آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان تحقیق ربا از دیدگاه قرآن و سنت . که به بررسی ربا و دلایل حرمت آن در اسلام می پردازد و با استناد به آیات و روایات اسلامی که از طریق شیعه و سنی به ما رسیده این مساله را اثبات می کند . بنابراین ابتدا واژه ربا را از نظر لغوی ، اصطلاحی تعریف می کند و نگاهی به تاریخچه ربا دارد که چگونه وارد اسلام شده است . و به جایگاه ربا در اسلام اشاره شده است و به بررسی انواع ربا معامله ای و قرضی اشاره می کند . در این تحقیق به تفسیر چند آیه از سوره های قرآن نیز پرداخته شده و راه های خروج از حریم ربا و آثار ربا در جامعه و خانواده و اخلاق پرداخته و به شبهاتی که پیرامون ربا وارد شده پاسخ داده شده است . روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و از طریق فیش برداری جمع آوری شده است و به اعتبار موضوع جزء موضوعات دینی و اعتقادی است . در این تحقیق از منابع روایی : بحار الانوار مجلسی ، وسایل الشیعه حر عاملی ، از تفسیر نمونه ناصر مکارم شیرازی و جمعی همکاران ، تفسیر نور آقای قرائتی کتاب ربا و قرض در اسلام آقای محمد حسین ابراهیمی و از فرهنگ لغاتی مثل فرهنگ فارسی معین و فرهنگ بزرگ جامع نوین استفاده شده است .

چکیده از آنجا که در این تحقیق بحث درباره ی اخلاق پیامبر در اجتماع (مسئولیت پذیری و رسیدگی به امور دیگران) است در فصل اول نظری می افکنیم به نگرش اسلام در این رابطه و این که ارزش فعل طبیعی و اخلاقی چه تفاوتی با هم دارد و البته مدنظر داریم که حدود آزادی در اجتماع چگونه باید باشد تا اخلاق اجتماعی رعایت گردد در حالی که این افرادند که اجتماع رامی سازند. بله افراد در اجتماع کوچکی به نام خانواده پرورش یافته و این شیوه پرورش آنان در احساس مسئولیت بسیار تاثیر گذار است و امروزه که جامعه روبه عصر جهانی شدن می رود باید شیوه های درستی برای تربیت اتخاذ شود که شیوه آزاد منشانه بهترین شیوه است تا همگام با جهانی شدن بینش اخلاقی آنان رشد یابد لذا باید دانست که رفتار اخلاقی چیست. و در فصل دوم بیان می شود که اصولاً انسان ها در زندگی الگوهای رفتاری برای خود انتخاب می نمایند. بهترین الگو در دنیا برای تمام اعصار خاتم النبیین است لذا به بیان رفتارهای این بزرگوار می پردازیم تا با شخصیت ایشان آشنا گردیم از جمله رفتار ایشان باهمسایگان و مردم و خدمت رسانی و انصاف ایشان نسبت به آنان و مهمان نوازی بی نظیرشان در اجتماع است. این ها از جمله مسئولیت هایی است که به عهده ی ما نهاده شده است. در جامعه ی کنونی نیز الگوهایی همچون امام خمینی وجود دارد که نظری گذرا به مسئولیت های اساسی ایشان می افکنیم. و در فصل سوم به سفارشات پیامبر و ائمه علیهم السلام در برخوردهای اجتماعی پرداخته شده است که از جمله ی این مسائل دید و بازدید، برخورد با سالمندان ، است و همچنین اشاره به اصلاحات اجتماعی می نماییم تا پاسخی باشد برای سوالاتی که در اذهان پیش آمده است.

