آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

سعی ما در این رساله که تحت عنوان "گونه‌های دفاع از اعتقاد به حیات اخروی" ارائه گردید، این است که به بررسی دو نوع دفاع واقعگرایانه و عملگرایانه از این اعتقاد بپردازیم. توضیح اینکه دیدگاه اول به مطابقت هر گزاره و از جمله گزاره "و انسان با فنای بدن، از بین نمی‌رود"، با واقع می‌پردازد و سعی دارد ادله این امر را بررسی نماید. اما دیدگاه عملگرایانه بیشتر متکی به این امر است که آیا اعتقاد به گزاره فوق برای زندگی این جهانی آدمیان مفید است ؟، و اگر مفید بود، آنوقت حقیقی هم هست . ما طی فصلهای اول و دوم و سوم به دیدگاه اول پرداختیم و در آخر هم پاره‌ای از ادله له و علیه اعتقاد به حیات اخروی را مورد مداقه قرار دادیم اما در فصل آخر که به دیدگاه دوم اختصاص داشت با روایت هر چند خاصی از پراگماتیستم، سعی کردیم نشان دهیم که اعتقاد به حیات اخروی از دیدگاه عملگرایانه میتواند حقیقتی و قابل توجه باشد.

رویکرد معنویت گرا به دین که برخی از روشنفکران ایران با عنوان «پروژه عقلانیت و معنویت» مطرح کرده اند، با گوهر دين دانستن معنويت قصد دارد تعامل دين با دنيای مدرن را سامان بخشد و بين اين دو مهربانی ايجاد کند. تلقی مذکور با اصيل دانستن بعد معنوی دين و تعريفی فرادينی از معنويت در ايجاد همزيستی مسالمت آميز ميان افراد معنوی جهان از هر دين و آيينی می کوشد و از سوی ديگر دين و دينداران را از به اصطلاح تنگناهای قالبی که به زعم ايشان، شريعت به آنان تحميل کرده ، رها کند. اين رويکرد مبتنی بر نگاه کارکردگرا، با مغفول نهادن پشتوانه های نظری دين، خواستار تبيين نوعی معنویت سازگار با مبانی فکری جديد در دنيای مدرن است. به نظر می رسد به رغم آنکه مهم ترين مؤلفه ادعايی اين رويکرد ، تعامل معنويت و عقلانيت بيان شده است ، نمی توان آن را رويکردی عقلانی خواند؛ زيرا بر گزاره هايی مبتنی است که از راه تجربی اثبات پذير نيست و انسان مدرن را در تضاد با اصل عقل خودبنياد به تقليد و تعبد در اين حوزه فرا می خواند. افزون بر آن ، در اين رويکرد، مؤلفه ها سازگاری و يکپارچگی لازم را ندارند و کل ادعا را دچار خودويرانگی می کنند. بعد ديگری که سبب ايجاد چالش در اين رويکرد می شود ، ناکارآمدی نظريه در مقام عمل است. رنج خودفريبی و اضطراب ناشی از ناآگاهی از شرايط آينده، از معضلاتی است که رويکرد معنوی گرا به آن دامن می زند. مقاله حاضر بر اساس رويکردی تحليلی - انتقادی برای بررسی محتوايی و ميزان کارآمدی، رويکرد مذکور را در حوزه معنايی، کارکردها، مولفه های ساختاری و غايات، تحليل و بررسی می کند.