جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فاقد چکیده

فاقد چکیده

چکیده: هر زمان مهاجرتی رخ داده، آثار متعددی را به همراه داشته است. هجرت سادات به ایران نیز از این مقوله مستثنی نبوده و آثار و حوادث متعددی را به بار آورده است. با ورود سادات به ایران، مردم این دیار به آنان گرایش پیدا کرده و در زمانی اندک، جمع کثیری از مردم به آنان پیوستند. اولین حادثه مهم، شهادت یحیی بن زید بود که مردم ایران را به خود آورد. در ادامه عباسیان نیز از این بیداری مردم ایران استفاده نموده و با شعار «الرضا من آل محمد»، موجب بر اندازی حکومت غاصبانه بنی امیه گردیدند. با روی کار آمدن عباسیان و درک مردم مبنی بر غاصب بودن آنان، قیام¬ها علیه عباسیان به رهبری سادات به وقوع پیوست و با وجود این قیام¬ها، فشارها بر علویان شدت گرفت و این فشارها باعث سرازیر شدن سادات علوی به سرزمین¬های مختلف، از جمله ایران، یمن و شمال افریقا گردید. مهاجرت سادات به ایران، باعث ایجاد فضایی فرهنگی و اجتماعی در ایران گردید. علویان برای نجات جان یا زمینه¬ای برای فعالیت سیاسی به جستجوی پناه گاهی برآمدند. سرزمین ایران از جهات متعددی پناه گاه مناسبی برای اینان بوده است. با ورود امام رضا(ع) به ایران، فعالیت برای سادات آسان¬تر گردید و مردم نیز با آنان مأنوس گشتند؛ با وجود این سادات زیادی به ایران آمدند که در نهایت منجر به تشکیل حکومت علویان طبرستان شد. پیامد عمومی این مهاجرت در عرصه سیاسی، شکل¬گیری امارت و حاکمیت سیاسی علویان، در قالب تأسیس حکومت علویان طبرستان به عنوان حاکمیت مقتدر محلی بود که در دراز مدت منجر به تأسیس حکومت آل بویه در ایران شده است. اما در ابعاد فکری و فرهنگی، این مهاجرت، قدرت معنوی شیعه و عمق نفوذ آنان را با تربیت شاگردان زیاد و تشکیل محافل علمی فزونی داد. اینان با رسیدن به حداقل قدرت، به تأسیس مدارس و مساجد شیعی می¬پرداختند که این در واقع قدرت شیعه و موجبات بازدهی تفکرات شیعی را موجب می-گردید.

فاقد چکیده

فاقد چکیده

ماهواره به عنوان یکی از رسانه‌های جدید با سطح وسیع‌تری از اطلاع‌رسانی و ارضاء نیازهای متنوع از مخاطبین به عنوان یکی از رسانه‌های پرطرفدار مطرح است. که امروزه با توجه به تأثیر چشم‎گیر برنامه‎های ماهواره‎ای بر تغییر فرهنگ و منش اخلاقی کشورهای مذهبی،به عنوان یکی از حربه‎های دشمن برای مبارزه با عقاید کشورهای مسلمان درآمده است. از آن جا که چندین شبکه‌ی فارسی زبان ماهواره بر خلاف موازین و قوانین ایران مشغول به فعالیت هستند و از این میان شبکه‌هایی با مد نظر گرفتن اهداف سازمان‌دهی شده، سعی در تهدید و تخریب عقاید تشیع دارند. لذا توجه و تمرکز بر ایجاد و روند تکاملی این شبکه‌ها نیازمند تحقیقات گسترده است و تنها در همین صورت است که می‎توان بسیاری از جریانات به وجود آمده از دل این شبکه‎ها و برنامه‎های آنها را مشخص و جریان شناسی کرد. هدف محقق از این جستار، جریان شناسی انتقادی شبهات مطرح علیه شیعه در سه شبکه ماهواره‎ای فارسی زبان«نور،کلمه، رساله حق» می‎باشد. از آن‎جایی که بحث جریان‌شناسی شبکه‎های ماهواره‎ای با یک سری اطلاعات طرح شده در دست شبهات مواجه هست. لذا روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مناسب به نظر رسید. تحقیق حاضر با نگاهی دقیق و عمیق از بررسی شبهات به این نتیجه رسیدکه «شیعه هراسی»، «ایران هراسی» و نشان دادن چهره‎ای منفور و خشونت از ایران در بین کشورهای منطقه مورد هدف شوم انگلیس و وهابیت می‎باشد.