موضوع ین پژوهش عبارت است از هواپرستی از دیدگاه قرآن و سنت. اهداف این تحقیق عبارتند از: ایجاد انگیزه و رغبت در پرورش نفس و دوری کردن از هواهای نفسانی، تأکید این مطلب که هر انسانی که اراده کند هواپرستی را از وجود خویش ریشه کن کند خداوند این توانایی را در او قرار داده و با همت و تلاش می تواند در این عرصه گام نهد و نفس سرکش را مهذب سازد. معرفی الگوها و تأکید دین مبین اسلام برخودسازی و مبارزه با هواپرستی. و این که کسانی بوده اند که چون توانسته اند بر هواهای نفسانی غلبه کنند الهاماتی از خداوند برایشان می شده است و با ملائکه الله در ارتباط مستقیم قرار گرفته اند. دامنة تحقیق شامل، کلیات و بخش اول: عوامل هواپرستی. بخش دوم: ابعاد هواپرستی. بخش سوم: مبارزه با هواپرستی، می باشد که محتوای هر بخش را آیات و روایات و مطالبی در رابطه با عنوان آن بخش تشکیل می دهد. نتایجی که از این تحقیق حاصل شد عبارتند از این که عوامل کلی سقوط اخلاقی هوای نفس و شیطان می باشند پس انسانی که می خواهد خود را مهذب سازد باید این دو را در وجود خود ریشه کن سازد. هر یک از مهلکات مثل حسد، غضب، غیبت، تکبر، ریا، و دروغ و .... به زیان خود شخص دارای این خصوصیات است. حسد سلامتی جسم را از بین می برد. غضب خانة ایمان را خراب می کند و دودش نور عقل را زایل می کند. ریا اعمال را زایل و نابود می کند. تکبر انسان را خوار و عذاب جهنم را نصیبش می سازد. غیبت، در همبستگی و نظم اجتماعی اخلال وارد می کند و عذاب اخروی بزرگی دارد. دروغ اعتماد دیگران را نسبت به شخص دروغ گو سلب می کند و حتی دروغ به شوخی هم نوعی خیانت محسوب می شود و این که نفس انسان بیماری هایی دارد که باید در راه تشخیص و برطرف کردن آن تلاش کند. و اموری لازم است تا با هواپرستی و خواهش های نفسانی مبارزه کند که آن امور را باید بداند.

آن چه این نوشتار در پی آن است، تبیین مودت در جامعه و خانواده و آثار آن می باشد که با بهره گیری از آیات قرآن احادیث و منابع شیعه و سنی توانسته ایم به آثار مودت اشاره نماییم تا از این طریق گامی هر چند اندک در جهت سرعت بخشیدن به اشاعه فرهنگ محبت و مودت طبق تعالیم اسلامی برداشته شود. گسترش مودت و رحمت در جامعه و درونی کردن آن فرهنگ در بین مردم در پیشبرد هدف تعالی الهی راه گشاست. عوامل متعددی در این زمینه نقش دارند اما از بین همه آن ها، خانواده و نقش تربیت بیشترین نقش را دارد، چراکه از طرفی، نخستین کانون تربیت است و از سوی دیگر، اصلاح جامعه به اصلاح فرد وابسته است و فرد، زندگی خود را از کانون پرمهر خانواده شروع می کند، پس در ابتدا به معنای حقیقی مودت پرداخته و سپس به نقش هایی که مودت در فصل های مختلف ایفا می کند پرداخته است. از این رو نگارنده در این زمینه به بیان نقش مودت و آثار آن پرداخته است. در فصل اول: به مفهوم مودت و اثر محبت در بین زن و شوهر، پدر و مادر ، اقوام و خویشان پرداخته است . در فصل دوم به عشق و مودت اهل بیت علیهم السلام و احادیث شیعه و سنی که در این باب وارد شده است می پردازد. در فصل سوم به مودت خدا نسبت به بندگانش از دیدگاه قرآن ، احادیث ، حکما پرداخته و در فصل چهارم که فصل آخر این پژوهش است به اینکه چقدر دین در پیوند بین افراد جامعه و ایجاد مودت و اخوت مؤمنان تأثیر دارد و اینکه خود دین چیزی جز محبت و دوستی نیست به بیان این مطالب می پردازد. در تهیه ی این مجموعه با استفاده از روش کتابخانه ای، ضمن مطالعه و بررسی کتاب های متعدد که شامل کتاب های اسلامی و مذهبی، محبت و آثار آن به بیش از ده ها کتاب و سایت اینترنتی مرتبط با مودت مراجعه شده است.

