آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

وجه دین کتابی است از ناصرخسرو که مانند بسیاری از دیگر آثار او اثری مذهبی است. این رساله حاوی مطالبی دربارهٔ فرقهٔ اسماعیلیه است. این کتاب تفسیر کلامی مذهب اسماعیلیه است و در ۵۲ گفتار ترتیب شده است. ناصر خسرو تفسیر الهیاتی اسماعیلیه را در رابطه با توحید، شهادت، قرآن، نبوت و ولایت بیان کرده است.

این کتاب حاوی مباحثی است در باب اسلام که با استناد به قرآن و حدیث در شش فصل تدوین یافته است: "یک خدا، چندین پیامبر: یگانگی حقیقت و چندگانگی وحی"، "طیف اسلام: تسنن، تشیع، تصوف و قرائت‌های سنتی، نوگرایانه و بنیادگرای امروز از اسلام"، "نوامیس الهی و قوانین انسانی"، "نظریه‌ی امت و جامعه"، "رحمت و عشق، صلح و زیبایی"، "عدالت الهی و انسانی: صلاح و مساله‌ی جنگ" و "مسئولیت‌های انسان و حقوق انسان". در پایان نیز مبحث ماهیت اخلاقی و معنوی زندگی انسان در مشرق و غرب ذکر گردیده است. در این بخش نگارنده معتقد است: "قلب اسلامی، اسلام قلب نیز هست که همان احسان یا شرافت معنوی است و ما را قادر می‌سازد تا خدا را در همه جا ببینیم و چشم‌ها و گوش‌ها و دستان او در این جهان باشیم. قلب مذهب، همان مذهب قلب است که در آن تمامی شکل‌های خارجی تعالی یافته‌اند؛ همان قلبی که به گفته‌ی پیامبر، بارگاه خوبی مطلق و رحمت است. در درون این مذهب دل است که آن خرد جاویدان صوفیه همانند گوهری در درون تمامی پیام‌های الهی می‌درخشد. همین خرد به تنهایی می‌تواند در این دوره‌ی تاریکی و نادانی، نور هماهنگی باشد؛ نوری که بر اساس دانش اصولی و گرمای رحمت و عشق به دیگران نضج گرفته است. اسلام به عنوان آخرین دور وحی در این چرخه از حیات انسان و به رغم تمام آشفتگی‌ها و ویران‌گری‌های دوران توانسته است آن پیام جاودان صوفیه را تا به امروز در درون خود محفوظ نگه دارد".

در این کتاب جنبه‌های مختلف اعتقادات و تعالیم اسلام از مبحث توحید تا مقوله "حق الناس" و "حق الله"، به زبان ساده معرفی و تفسیر گردیده است. مباحث کتاب در قالب این موضوعات بیان شده است: "خدای واحد، پیامبران متعدد"، "قلمرو اسلام: تسنن، تشیع، تصوف و برداشت‌های سنت‌گرا"، "شرایع الهی و قوانین انسانی"، "شناخت امت و جامعه"، "رحمت و عشق، صلح و زیبایی"، "عدالت الهی و عدالت انسانی" و "مسئولیت‌های بشر و حقوق او".

در مقدمه کتاب تصریح شده: "در این کتاب تلاش شده است تا مسائل اصلی فراروی انسان متجدد، هم در شرق و هم در غرب مطرح شود و وسایط تحقیق درباره میراث معنوی و فکری اسلام در دنیای امروز مورد بحث قرار گیرد و بلاخره راه‌کارهایی برای استفاده از تعالیم سنت اسلامی در جهت گشودن تنگناهای انسان متجدد هم در شرق و هم در غرب عالم عرضه شود. عناوین بخش‌های اصلی کتاب عبارت‌اند از: "اوضاع و احوال انسان امروزی"، "روش تطبیقی و مطالعه میراث تعقلی اسلام در جهان غرب"، "سنت اسلامی و معضلات امروز انسان متجدد" و "مسلمانان معاصر درمیانه اسلام و دنیای متجدد".