جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پی تعرض به احکام اسلامی زنان و خانواده، علّامه طباطبائی این هنجارها را تبیین کرد. این مقاله فرایند پیدایش بخشی از هنجارهای خانواده را طبق دیدگاه علّامه مطرح می کند. روش کار، تحلیل متن است. مهم ترین یافتة پژوهش حاضر اثبات کارکردهای هنجارهای اسلامی خانواده است، که نشان می دهد هنجارهای اسلامی خانواده، سبب شکل دادن به مبادلة برابر بین بانو و شوهر و ایجاد شفافیت نسب است. اختصاصی شدن رابطة جنسی یک زن به یک مرد، تملک زن توسط مرد نیست و مستلزم نابهنجار تلقی کردن تعدد زوجات به طور عام نخواهد بود و تکفل نفقة بانو توسط شوهر بر اساس ناتوانی زن در تأمین معاش نیست؛ تحقیر زن نیز نیست. نظارت شوهر بر تعاملات بانو و اقتدار شوهر در این امر از مفاد قرارداد نکاح است و بدون آن نقض غرض خواهد شد و شفافیت نسب و احرازپدری یک مرد مشخص بر فرزندان معین نزد او و همة اعضا اجتماع حاصل نمی شود.

تعابیری که در منقولات تاریخی از امام علی(ع) به چشم می‌خورد برخی به توصیف زن می‌پردازد و برخی دیگر حاوی فرمان‌های ویژه‌ای است در باب تعامل مردان با زنان از قبیل پرهیز از مشورت با زنان، پرهیز از اطاعت زنان و غیره و دسته سوم حقوق زنان را تبیین می‌کند اینها و مانند آن از دوره‌های نخستین ذهن شارحان نهج‌البلاغه و متفکران را به خود مشغول داشته که با آن چه باید کرد؟ در یک نگاه کلی سه گروه به تبیین این سخنان پرداخته اند:1ـ گروهی این سخنان را مبنای زن‌شناسی و تعامل با زنان قرار داده و به تبیین و دفاع پرداخته‌اند.2ـ گروه دیگر این سخنان را ستمی بر زن و ظلمی در حق او تلقی کرده که البته شرایط تاریخی آن را باعث شده است اینان جنگ جمل را بیشتر سبب صدور این سخنان دانسته‌اند و گفته‌اند این رای شخص امام علی(ع) است که نمی‌تواند مبنای احکام شرعی زن قرار گیرد.3ـ گروه آخر به تاویل و توجیه این سخنان دست زده‌اند اینان از یک سو پذیرش ظاهر این سخنان و نسبت دادنش را به امام روا ندانسته و از دیگر سو آن حضرت را والاتر از آن می‌دانند که بر موجودی خواه زن یا مرد ستم روا دارد و ناعادلانه بر کسی بتازد. از این رو به بررسی و تاویل و توجیه این کلمات اقدام کرده‌اند.بعد از بیان این دیدگاهها ما معتقدیم که برای نشان دادن دیدگاه حضرت نسبت به زن توجه به سخنان آن حضرت آن هم فقط در نهج‌البلاغه صحیح نیست و نباید از سیره رفتاری ایشان غافل شد به این دلیل که ممکن است که سیره رفتاری ایشان بعضی از اقوال را نفی کند باید این دو بخش با هم در نظر گرفته و ما در این رساله بر آن هستیم که از طریق اقوال و سیره حضرت به بینش صحیحی از شخصیت زن برسیم.

با تحول فرهنگی بوجود آمده در اثر انقلاب صنعتی و متعاقب آن سرمایه‌داری در تمام شئون زندگی جوامع غربی، شاهد آسیب‌پذیری روزافزون سایر جوامع در مقابل این فرهنگ سلطه‌گر هستیم. بحث از عوامل و عناصر آسیب‌رسان فرهنگی، شیوه‌ها، عوامل زمینه‌ساز رسوخ فرهنگ وارداتی و عوامل موثر تهاجم فرهنگی، در آسیب‌شناسی فرهنگی جای می‌گیرد.در این تحقیق سعی بر آن شده است با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات از سویی و الگوی آسیب‌شناسی فرهنگی از سوی دیگر به آسیب‌شناسی سبک زندگی جامعه امروز پرداخته شود. اصول و چارچوب‌هایی که شریعت اسلامی در رابطه با مصرف و کیفیت استفاده از منابع الهی بیان کرده است، در حقیقت تضمین‌کننده عدالت اجتماعی، بهره‌مندی همگانی، زمینه‌ساز رشد انسان و مانع انحطاط و تنزل شأن خلیفه خدا و اشرف مخلوقات می‌گردد. بنابراین ضرورت دارد در نظام اسلامی و حکومتی که با ماهیت دینی شکل گرفته است معارف و اصول اقتصادی اسلام تبیین گردد و الگوی مصرف و تدبیر معیشت فردی و اجتماعی با الهام از همین معارف و اصول ترسیم و ارائه گردد. اصلاح الگوی مصرف بدون شناخت انسان و نیاز‌های حقیقی و نیز کمال او امکان پذیر نیست و این شناخت تنها در پرتو نگرش توحیدی و ایمان دینی به‌ دست می‌آید.باید گفت زنان جایگاهی ویژه در خانواده دارند و مشارکت اجتماعی آنان پس از آن اولویت می‌یابد که به وظایف خود در حیطه‌ی خانواده و در مقام همسری و مادری عمل کرده باشند. اشتغال زنان در حالی‌‌که دستاوردهای مثبتی هم دارد، با این حال نمی‌توان از پیامدهای منفی آن سخن به میان نیاورد، این پیامدها در سه محور پیامد‌های اشتغال زنان بر زنان، خانواده و اجتماع تبیین شده است.