رسول اکرم(ص)از همان زمان بعثت بلکه قبل از زمان بعثت هم نماز می خواندند چون نماز به معنای عام وکلی از دستورهایی است که در همه ی شرایع حقه بوده است.در قرآن هم از زبان حضرت مسیح(ع)آمده است که خداوند مرا به خواندن نماز و دادن زکات امر فرموده است منتها شکل نماز در شرایع مختلف یکسان و یک شکل نبوده است. مارسل بوازا،دلنشمند و اسلام شناس معاصر سویسی و یکی از مشهورترین پژوهندگان اروپایی می نویسد:نماز یاد آور مستمر یگانگی و عظمت خداوند و ابراز اشتیاق برای راه یافتن در مقام قرب الله است این تغییر حالت دائمی باعث آن می گردد که امور مادی زندگی آدمی را در خود غرق نکند.اصولا رسالت قرآن ساختن انسان است از راه ایمان و عشق از راه نسبت به خدا. رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت ایت الله خامنه ای در سومین سمینار نماز فرمودند:نماز در عرصه ی تکاپوی لایزال،و ناگزیری که بشر بدان مأمور بلکه مطلوع کردیده است بزرگترین فریضه و موثرترین ابزار است شاید برخی این خصوصیت را برای نماز فقط در میدان تکاپوی فردی به سوی کمال شناخته و از نقش آن در صحنه جهاد جمعی و اجتماعی در برابر معارضان پر قدرت دنیایی سخنی نشنیده باشد از این رو باید دانست که پایمردی در همه گونه رویارویی وابسته به آن است که دلها و ارده ها از صفا و توکل و اعتماد به نفس و امید به فرجام لبریز باشد و نماز چشمه جوشان است که این همه و بسی فیوضات دیگر را بر دل وجان نمازگزاران سرازیر می کند و از او انسانی روشن ضمیر و ثابت قدم و بی دغدغه و امیدوار می سازد. از این رو است که وجود پسوند اسلامی بر این معناست که مبانی و معارف اسلامی ساری و جاری در تمام برنامه هاست و در این صورت فقط گروههای معارف یا مناسبتها عهده دار ساخت برنامه های اسلامی نیستند که البنه تصور دوم صحیح است یعنی تحکیم مبانی و تبلیغ اسلام در همه ی بخش ها مورد توجه است و در کل رسانه ی هماهنگ صورت می گیرد یعنی همچنانکه گروه معارف تبلیغ میکند در سریال ها نیز تبلیغ غیر مستقیم صورت می گیرد. یکی از راههای اساسی اقامه ی نماز و شاید مهمترین و اولین آنها و از روشهای خنثی سازی ترفند های شیطانی در مورد نماز،توصیه و سفارش اولیای خانه به سایر اعضاء برای اقامه ی نماز و ایجاد جو نماز و ایجاد توصیه و امر به نمار در جامعه از درون خانه است و این روش انبیاست بچه ها را از کودکی باید به نماز تمرین داد دستور به ما رسیده است که به بچه از هفت سالگی نماز تمرین یاد بدهید. البته بچه هفت ساله نمی تواند نماز صحیح بخواند ولی صورت نماز را می تواند بخواند از هفت سالگی می تواند به نماز عادت بکند چه پسر چه دختر یعنی همان اولی که بچه به دبستان می رود باید نماز را در دبستان به او یاد بدهند در خانواده هم باید به او یاد بدهند ولی این را توجه داشته باشید یاد دادن و وادار کردن با زور نتیجه ندارد کوشش کنید که بچه تان از اول به نماز خواندن رغبت داشته باشد وبه این کار تشویق شود به هر شکلی که می توانید موجبات تشویق بچه تان را فراهم بکنید که با ذوق و شوق نماز بخواند زیاد به او بارک الله جایزه بدهید اظهار محبت کنید که بفهمد وقتی نماز می خواند بر محبت شما نسبت به او افزوده می شودنماز در همه ادوار و اعصار و در میان همه ی جوامع و پیروان تمامی انبیای عظام وجود داشته است و این ویژگی خود نشانه فطری بودن نماز است. استاد مطهری درباره نماز حضرت رسول(ص)قبل از بعثت آن بزرگوار می نویسد: نماز نخستین عبادتی است که بر بندگان واجب شد خدای متعال در آغاز سوره بقره در توصیف اهل تقوا فرمود((الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلوة))و مما رزقنهم ینفقون همانا که به(غیب)یعنی به وجود خدا معاد و فرشتگان ایمان دارند و نماز را بپای می دارند و از هر چه روز یشان کردیم به فقیران انفاق کنند... نخستین پرستشی که بر انسانها واجب شد نماز،آخرین عملی که به هنگام مردن بماند نماز است و اولین چیزی که در روز قیامت از آن پرسیده می شود نماز است پس هر کس به خوبی جواب گوید و پاسخ بپذیرد در حسابرسی های پس از نمازش آسان گیرند و آن پاسخ نیکو ندهد در اعمال دیگرش به سختی حساب کنند.نماز خدمت و بندگی و خدمتکاری بندگی و اطاعت،فرمانداری،سجده،سر بر زمین نهادن.سرفرود آوری برای تعظیم،کرنش تکریم،تعظیم و پرستش ادای طاعت. ((نماز فعالیتی)) عبادی است که وارد کننده انسان به فضایل اخلاقی بوده با تایید در درون انسان او را به سوی کمال مطلوب سوق می دهد و بیانگر شناخت شناسی،جهان بینی،و ایدئولوژی اسلام است...)) فلسفه ی نماز همان یاد خداست همان(ذکر الله)) است البته ذکری که مقدمه ی فکری و فکری که مقدمه ی عمل بوده باشد چنانچه که در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است که در تفسیر جمله((و لذکر الله اکبر))فرمودند: ذکر الله عندما احل و حرم یاد خدا کردن به هنگام انجام حلال و حرام(یعنی به یاد خدا بیفتد به سراغ حلال برود از حرام چشم بپوشد). از اثرات فردی نماز این است که باعث آرامش دل،کوچکی غیر خدا،صداقت و اخلاص می شود.(نماز کرامت نفس،زنده ماندن و تقویت ذهن،حافظ قرآن،گسترش دهنده ی شعور اجتماعی،عامل بالندگی فردی و جمعی نماز گزاران می باشد. اثر اجتماعی:در نماز با توجه به محور مشترکی که منحصر به تمام جوامع اسلامی است یک هماهنگی در عقیده و هدف و مرام به وجود می آید و زمینه ی پیوند و تفاهم جوامع گوناگون را علی رغم تفاوت در نژاد و زبان فراهم می کند. خداوند در سوره ی نساء آیه ی 103 فرموده است فاقیمو الصلوةکانت علی المومنین کتابا موقوتا،پس نماز را به پا دارید،برای اهل ایمان برنامه واجبی است که باید در وقت خودش انجام بپذیرد. اهمیت نماز در روایات:عیاشی از قول امام باقر(ع)نقل میکند که آن حضرت فرمود:نماز کزار تندرست،ایستاده نماز می خواند ونماز گزار بیمار،نشسته و بر پهلو ها،ضعیفترین افراد مریض است که نشسته نماز می خوانند. کارکرد منظم،هماهنگ و نامتناقض رسانه ها بحث از گسترش فرهنگ نماز در رسانه بخشی از تبلیغ معارف دینی یا به نحو دقیق تر بخشی از کارکرد رسانه ی دینی است که باید بخش های مختلف برنامه در این خصوص هماهنگ باشد اصولا دو تصویر ز رسانه ی اسلامی پخش می شود یعنی در تعدادی از برنامه های این رسانه تبلیغ اسلام صورت می گیرد مانند اینکه فرض کنیم وظیفه ی تهیه برنامه ی اسلامی فقط به عهده ی گروههایی مانند معارف اسلامی و مناسبتها در صلاح است و گروههای مانند فیلم و سریال اجتماعی،اقتصادی و...در این باره مسولیتی ندارند.

بدیهی است زندگی انسانی یک زندگی فکری بوده و جزء با تفکر و تعقل به پا نمی ایستد و از لوازم بنای زندگی تفکر و تعقل است که هر چه صحیح تر و تمام تر باشد، زندگی بهتر و محکم تر خواهد بود بنابراین زندگی با ارزش، مرتبط با فکر و اندیشه ارزشمند است و به هر اندازه که فکر، مستقیم باشد ، زندگی هم ارزش و استقامت خواهد داشت. خداوند متعال و ائمه معصومین علیهما السلام با راههای مختلف و روشهای گوناگون، همین مطلب را تذکر داده اند و متذکر شده اند که سعادت آدمی در دو نشئه ی دنیا و آخرت، به رشد و کمال علمی و عملی اش بستگی دارد و کمال علمی و عملی اش در گرو چگونگی تفکر اوست. در این پژوهش ، در حد توان به بحث در مورد اهمیت تفکر و تعقل از دیدگاه قرآن، روایات، علماء و سایر ادیان و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن پرداخته شد و مجموعه ای را که پیش رو دارید در 5 بخش خلاصه گردیده که هر بخش شامل چند فصل می باشد. بخش اول به بیان تعریف لغوی و اصطلاحی، تفاوت و بیان اصول تفکر و تعقل می پردازد در بخش دوم جایگاه تفکر و تعقل از دیدگاه قرآن مورد بررسی واقع می شود در بخش سوم به بررسی جایگاه تفکر و تعقل از دیدگاه روایات، علماء و سایر ادیان پرداخته می شود در بخش چهارم به بررسی سندیت و حجیت عقل و راه های حفظ و تقویت عقل پرداخته می شود و دربخش آخر به بررسی نقش تفکر و تعقل در زندگی امروزی پرداخته می شود. کلید واژه : تفکر، تعقل

آنچه این نوشتار در پی آن است فلسفه ی فرود و نازل شدن بلا و مصیبت بر انسان می باشد یکی از اموری که سبب تکمیل و تهذیب نفس و تصفیه ی اخلاق و تهییج قوا و نیروهای نهفته وجود انسان می شود ولی می توان گفت که بلاها و مصائب در حکم نیروی محرک دستگاه وجودی انسان ها می باشند. شناخت فلسفه نازل شدن بلا و مصیبت و توجه دادن افراد به اینکه شدائد الطاف الهی هستند باتوجه به آیات قرآن و روایات معصومین علیه السلام و اینکه انسان آیا باید خود را در معرض بلا و سختی قرار دهد؟ یا اینکه انسانی که بلا و مصیبت نبیند او بهترین انسان خواهد بود! در این نوشتار به این سوال نیز پاسخ داده شد که چگونه لطف و محبت و رضایت خداوند از کسی اقتضا می کند که او را با شدائد و مشکلات مواجه کند؟ در حالی که لازمه مهر و محبت فراهم آوردن موجبات خوشی و رفاه است نه موجبات سختی و عدم آسایش! پاسخ این سوال وقتی معلوم می شود که فلسفه ی بلایا و سختی ها و اثر آن ها در وجود آدمی معلوم می شود که به حکم قانون خلقت بسیاری از کمالات انسانی است که جز در مواجه شدن با سختی ها و مشکلات جز در میدان مبارزه و پنجه نرم کردن با حوادث و جز در روبه رو شدن با مصائب به وجود می آیند. اثر شدائد و سختی ها تنها ظاهر شدن گوهر واقعی انسان نیست بلکه بالاتر از آن است شدائد و سختی ها اثر تکمیلی و تبدیل شدن را برای انسان دارد خاصیت تصفیه و خالص شدن را دارد هوشیاری و حساسیت می آورد و ضعف و سستی را در نهاد و درون آدمی از بین می برد از این رو نگارنده ابتدا فلسفه ی سختی ها را بیان داشته و بعد از آن عکس العمل های افراد را در مقابل این سختی ها مطرح نموده و در پایان هم برنامه های عملی که در دفع این مصائب وجود دارد را مطرح نموده است و بر این مهم هم تاکید شده که انسان ها همیشه شدائد و سختی ها را قهر و خشم الهی ندانند بلکه آن ها لطف و محبت الهی است در شکل و لباس قهر نعمت اند در مظهر و لباس نقمت. در تهیه این مجموعه از بررسی کتاب های متعدد اسلامی و مذهبی، اخلاقی و روایی مرتبط با موضوع نیز استفاده شده است. واژگان کلیدی: بلا ، مصیبت

