جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قیام امام حسین (ع) یکی از مهمترین قیام های حق طلبانه تاریخ بشریت است که حامل درس ها و معارفی سترگ است. امام حسین (ع) از ابتدای قیام تا لحظه شهادت مناظرات و احتجاج هایی با افراد مختلف داشته اند که بر این مناظرات از لحاظ ساختار ، محتوا و اصول اخلاقی، منطقی خاص حاکم بوده است. این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر مناظرات امام حسین(ع) در جریان قیام عاشورا جهت دستیابی به منطق حاکم بر مناظرات ایشان سامان یافته که حاصل آن چنین شد: در مناظرات از حیث ساختار حضرت از فنون پیش بردن بحث به صورت منظم، اقرار گرفتن از خصم با سؤالات حساب شده، نقد دقیق سخن، مقابله و مقایسه، تسجیل ،قرار گرفتن در جایگاه پرسش گر، بیدار نمودن فطرت و به کارگیری زبان انگیزشی استفاده کرده است. از لحاظ محتوایی آن حضرت در این مناظرات به کتاب و سنت نبوی و مقبولات طرف مقابل استناد کرده اند و درباب اصول اخلاقی به مواردی همچون مهربانی، داشتن صبر و تحمل ، خیرخواهی نسبت به طرف مقابل ، حسن نیت داشتن، پرهیز از کینه توزی ،دوری از مغالطه،تواضع در قول،احترام به طرف مقابل،عذرپذیری ،ترک تعصب و آزادمنشی توجه کرده اند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تجلی رویدادهای شگفت پس از شهادت امام حسین (ع) در منابع اهل سنت

نویسنده:

سید محسن موسوی,میثم خلیلی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

کربلا , امام حسین (ع) , اهل سنت , عاشورا , اخبار به شهادت امام حسین علیه السلام

چکیده :

متون تاریخی- اسلامی، وقایع خارق العاده ای را پس از شهادت امام حسین (ع) انعکاس داده اند. عذاب ها و بلاهای جسمی و روحی که گریبان-گیر قاتلان و هتاکان به مقام حضرت شد، وقایع شگرفی مانند: تغییر و تحوّل در نظم جهان، گریه و نوحه جنیان و پریان در سوگ حضرت، مشاهده و نقل کرامات مختلف از رأسِ مبارک حضرت، به امر خدا، نمونه هایی از این حوادث شگفتند. اهتمام به جمع آوری اسنادی که این وقایع شگفت را انعکاس داده اند، می تواند بُعد جدیدی از زیبایی های قیام امام حسین (ع) را به نمایش در آورد. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده است، با استفاده از منابع معتبر تاریخی اهل سنّت به نقل اسناد این حوادث خارق العاده پرداخته می-شود. یافته های پژوهش حاکی از این مطلب است که در توصیف اتفاقات پس از شهادت اباعبدالله(ع)، اهل سنّت، ابعاد مختلفی از حوادث شگفت را نقل کرده اند که در طول تاریخ هیچ سابقه ای قبل از عاشورا و قیام حضرت نداشته است و این خود حاکی از عظمت قیام امام حسین (ع) و بزرگی مصیبت وارده بر اهل بیت(ع) است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ارزیابی انگارة آیت الله کمره ای در معنای« شذاذ الاحزاب» (فرازی از خطبة امام حسین(ع) در روز عاشورا)

نویسنده:

سید علینقی هاشمی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

عاشورا , احزاب , شذاذ , شرار , بقیه

چکیده :