چکیده:با توجه به اینکه انسان از سویی دارای جلوه هایی از فضیلت و کرامت و از سویی دیگر دارای خصلت های نکوهیدهمی باشد.اورا اساسا از سایر موجودات متمایز کرده است . آنچه به نظر می رسد این واقعیت است که اگر بخواهد به حد رشد و تعالی برسد، بایدبتواند صفات ارزشمند و فضیلت های بالقوه خود را قدر دانسته وآنها را به بالفعل برساند. و در جهت رسیدن به سرمنزل مقصود (قرب الهی) از رذایل اخلاقی و صفاتی که بستر مناسب برای بیراه رفتن اوست، دست بردارد .لذا با بررسی انجام گرفته از بین ملاک و شاخصه های تعالی انسان به نظر میرسداز ملاک های بسیار مهم در به ظهور رساندن صفات و ویژگی های بالقوه یک انسان، دو ملاکتربیت و تزکیه براساس قرآن وتوفیق الهی، در این زمینه بسیار مهم می باشند.در واقع انسان زمانی می تواند خود را شایسته و مورد نظر خداوند تبارک وتعالی بداند که در پرتو تربیت قرآنی از توفیق و هدایت خاص الهی بهره مند شده باشد .در این راستا بر اساس دو شاخصه عمده ای که بیان شد مهمترین مصادیق زنان و مردان را که در قرآن به عنوان انسان های متعالی مطرح گردیده اند ،بیان گردید، تا روشن شود با چهویژگی هایی از منظر قرآن آنها به توفیق الهیو تربیت ظلّ معارف قرآنی دست یافته اند.

چکیده ندارد.

بشر در تاریخ دیرپای خود از ‌اندیشه‌های دینی متنوعی بهره‌مند بوده است. پرستش مادر- خدایان، یکی از انواع آنهاست. تندیسه‌های فراوان به دست آمده از حفاری‌های انجام‌شده در مناطق گوناگون، مؤید وجود سنت پرستش مادر- خدایان و ایزدبانوان، کهن‌ترین سنت مذهبی، در جهان قدیم است. این سنت به مثابه یکی از باورهای پراهمیت ایران باستان نیز درخور بررسی است. مقاله پیشِ رو به بررسی برجسته‌ترین ایزدبانوان ایران باستان، مانند اناهیتا، اشی، دئنا، ارشتات، پارندی و چیستا، می‌پردازد که روزگاری به شدت مورد احترام بودند و معابد بی‌شماری به خود اختصاص داده‌ بودند. همچنین تحلیلی است از جایگاه و کارکردهای لاهوتی و ناسوتی زنان در ایران باستان، و نقش آن در شکل‌گیری پرستش این ایزدبانوان.

فمینیسم، به مثابة نظام فکری برآمده از انگارة اومانیسم، بازتاب مکتب های فکری مدرن غربی، در بحث زنان است. با توجه به ویژگی های مشترک همة گرایش ها، می توان تعریف و نظریة تربیتی مشترک و نسبتاً فراگیر برای آنها در نظر گرفت. فمینیست ها عرصه تعلیم و تربیت را بهترین بستر برای توانمندسازی زنان و ترویج دیدگاه های نقادانة مبتنی بر جنسیت، رسیدن به برابری کامل زن و مرد، گسترش رشتة مطالعات زنان و غیره از اهداف خود در این عرصه می دانند. برای رسیدن به این اهداف، اصول و روش های همچون نقد، تشابه محوری، مخالفت با خانه داری و مادری، الگوسازی فمینیستی و غیره را در پیش گرفته اند.در ارزیابی و نقد فمینیسم باید توجه داشت که اولاً، نباید نهضت دفاع ازحقوق و کرامت زنان را با فمینیسم یکسان پنداشت؛ ثانیاً، آثار مثبتی که این نهضت داشته، نه آثار اندیشه های فمینیستی، بلکه آثار طرح بحث حقوق زنان در غرب است؛ ثالثاً، در یک نگاه جامع ضمن توجه به آثار مثبت طرح بحث حقوق زنان، باید به پیامدهای ویرانگر اندیشه های فمینیستی نیز توجه نمود.