شناخت سعادت و کمال مطلق انسان بستگی به شناخت حقیقت او دارد که سبب شناخت خدای متعال و پیامبران الهی می شود و نیز اثبات معاد و شناسایی فضیلت های اخلاقی و مسائل اجتماعی ارتباط مستقیم با شناخت انسان دارد. اهمال در شناخت انسان و جهل و نادانی یکی از اسباب مهم گمراهی ها، سرکشی ها و فرورفتن در مفاسد و رذایل اخلاقی می شود. از این رو، اسلام به شناخت انسان اهمیت بسزایی داده است تا جایی که شناخت انسان را سبب هدایت حقیقی دانسته و آن را بهترین شناخت ها معرفی کرده است. از قرآن استفاده می شود که اولین انسان از خاک و گل و زمین و سپس نسل او از نطفه و علقه و پس از آن از مضغه آفریده شده است . اختلاف ابتدایی در آیات مربوط به خلقت انسان ناظر به مراحل خلقت بشر است. آفرینش کنونی انسان به حضرت آدم علیه السلام و حوا منتهی می شود و دلیل یقین و جزمی نداریم که بشر تکامل یافته از حیوانات باشد، بلکه ظاهرآیات قرآن خلاف آن را اثبات می کند. قرآن کریم برای اسنان غیر از بدی مادی به خلقت دیگری نیز معتقد است که گاهی از آن به روح و گاهی به خلق دیگری تعبیر می کند. مهم ترین دلیل برای اثبات روح آن است که انسان حقیقتی دارد و از آن به کلمه« من» در تمام عمر نام می برد که همیشه ثابت و تغییر ناپذیر است و چیزی به آن اضافه و یا از آن کاسته نمی شود اگر چه بدن انسان ضعیف و لاغر یا قوی و چاق گردد ودچار تحولات شود و نیز نسبت دادن افعال گوناگون اعضای بدن به یک حقیقت دلیل دیگری برای اثبات روح است. انسان دارای دو جنبه مادی و معنوی است و با اصل و زیربنا قراردادن هر کدام ناگزیر جنبه دیگر فرع آن خواهد شد. بنا به اصیل دانستن جنبه حیوانی ، بین انسان و حیوان تفاوتی وجود ندارد و هیچ دید و نگرش بی طرفانه نخواهد بود و هر دیدی یک گرایش خاص مادی را منعکس می کند. بنا به اصالت معنویت و انسانیت، سیر تکامل انسان از حیوانیت آغاز و به سوی کمال انسانیت ختم می یابد. قرآن به بهترین شکل ممکن درباره انسان سخن گفته ، و واقعیت های مربوط به او را بیان کرده است. قرآن در زمینه بیان واقعیت های مربوط به انسان، او را با عالیترین تعبیر ستوده است و بعنوان خلیفه الله معرفی کرده است. شواهد موجود نشان می دهد که مراد از خلافت، جانشینی خدا در زمین می باشد. از جمله اینکه وقتی فرشتگان از خداوند تقاضای این مقام را کرده بودند آن را رد کرده و آنان را شایسته این مقام ندانسته است. این می رساند که خلافت مورد نظر؛ مقام و منصب بسیار ارزشمند و مهمی است که حتی فرشتگان مقرب الهی سزاوار آن نیستند. از آیه های قرآن بر می آید که مقام خلافت و جانشینی خدا مخصوص حضرت آدم علیه السلام نبوده، بلکه هرکس از فرزندان که شایستگی های لازم روحی و اخلاقی را دارا باشد و یا آن را به دست آورد سزاوار این منزلت بزرگ الهی نیز خواهد بود. از جمله منزلتهای دیگر ممتاز انسان که او را سزاوار مسجود فرشتگان الهی کرده است، دمیده شدن روح خدایی در اوست. روحی که خداوند با نسبت دادن آن به خود، بدان شرافت و قداست بسیار زیادی بخشیده. قرآن علاوه بر امتیازهایی که برای نوع آدم ذکر می کند. امتیازهای دیگری را تحت عنوان « کرامت تکوینی» برای انسان خاطر نشان می سازد و نیز اضافه می کند که انسان ها می تواند با باروری استعدادها و شکوفا ساختن قابلیت های ذاتی خویش، به کرامت ها و فضیلت های بالاتری دست یابند. کرامت انسان، یعنی برخورداری از موهبتی خاص(عقل) که دیگر موجودات مادی فاقد آن هستند و در فضیلت انسان یعنی برخورداری بیشتر او از موهبت هایی که به سایر موجودات مادی نیز داده شده است. بزرگترین و عمده ترین ویژگی انسان ، همانا عقل و اراده و اختیار اوست. عقل ، موجب شکوفا شدن استعدادهای انسانی و سبب گسترش علوم و معارف بلند انسانی الهی می شود، اراده و اختیار را ، کمال و رشد و تعالی نامحدود را برای انسان هموار می سازد. انسان با برخورداری از حس کنجکاوی پژوهشگری، پیوسته سؤالهایی را در زمینه های مختلف طرح ساخته، و می کوشد تا مجهولات مربوط به معمای وجود خویش و موجودات اطرافش را حل کند. از میان انبوه سؤالات عبارتند از: از کجا آمده ایم؟ برای چه آمده ایم؟ و به کجا خواهیم رفت؟ مبانی فکری، عقیدتی افراد و گروهها برخاسته از جهان بینی خاصی است که در پاسخگویی به این سؤالات تاثیر مستقیم دارد با توجه به اینکه جهان بینی ها متفاوت و گاه متضاداست بناچار پاسخ به این پرسش ها نیز متفاوت خواهد بود. بررسی ها نشان می دهد تنها جهان بینی ای که می تواند به این سؤالات پاسخ درست بدهد، آن جهان بینی است که به وجود مبدئی باشعور بنام « خدا» گواهی می دهد . این جهان بینی توحیدی است، زیرا با تکیه بر فطرت پاک و اصیل انسانی درصدد رفع نیازهای فطری انسان بر می آید، و می تواند تفسیر درست و منطقی از جهان هستی و هدف آفرینش انسان ارائه دهد.

موضوع تحقیق : در مورد بررسی میزان توجه دین اسلام به جوانان است و هدف آن بیشتر آشنایی جوانان با دین اسلام و اینکه این دین چه مقدار ارزش و اهمیت برای جوان و دوره جوانی قائل است . در این تحقیق ابتدا به شناخت جوان و بیان اهمیت دوران جوانی از دیدگاههای مختلف می- پردازد، در ابتدا دوران حیات انسان را به پنج دوره تقسیم می کند : کودکی ، نوجوانی ، جوانی ، میانسالی و پیری که مهمترین دوران زندگی همین دوران جوانی است چرا که جوان به معنای برنا و اینکه از عمر آن چندان نگذشته است و آغاز توان درک زندگی می باشد و اهمیت آن بدان جهت است که اگر انسان از این دوران غفلت کند تا پایان عمر در زندگی خود احساس ضعف و کاستی می نماید و بعد از آن شناخت دقیق دین است که به آن پرداخته شده است ، دین همان روشی که با پیروی کردن از آن روش ، سعادت حقیقی انسان تضمین خواهد شد . البته با توجه به جامع و کامل بودن دین که منظور همان دین اسلام است ، چرا که به همه نیازهای مادی و معنوی بشر پرداخته است ، بنابراین برای رسیدن به کمال ، دین داری یک ضرورت است ، چرا که بشر هم از جهت فطری و روحی و هم نیاز به قوانین جامع و همچنین نیاز به فضایل اخلاقی ، به دین نیازمند است . انسان این نیاز و گرایش را از همان سنین کودکی در خود احساس می کند چرا که انسان را فطرتی خدا آشناست و میل به پرستش در وجود او نهفته است ، تجلیّات فطرت و احساسات مذهبی در سنین نوجوانی و جوانی به اوج خود می رسد که اگر این احساسات توسط افراد دین دار هدایت شود جوان ما فرد مذهبی خواهد شد . دین داری در زندگی انسان فوایدی نیز دارد ، از جمله این که پشتوانه اخلاق است زیرا اخلاق بدون دین و ایمان ، اساس و پایه درستی ندارد ، رهایی از خودخواهی ها و هوا پرستی های کشنده یکی دیگر از فواید دین داری است و آرامش روحی و روانی نیز به دنبال دارد و باعث می شود انسان با توجه به همه سختیهای زندگی ، احساس امیدواری در او زنده باشد. با توجه به شناختی که دین اسلام از جوان دارد برنامه های زیبایی را در روش خود قرار داده است که باعث جذب جوانان به دین می شود دین به جوان و