چکیده: ویلفرد مادلونگ اسلا مشناس برجستۀ آلمانی، به مناسبت معرّفی و نقد کتاب ارزشمندِ «یکی و دیگر ]یعنی: خدا و همۀ اندیشه های انسان در باب او [: ملاحظاتی در باب کتابهای مِلَل و نِحَ لنگاشتی اسامی » نوشتۀ دیگر اسا مپژوه برجستۀ آلمانی، پروفسور یوزف فان اس، به اختصار بسیار، دیدگا ههای خویش را در باب مسألۀ جانشینی پیامبر ا کرم )ص( و موضع شیعیان و اهل سنّت در این باره بازگو کرده است و این بار با صراحتی بیشتر به تبیین و توضیح نظرگاه خویش و آنچه در کتاب جانشینی حضرت محمّد )ص( بیان کرده بود، پرداخته است. به جهت اهمّیّت نگر شها و نظرگاه هایی که وی در مقالۀ یادشده دربارۀ تاریخ پیدائی تشیّع و موضوع جانشینی پیامبر )ص( و نقد برخی از آراء فان اس در مسائل یادشده، مطرح کرده است، در این نوشتار ب هطور جدا گانه بعض آراء شایان توجّه او در این موضوعات مرور می شود.

الخلافة الفاطمية بالمغرب (296-365ق/ 909-975) التاريخ السياسي و المؤسسات، اثر فرحات الدشراوی، بررسی تاریخ سیاسی و نظامی خلفای فاطمی و بحث پیرامون مؤسسات دولت ایشان می‌باشد که به زبان فرانسوی و در سال 1981م نوشته و توسط حمادی الساحلی، به عربی ترجمه شده است. این کتاب در اصل رساله دکترای نویسنده برای دانشگاه سوربون می‌باشد که در سال 1970م، به دانشگاه عرضه شده است. کتاب با دو مقدمه از مترجم و نویسنده آغاز و مطالب در دو قسم و هر قسم در چندین باب تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا به بحث از تاریخ آفریقا، از قیام دولت عبیدیه تا انتقال آن به مصر پرداخته و سپس به مطالعه نظام اداری و سیاسی و مؤسسات مختلفی که خلفای فاطمی تأسیس یا اعاده کردند، پرداخته است. نویسنده در تدوین و تألیف این اثر، از تألیفات بسیاری استفاد کرده است در قسم اول، در ضمن چهار باب، به تاریخ آفریقا از قیام دولت عبیدیه در سال 909م، تا انتقال آن به مصر در 975م و نامیده شدن آن به دولت فاطمیه اختصاص یافته است. باب اول دارای سه فصل بوده و در آن، ابتدا نسب فاطمیون بررسی شده و سپس، چگونگی شروع و افتتاح دعوت اسماعیلیه و نحوه انتشار انقلاب بربریه شعبیه مورد بحث قرار گرفته است در باب دوم، وصایت داعی ابوعبدالله و سپس دوران خلافت مهدی، اولین خلیفه فاطمی از 297 تا 322ق، بررسی و در نهایت، به سیاست خارجی مهدی در این دوران و نحوه برخورد دولت وی با سایر دول، پرداخته شده است در باب سوم، به گسترش قیام خوارج در دوران القائم‌بأمرالله پرداخته شده است. در این باب، ابتدا سیاست خارجی و داخلی دولت القائم‌بأمرالله بررسی گردیده و سپس به قیام ابویزید پرداخته شده است باب چهارم، به بررسی دوران خلافت اسماعیل منصور اختصاص یافته است. در پنجمین باب، به دوران خلافت آخرین خلیفه فاطمی در آفریقا، المعزلدين‌الله پرداخته شده است. در قسم دوم، در ضمن چهار باب زیر، به مطالعه نظام اداری و سیاسی و مؤسسات مختلفی که خلفای اربعه فاطمی (مهدی، قائم، منصور و معز) تأسیس و یا نظام آن را بر اساس سیستم جدید، اعاده کردند، پرداخته شده است؛ مانند: اداره پست، شهربانی، دادگستری، ارتش و... در باب اول، به بررسی نظام سیاسی دولت فاطمیون پرداخته شده است. باب دوم، به بررسی سیستم نظامی دولت فاطمیون اختصاص یافته است. در آخرین باب نیز سیستم قضایی بررسی شده و در آن، به وظیفه قضات و برنامه‌های قضایی دولت فاطمی، پرداخته شده است در خاتمه، به جمع‌بندی مباحث پرداخته شده و به نکاتی پیرامون کتاب و نحوه پرداختن آن به زوایای فتره تاریخی حکومت دولت فاطمی در آفریقا، اشاره گردیده است گویا نویسنده تصمیم داشته تا قسم سوم را در رابطه با حیات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و دینی در خلال دوره زمانی مورد بحث، بررسی نماید، اما به همین دو قسم، اکتفا نموده است

الموسوعة التاريخية للخلفاء الفاطميين اثر عارف تامر، نگاهی است اجمالی به تاریخ دویست و هفتاد ساله خلفای فاطمی در شمال افریقا و مصر تا بغداد و معرفی هریک از خلفای این سلسله که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. ازآنجایی‌که خلفای فاطمی، بر قسمت وسیعی از جهان اسلام و عرب در فترت تاریخی نسبتاً طولانی- در حدود دو قرن و نیم- حکومت می‌کرده‌اند، بررسی تاریخ آن‌ها دارای ویژگی خاصی بوده و لذا کتاب حاضر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در ده جلد، تنظیم شده است. هر جلد، به معرفی یکی از خلفای فاطمی، اختصاص یافته است. نویسنده در هر جلد، ابتدا به معرفی نام و تاریخ و مکان ولادت، مدت خلافت و زمان وفات اشاره نموده و سپس، ضمن بیان ویژگی‌ها و خصوصیات هر خلیفه، به بیان وقایع و حوادث مهم دوران خلافت وی پرداخته است. در "جلد دوم" علاوه بر ادامه مطالب مربوط به عبیدالله مهدی و اشاره به برخی از اقدامات وی از جمله فتح شمال آفریقا و حوادث مربوط به آن، به معرفی دومین خلیفه فاطمی، «القائم بأمر الله» پرداخته شده است. او در سال 279ق در شهر سلمیه سوریه به دنیا آمد مدت ده سال در آنجا ساکن بود و بیست‌وپنج سال در مراکش به ولایت‌عهدی مشغول بود بعد از مرگ عبیدالله مهدی به مدت دوازده سال خلیفه بود بنابراین عمر او از پنجاه‌وپنج سال تجاوز نکرد. نویسنده به این نکته اشاره دارد که مصادر و منابع تاریخی، پیرامون وی بسیار اندک بوده و لذا اطلاع چندانی پیرامون طفولیت، چگونگی رشد و بالندگی در شهر سلمیه و نیز مربیان و مدرسین وی در دست نیست. بازگشت به رؤیاهای فاطمی؛ پیشگامان انقلاب؛ جنبش و قیام خوارج ابویزید مخلد بن کیداد؛ رابطه میان امویان و انقلاب‌های مغرب؛ رابطه حکومت القائم بأمر الله با مشرق؛ ارتباط قرامطه با فاطمیان؛ نگاه به مصر؛ ادبیات در سایه دولت فاطمی از جمله موضوعات مطرح شده در این جلد است. در پایان این جلد، به معرفی برخی از بزرگان و علمایی که در ادب، فلسفه و تألیف، صاحب‌نام بوده و در دولت فاطمیون دارای جایگاه ویژه و برجسته‌ای بودند، پرداخته شده است که عبارت‌اند از ابوحاتم رازی؛ ابوعبدالله نسفی؛ ابویعقوب سجستانی؛ نعمان بن حیون؛ جعفر بن منصور و احمد بن محمد بن هارون بغدادی.

الشيعة في المملكة العربية السعودية اثر حمزه حسن، پژوهشی است پیرامون بررسی وضعیت شیعیان در عربستان سعودی که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. نویسنده که خود فعال شیعی است، در مقدمه، رسالت خود را از نگارش‌ کتاب، شناساندن‌ جامعه شیعه در عربستان سعودی به خود و دنیای خارج و نیز آگاهی بخشیدن به محدودیت‌ها، تنگناها و موانع سر راه جامعه شیعه و دفاع از شهروندان شیعه در پادشاهی سعودی بیان کرده است.علاوه بر این نویسنده در این کتاب از منابع آرشیوی و اسنادی که‌ از دسترس دیگران خارج است استفاده کرده و به‌طور جامع تاریخ این جامعه را شرح داده است. اثر حاضر، برای آگاهی پژوهشگران‌ و علاقه‌مندان‌ به وضعیت شیعیان در عربستان سعودی اهمیت بسیاری دارد. این کتاب اولین و آخرین کتاب جامعی‌ است‌ که در آن، فقط به جامعه شیعه‌، تاریخ‌ و رویدادهای مربوط‌ به‌ جایگاه‌ آن در عربستان توجه‌ شده است. جلد دوم رویدادهای‌ این منطقه را از‌ سال‌ 1913 تا 1991م دربر می‌گیرد. این جلد با عنوان «احتلال» آغاز شده است. نویسنده بر این ادعاست که منابع و مصادر درباره چگونگی اشغال احساء و قطیف یکی است، اما روایت‌ها بر آن متفاوت است؛ زیرا‌ حکام سعودی بر اساس نظر شخصی خود آن را تفسیر می‌کنند. وی اشغال قطیف و احساء را مرحله‌ای مهم در تاریخ آل سعود دانسته و در شرح آن از اسناد انگلیسی نیز استفاده کرده است. او در‌ این‌ بخش، موضع انگلیس، تغییر موضع ترک‌ها و درگیری آن‌ها با انگلیس و آل سعود را شرح داده است. پس‌ازآن ‌رویدادهای جنگ جهانی اول و فشارهای ناشی از ایدئولوژی وهابیت مدنظر قرار داده است. نویسنده حمله‌ وهابی‌ها‌ به مکان‌های مقدس را ذیل عنوان «نکبة البقیع الاولی» شرح داده است. اوضاع اقتصادی در احساء و قطیف (1913-1940)» عنوان دیگری است که در آن، نویسنده وضعیت اقتصادی و فقر شیعیان‌ ‌ ‌ساکن‌ در منطقه شرق عربستان را، که غنی‌ترین منطقه جهان به شمار می‌آید، بررسی کرده است. وجود نفت در منطقه شرقی عربستان، که شیعه‌نشین است، به این منطقه اهمیت بسیاری بخشید و با افزایش‌ قیمت نفت‌، شیعیان‌ این منطقه عاملی مهم و تأثیرگذار‌ در‌ تحولات عربستان‌ تلقی شدند. نویسنده این موضوع را ذیل عنوان «شیعه در دوره نفت (1938-1990)» بررسی کرده و ادامه بحث را که به‌ بی‌توجهی‌ سران‌ حکومت سعودی به مناطق شیعه‌نشین مربوط می‌شود، در بخش‌ «بی‌توجهی‌ به مناطق شیعه» دنبال نموده است. وضع قانون‌های کاری برای محدود کردن کارگران شیعه، به‌ویژه در صنعت نفت، از اقدامات‌ حکومت‌ آل‌ سعود بود که در بخش «قوم‌گرایی کارگران»، بررسی شده است. این‌ وضعیت به اعتصاب‌های شیعیان و درنتیجه تغییر قوانین یادشده منجر شد که مطالب مربوط به آن در «قوم‌گرایی آرامکو» بیان‌ شده‌ است. «شهرهای نفت» و «شیعه و روند فعالیت‌های ملی در عربستان سعودی» نام بخش‌های‌ دیگری‌ از کتاب است که نویسنده وضعیت شیعیان در آن‌ها را تا دوره معاصر بررسی کرده است