کتاب «زن و مسائل قضایی و سیاسی» تالیف مرتضی مطهری، شش سخنرانی استاد مطهری را در بر دارد که در اواخر سال 1345 و اوایل 1346 هجری شمسی در انجمن اسلامی پزشکان ایراد شده است. استاد مطهری در این سخنرانی‌ ها برخی موضوعات قضایی و سیاسی شامل شهادت، قضاوت، افتاء، اشتغال زن خارج از خانه و برخی موارد از حضور زن در سیاست را مورد بحث و بررسی قرار داده است. این اثر در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول با عنوان زن و شهادت، دو سخنرانی را شامل می شود. استاد مطهری در سخنرانی دوم به بررسی جمله نهج البلاغه می پردازد که در آن زن دارای نقص عقل شمرده شده است. استاد در سخنرانی سوم، امکان تصدی قضاوت و افتاء توسط زن را مورد بررسی قرار می دهد. دلیل عمده عدم امکان قضاوت توسط زن، نه آیه و روایت بلکه اجماع است. زن و سیاست موضوع محوری سه سخنرانی بعدی است. استاد با تبیین مبنای رأی دادن، و تفکیک حکومت از سیاست تلاش کرده است تا چارچوب نظری مناسبی را برای حضور زن در عرصه سیاست و حدود آن تعیین نماید.

در سالهای اخیر هویت یابی جنسیتی زنان تحت تأثیر عوامل متعددی قرار گرفته است. وضعیت و جایگاهی را که زنان امروز در جامعه به دست آورده اند بسیار متفاوت با وضعیت و جایگاه آنان در گذشته می باشد. به نظر می رسد هم زنان و هم جامعه همگام با فرایند جهانی شدن در برخورد با واقعیت ها و تحولات فکری و اجتماعی دهه های اخیر نسبت به هویت جنسیتی زنان نگرشی متوازن تر ومقبولتر یافته اند. یکی از عوامل مؤثر بر این تغییر نگرش، تأثیر رسانه ها، به ویژه رسانه های مدرن همچون اینترنت می باشد.نویسنده در این مقاله پس از مقدمه، ابتدا به تعریف هویت و رابطه آن با جنسیت می پردازد و سپس نحوه شکل گیری هویت زنانه و عناصر این هویت را در رابطه با رسانه برمی شمرد. هدف این مقاله، بررسی هویت جنسیتی زنان و ارتباط آن با رسانه به ویژه رسانه های مدرن همچون اینترنت می باشد. و همچنین بررسی تاثیرات رسانه بر هویت زنان و تحلیل تغییرات منتج از آن و ارائه راهکارهایی برای جهت دهی به سمت و سوی این تاثیرگذاری است.

امروزه در ارتباط با موضوع توسعه اجتماعی و فرهنگی، مساله کیفیت زندگی و میزان رضایت افراد از ابعاد و جنبه های مختلف شان اهمیت فراوانی یافته است. توسعه اجتماعی از یک طرف میزان رفاه و برخورداری افراد را بالا می برد از سوی دیگر نقش بارزی در ارتقاء سطح زندگی شهروندان دارد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر برخی عوامل اجتماعی بر کیفیت زندگی زنان بر اساس پرسشنامه سازمان جهانی بهداشت در شهر مشهد می باشد. پژوهش حاضر در سال 1393 بر اساس روش پیمایشی در بین زنان 15 تا 45 ساله کلان شهر مشهد با توجه به حجم نمونه 391 نفر بر اساس فرمول کوکران و نمونه گیری تصادفی ساده و خوشه ای در مناطق شهری مشهد به انجام رسیده است. آلفای کرانباخ (70%) می باشد. این تحقیق با توجه به تحقیقات انجام شده در این زمینه شاخص سلامت همگانی زنان کلان شهر مشهد بیشترین اهمیت را داشته، مشکلات روحی بیشترین دغدغه زنان بوده و متاسفانه میانگین مقیاس های مربوطه از حد متوسط پایین بوده است. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی (r=0.54)، پایگاه اجتماعی (r=0.53)، سن (r=0.51)، وضعیت تاهل (r=0.40)، سطح تحصیلات (r=0.32)، وضعیت اشتغال (r=0.25) به ترتیب بیشترین اثر را بر کیفیت زندگی زنان جامعه مورد مطالعه دارد. بر این اساس تشویق به مشارکت اجتماعی، ارائه تسهیلات سلامت عمومی، روانی و اجتماعی،گسترش خدمات مشاوره ای، توانمندسازی خلاقیت ها، حمایت و ترویج کارگاه های خوداشتغالی خانگی، تشویق به تحصیلات عالیه، ارتقاء شاخص های سرمایه اجتماعی و امنیت اجتماعی، افزایش سرانه فضاهای فراغتی و ... را مورد برنامه ریزی قرار دهند.