جوان گرایی توجه زیادی نموده است و در واقع پیش قدمی دین به جوان گرایی در موقعیت های مختلف باعث شده که جوان ، مشتاق به دین و دین داری شود . دین نگاهی همه جانبه به تمامی ابعاد وجود انسان و احتیاجات مختلف او دارد و به این حقیقت توجه دارد که بشر موجودی است ترکیب یافته از جسم و جان و باید کلیه تمایلاتش با اندازه گیری صحیح ارضا شود . دین اسلام ، دین رفق و مدارا است ، آسان گیری در عبادت ، مدارا با زیر دستان، پذیرش نو طلبی جوانان و .... از اموری است که دین اسلام به آن توجه زیادی نموده است . احترام به شخصیت جوان از طرف دین ، از جنبه های ارزشمندی است که باعث شده جوان به دین علاقه بیشتری نشان دهد . همچنین دین برای متعالی شدن جوانان ، توصیه به علم و معرفت کرده است که جوان را فقط منحصر در عبادت و پرستش نمی داند ، همچنین توصیه به آموزش قرآن ، و در کنار علم و دانش توصیه به عمل و توصیه به عبادت و اطاعت تعلیم نموده است و اگر خدای ناکرده خطایی از او سر زد ، توصیه به توبه نموده است . در بخش آخر تحقیق ابتدا آفات و عوامل تباهی دوره جوانی را مورد بررسی قرار می دهد ، از جمله این آفات جهل و ناپختگی جوان است و همچنین سادگی جوانان در امر سیاست می باشد . انحرافات فکری جوان نیز از جمله آفات جوانی است که دین اسلام راه رهایی از آن را شناخت و آگاهی بیان کرده است انحرافات اخلاقی یکی دیگر از عوامل تباهی جوانان است که دین راه رهایی از آن را بیدار کردن وجدان از طریق پند و اندرز ، یادآوری پیامدهای منفی گناه ، تحریک احساسات و بیدار کردن فطرت دانسته است . منابعی که در این تحقیق به کار برده شده است منابع معتبری است همچون گفتار فلسفی جوان ( دو جلدی) از آیت ا... فلسفی ، کتب امام خمینی رحمة الله علیه ازجمله جوانان از دیدگاه امام خمینی ( ره) ره عشق، محرم راز،و کتب شهید مطهری از جمله انسان و ایمان، آشنایی با قرآن و ... همچنین استفاده از کتب تفسیری از جمله تفسیر المیزان و تفسیر نمونه و... اصطلاحات و واژگان کلیدی که در این تحقیق بکار برده شده ابتدا واژه جوان و جوانی است که به تعریف آن پرداخته شده و بعد واژه دین است که در لغت به معنای روش ، شریعت، اطاعت و تسلیم و ... و در اصطلاح همان روشی است که با پیروی کردن از آن روش سعادت حقیقی انسان تضمین خواهد شد .

آن چه این نوشتار در پی آن است تبیین نسلی که با دعا و نیایش انس بگیرد و دعا و نیایش را برای به دست آوردن دنیا و آخرت خویش بداند. در این زمینه عوامل متعدد و مباحث مختلفی مطرح است که بیان خواهیم کرد بنابراین ابتدا مختصری در زمینه دعا و نیایش و تعریف آن و بعد به بیان آیه های دعایی و مسائل مربوط به دعا و نیایش در قرآن می پردازم. در این فصل آثار و شرایط و آداب آن نیز بیان می شود. سپس دعا و نیایش در روایات ائمه علیهم السلام، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه را مطرح نمودیم از این طریق با دعاها و روایت ائمه علیهم السلام آشنا می شویم و به شیوه های آموزش دعا و نیایش در دین اسلام می پردازیم. که از آن جمله می توان آثار و فواید دعا و نیایش، آداب نیایش قبل از دعا، موقع دعا، بعد از دعا، شرایط اجابت دعا، موانع اجابت دعا و ... را نام برد. بعد به موضوع نماز به عنوان دعا و نیایش، استمداد از نماز، فلسفه نماز، نماز و نیایش در ادیان دیگر و چگونگی آن و نیز در آخر به بیان برخی داستانهای دعایی چه در قرآن و چه غیر آن پرداخته ایم. واژگان کلیدی: دعا، نیایش، دعاگو، قرآن، نهج البلاغه