یکی از کتبی که پیرامون حادثۀ کربلا نگاشته شده است، کتاب نفس المهموم اثر گرانقدرِ شیخ عباس قمی است. اتقان و اعتبار این کتاب باعث شد تا بزرگانِ ناموری به ترجمة آن همت گمارند. یکی از این افراد، مرحوم آیت الله محمد باقر کمره ای است. ایشان در این ترجمه سعی کرده است تا ترجمة دقیقی از وقایع را فرا روی خوانندۀ قرار دهد. به همین مناسبت، بعضی از اصطلاحات را واکاوی کرده است. یکی از آن واژگان، واژۀ «احزاب» است. ایشان احزاب را محافلی علمی می داند که در زمان صدر اسلام در مساجد تشکیل می شده است. او مدعی می شود جدایی از این احزاب، باعث شده است تا مردم کوفه در مقابل امام حسین علیه السلام قرار بگیرند. در این مقاله با استخراج پیشینة خطبه به بیان گونه های دیگر این ترکیب در کتب دیگر پرداخته شده و با بررسی واژگانی در کتب لغت، استعمالات این کلمه در سخن دیگران و بررسی محتوایی و نقل دیگر ترجمه ها، نتیجه ای غیر از آن چه ایشان ادعا کرده، ارائه گردیده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نگارگری و شمایل نگاری: تجلّی هنر دینی در میان شیعیان امامیه و مسیحیان ارتدوکس

نویسنده:

لیلا هوشنگی,ریحانه غلامیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

شیعیان , عاشورا , هنر دینی , نگارگری , شمایل نگاری , مسیحیان ارتدوکس , مذهب ارتدوکس (مذاهب مسیحی)

چکیده :

با توجه به اهمیت جلوه های هنر دینی در سنت های دینی بزرگ جهان و نقش آنها در تقویت باورهای دینی مؤمنان، در این باره از زوایای مختلفی از جمله چگونگی ارتباط این مظاهر دینی با کلام الهی و حضور الهی، ارتباط این آثار دینی با اعمال و شعائر دینی، ابعاد زیبایی شناختی و مباحث بسیاری طرح شده است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و نظری تلاش می کند، ضمن بررسی اجمالی مبانی نظری هنر دینی در سنت شیعیان امامیه و مسیحیان ارتدوکس، به مطالعه جایگاه روایات تصویری، نمادها و نگاره های دینی و نقش آنها در انتقال باورها به پیروان این دو سنت دینی کهن و غنی بپردازد. البته با توجه به گستره آثار هنری دینی، در شیعه امامیه، بر تصویرگری واقعه عاشورا و در مسیحیت ارتدوکس، بر شمایل ها تأکید شده است. در بررسی پیشینه تاریخی، هریک از این مصادیق، به دیدگاه کلی سنت دینی آنها نیز پرداخته شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مراسم محرم در بروجرد از زبان استاد عبدالمحمد آیتی

نویسنده:

فاطمه نورایی نژاد

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

سوگواری , عاشورا , مراسم مذهبی , روضه خوانی , قمه زنی , آیتی , بروجرد , عبدالمحمد , 135 , تعزیه خوانی , سینه زنی , نمایش های مذهبی , سقاخانه ها

چکیده :

استاد عبدالمحمد آیتی، متولد 135 در شهر بروجرد است. وی تحصیلات قدیمه و جدیده خود را در بروجرد آغاز کرد. برای ادامه تحصیل، ابتدا راهی قم و مدرسه فیضیه و سپس راهی تهران و دانشکده معقول و منقول شد. در اینجا وی از کلاس های اساتیدی چون فاضل تونی، الهی قمشه ای، بدیع الزمان فروزانفر، غلامحسین صدیقی و محمدعلی حکیم شیرازی بهره مند گردید. توشه علمی آیتی و ذوق ادبی او به شناخته شدن وی به عنوان یکی از ادبا و نویسندگان مطرح و نهایتاً تالیف و ترجمه حدود چهل عنوان کتاب منجر گردید. عبدالمحمد آیتی در کارنامه آثار خود، ترجمه قرآن کریم، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه را دارد. از آنجا که جلسه هفتم مصاحبه گروه تاریخ شفاهی با ایشان، مصادف با ماه محرم شد، بر آن شدند که به واگویه مشاهدات خود از مراسم سنتی مذهبی ایام محرم الحرام بروجرد در سالهای کودکی تا جوانی خود بپردازند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تحلیلی انگیزه های قیام امام حسین (ع) از بعد کلامی شیعه

