمت وسیعی از جهان اسلام و عرب در فترت تاریخی نسبتاً طولانی- در حدود دو قرن و نیم- حکومت می‌کرده‌اند، بررسی تاریخ آن‌ها دارای ویژگی خاصی بوده و لذا کتاب حاضر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در ده جلد، تنظیم شده است. هر جلد، به معرفی یکی از خلفای فاطمی، اختصاص یافته است. نویسنده در هر جلد، ابتدا به معرفی نام و تاریخ و مکان ولادت، مدت خلافت و زمان وفات اشاره نموده و سپس، ضمن بیان ویژگی‌ها و خصوصیات هر خلیفه، به بیان وقایع و حوادث مهم دوران خلافت وی پرداخته است. "جلد اول" به معرفی اولین خلیفه فاطمی و عبیدالله مهدی، اختصاص یافته است. در ابتدای این جلد، پس از ذکر نام خلفای ده‌گانه سلسه فاطمیه، نظرات مختلف در چگونگی انتساب خلفای فاطمیه به امام صادق (علیه السلام) مورد بررسی قرار گرفته است؛ لذا نویسنده ضمن اشاره به شجره‌نامه فرقه اسماعیلیه مستعلیه و نزاریه، به توضیح مختصری از این دو فرقه پرداخته است. در ادامه، ضمن اشاره به چگونگی قیام دولت عباسیان و بنای آن بر انقراض بنی‌امیه و تقسیم شیعه به اسماعیلیه و موسوی، به بیان وجه‌تسمیه فاطمیون به این نام پرداخته شده و سپس رابطه عبیدالله مهدی و قرامطه (قرامطه فرقه‌ای از اسماعیلیان است) و نیز رابطه وی با دولت عباسیان بررسی گردیده است. در ادامه، به بیان زندگی‌نامه عبیدالله مهدی، نخستین خلیفه فاطمی و بررسی شخصیت وی پرداخته شده است. وی در سال 259ق، در شهر «سلمیه» سوریه دیده به جهان گشود و در 36 سالگی، در سال 322ق، دار فانی را وداع گفته و در شهر «المهدیه» دفن گردید. وی مدت 25 سال، از سال 297 تا 322ق، حکومت نمود. از جمله خصائصی که برای وی ذکر شده، عبارت‌اند از اینکه وی بسیار سخنور بوده و قدرتی عجیب بر اقناع داشت و به خاطر داشتن هیبت و شکوه خاص، کلامش در مخاطب بسیار تأثیرگذار و مؤثر بود

اين کتاب را عبد الله آل عبد المحسن، در یک جلد نگاشته است.در اصل اين کتاب تاريخ، فرهنگ و هويت شيعيان عربستان را در منطقه قطيف و أحساء توصيف کرده و به ذکر قبایل، آداب و رسوم، سرگذشت نامه ها، نسب شناسی آنان شرح لغوی مکان ها و درج نقشه های این دو مکان می پردازد. در پایان کتاب نیز اشاره ای به باورهای شیعه از قبیل شرک، توسل، سب صحابه و ... می کند و به شبهه زدایی از آن می پردازد.