نویسنده:

محمدجواد نجفی,حمید رهبر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

تعبد , امام حسین (ع) , علم امام , عاشورا , قیام , انقلاب , اصلاح , دفاع

چکیده :

در این اثر، به طور خلاصه چهار نظریه تحلیلى (تعبد، انقلاب، دفاع، اصلاح) درباره قیام عاشورا ارائه مى شود و از پرداختن به جزئیات واقعه پرهیز مى شود.در تحلیل کلیت حرکت آن امام، موضوعاتى چون امکان پیدایى، زمینه هاى اجتماعى و فرهنگى و به طور عام، عقلانیت پنهان در واقعه کربلا مورد بررسى قرار مى گیرد. اهمیت بحث حاضر در این است که از یک جهت با توجه به گستردگى اى که در مباحث کلامى و اعتقادى حال حاضر پدید آمده، به واقعه عاشورا نیز از جنبه استدلالى توجه نموده است و از سوى دیگر، از میان انگیزه هاى مختلفى که در آثار پیشروان و متاخرین وجود داشته، مهم ترین آنها استخراج شده، طبق شیوه کلامى، مورد بررسى قرار مى گیرد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی پدیدارشناختی پدیده چنار خونبار الموت قزوین

نویسنده:

محمود تقی زاده داوری,کریم خان محمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

انسان شناسی , عاشورا , پدیدارشناسی , چنار خونبار , زرآباد

چکیده :

در این مقاله موضوع جاری شدن خون از درختی در زرآباد قزوین، معروف به «چنار خونبار» در روز عاشورا مورد بررسی انسان شناختی قرار گرفته است. نگارنده با تلقی موضوع به عنوان یک «پدیده اجتماعی تام» و با بهره گیری از تکنیک های مختلف، تلاش می کند از جنبه های مختلف، ابهامات را شفاف نماید. یافته های پژوهش چنین است: بر اساس آزمایش انجام گرفته، ماده مترشحه از چنار ماهیت خونی ندارد، بلکه صمغ ویژه ای است که بر خلاف سایر صمغ ها پس از جریان یافتن، خشک می شود. رابطه علی میان عاشورا و جریان صمغ اثبات نمی شود; حداکثر یک رابطه تقارن است; زیرا جریان صمغ در سایر ایام نیز قابل مشاهده است. آنچه بر مردم پدیدار می شود، حاصل نگرش آنها به موضوع بوده است و هیچ گونه تصنعی در بین نیست; از این رو هر آنچه مردم احساس می کنند، بیشتر از واقعیت به ذهنیت شان نزدیک است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رویکرد احساسی - عاطفی به واقعه عاشورا در ایران ( از صفویه تا مشروطه )

نویسنده:

حسین مفتخری,محسن رنجبر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

صفویه , امام حسین (ع) , تاریخ نگاری , عاشورا , عزاداری , مقاتل

چکیده :

واقعه عاشورا به سبب جایگاه ویژه آن در تاریخ اسلام، به ویژه تاریخ تشیع، در طول تاریخ مورد عنایت بسیاری از مورخان تاریخ اسلام و مقتل نویسان بوده است؛ اما با گذشت زمان و گسترش مراسم عزاداری و سوگواری، به ویژه از دوره حاکمیت فراگیر دولت شیعی صفویه، به دلایل گوناگون، برداشت های گوناگونی از این واقعه شده و یا بر برخی از برداشت ها تاکید بسیار شده است؛ بر این اساس پژوهش حاضر به مطالعه و جریان شناسی تاریخی مهم ترین و مشهورترین قرائت از واقعه عاشورا، یعنی قرائت سوگوارانه و احساسی ـ عاطفی از دوران صفویه تا مشروطه پرداخته و پس از ارائه پیشینه این قرائت، به مهم ترین ویژگی های آن می پردازد. در ادامه، زمینه ها و عوامل ترویج این برداشت، مورد بررسی قرار گرفته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ادبیات و رثای حسینی و عاشورایی

نویسنده:

محمد جنتی فر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :