آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی چیستی و مختصات معقول ثانی فلسفی در حکمت متعالیه

نویسنده:

حسین عباسی ، ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

چکیده :

معقولات به عنوان ابزار تفکر در فلسفه، نقش محوری درمباحث این علم برعهده دارند. در این میان، به ویژه معقولات ثانی فلسفی در جهت تحقیقات و تحلیلی‌های فلسفی از اهمیت مضاعفی برخوردارند. این امر به خصوص در حکمت متعالیه که حقایق را از منظر واقعیت عینی و نه از دریچۀ ذهن مورد تحلیل قرار می‌دهد بسیار مورد توجه است. در این جهت، ملاصدرا به جهت اهمیت این بحث، نگاه ویژه‌ای به معقول ثانی فلسفی دارد و تبیینی متفاوت از نظر مشهور عصر خود در معقول ثانی فلسفی ارائه داده است. به جهت فاصله گرفتن ملاصدرا از نظر مشهور و رهزن بودن برخی عبارات ایشان در استفاده از اصطلاح معقول ثانی، فلسفه‌ورزان متأخر، در فهم و ارائه این بحث دچار تشتت شده‌اند و برخی حتی نظرهای متناقضی مطرح کرده‌اند. از این رو در این مقاله در ضمن بررسی برخی از این نظرها، به بررسی چیستی و مختصات معقول ثانی فلسفی در دیدگاه ملاصدرا پرداخته‌ایم. از نتایج این بحث، یافتن فهم صحیح از حکمت متعالیه و به خصوص از مسائلی است که مبتنی بر مبنای ملاصدرا در بحث معقول ثانی فلسفی در حکمت متعالیه ارائه شده است.

صفحات :

از صفحه 101 تا 126

مشخصات اثر

عنوان :

جایگاه هستی شناسی و معرفت شناسی فطرت و ارتباط آن با عقل نظری و عملی

نویسنده:

حمید مختاری ، ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

چکیده :

در این مقاله با روش تحلیل عقلانی فطرت از دو حیث هستی شناسانه و معرفت شناسانه مورد پژوهش قرار گرفته هدف و نتایج زیر به دست آمده است: فطرت از حیث هستی شناسی آفرینش ویژه و نحوه وجود انسان است؛ انسان مانند لوح سفید یا خمیر شکل یافته اى به دنیا نمى آید بلکه عقل نظری و عملی آدمی به گونه ای خلق شده است که در دو حوزۀ بینشی وگرایشی مفطور به استعدادهایی است که سمت وسویشان انسان بالفعل شدن است . فطرت دارای ویژگیهایی از جمله همگانی بودن، غیراکتسابی بودن، زوال ناپذیری، تشکیک پذیری، هدایتگری انسان، برخورداری از مراتب مختلف عملی از جمله مراتب لوامه و ملهمه و مطمئنه و ... می باشد. فطرت از حیث معرفتی منبعی جدا و مستقل در کنار منابع معرفت نیست بلکه در حوزه منبع عقل نظری قرار دارد و از حیث عقل عملی مرتبه ای از عقل است که خاصیت ادراک شهودی دارد.این پژوهش از آن جهت اهمیت دارد که فطرت از جهتی زیر بنای علوم انسانی و از جهتی دیگر نوع تبیین هستی شناسی و معرفتی فطرت، در انتزاع لوازم و دلالتهای تربیتی و شناختی اهمیت ویژه ای دارد.

صفحات :

از صفحه 70 تا 94

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی و تحلیل نتایج اخلاقی تمثیل غار در اندیشه افلاطون

نویسنده:

ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

تربیت , خلق , تمثیل غار , سالک , اصطلاحنامه عرفان , مرتبه اطلاق((انسان)، مقابل مرتبه تقیید)

چکیده :

از آنجا که اخلاق مبتنی بر مابعدالطبیعه است، بدون تردید بررسی اهداف و نتایج اخلاقی آموزهها نیز بدون پژوهشهای مابعدالطبیعی امکانپذیر نخواهد بود. افلاطون پایهگذار بسیاری از مباحث هستیشناسی، معرفتشناسی و اخلاقی در فلسفه مغرب است. تأثیر او در تفکر فلسفی به حدی است که به عقیده وایتهد تمام تاریخ فلسفه، چیزی جز حاشیهنویسی بر آثار افلاطون نیست. طریق غالب او طرح مباحث عقلی در قالب گفتوگو و تمثیل است. سه تمثیل مهم و تأثیرگذار غار، آفتاب و خط، علاوه بر اینکه نشاندهنده ژرفای اندیشه فلسفی او است، تأثیر انکارناپذیری در حوزههای معرفتشناسی، هستیشناسی و اخلاق گذاشته است، هرچند هر کدام از تمثیلها آثار و نتایج خاص خود را دارد و اشتراکاتی را میان آنها میتوان یافت ولی تهافت و ناسازگاری در این خصوص در سخنان افلاطون دیده نمیشود. نیز منتقدان و مخالفان اندیشه افلاطون مانند ارسطو و ابنسینا و دیگران گرچه با نظریه مثل مخالفت یا آن را نقد کردهاند اما پژوهش و تحقیقی راجع به نشاندادن ناسازگاری در مدعیات مقاله پیش رو دیده نمیشود. در این مقاله نتایج اخلاقی تمثیلغار که در حوزه انسانشناسی فلسفی نیز اهمیت فراوان دارد استنباط و استخراج میشود؛ نتایجی که از تأمل در ساختار فلسفه افلاطون و تمثیل غار به نحو اجتهادی به دست آمده است.

صفحات :

از صفحه 127 تا 142

مشخصات اثر

عنوان :

سخنرانی روش شناسی تولید فلسفه های مضاف

سخنران:

عبدالحمید واسطی

نوع منبع :

صوت , سخنرانی

مشخصات اثر

عنوان :

مناط علیّت در نظر ملاصدرا و حکمای پس از ملاصدرا

نویسنده:

ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

موضوع این مقاله مناط علیت در نظر ملاصدرا و حکمای پس از ملاصدراست. مناط علیت ناظر به ملاک نیازمندی اشیاء به علت است؛ یعنی سرّ نیاز و احتیاج به علت از کجا ناشی می‌شود. بطور کلی پنج نظر در این خصوص وجود دارد: برخی ملاک نیاز را به وجود می‌برند که این گروه عمدتا ماتریالیست‌ها هستند؛ برخی ملاک نیاز را به حدوث بر می‌گردانند که اینها عمدتا متکلم هستند؛ فیلسوفان مشایی و اشراقی، ملاک احتیاج را امکان ماهوی می‌دانند؛ چهارمین نظر درباره مناط علیت، امکان فقری است که این نظر براساس اصالت وجود مطرح می‌شود. حکمای صدرایی با نقد امکان ماهوی، ملاک احتیاج معلول به علت را فقر و فاقت وجودی معلول می‌دانند که هم در حدوث و هم بقا همراه معلول است. در این میان وجود فقری ذات دارای فقر نیست که فقر عارض بر او شود، بلکه فقر و نداری عین هویت و ذات اوست. اما درباره نظر پنجم باید گفت که برخی استدلال حکما در امکان فقری را کافی ندانسته و این نظر را به چالش کشیده‌اند. براساس روایات وارده از برخی ائمه، به نظر می‌رسد ملاک نیاز معلول در وجود قائم به غیر است. این نظر علاوه بر داشتن امتیازات نظر امکان فقری، از اشکالات آن مبری است وبه درستی مناط علیت را تبیین می‌کند.

صفحات :

از صفحه 5 تا 28

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل انتقادی اشکالات ملّارجبعلی تبریزی و قاضی سعید قمی بر نظریه ملّاصدرا در باب حدوث جسمانی نفس : سال هفتم، شماره سوم : معرفت فلسفی

نویسنده:

ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

نقش شیعه در گسترش منطق و فلسفه

نویسنده:

جمعی از نویسندگان

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

امام علی بن ابیطالب (ع),

کلیدواژه‌های اصلی :

تاریخ تشیع , تاریخ امامیه

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل انتقادی تأویل ابن‌سینا و میرداماد از نظریۀ مُثُل افلاطونی از منظر سید احمد علوی و ملامحمد آقاجانی

نویسنده:

ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

نظریه مُثُل در طول تاریخ فلسفه موافقان و مخالفانی دارد. عده‌ای مانند فارابی، ابن‌سینا و میرداماد آن را نقد و تأویل کرده‌اند. دو حکیم مسلمان سید احمد علوی شاگرد میرداماد و ملامحمد‌بن علیرضا‌بن آقاجانی شاگرد ملاصدرا از منظر متفاوتی به این نظریه نگریسته و نقدهای ابن‌سینا و میرداماد را به چالش کشیده‌اند. در این مقاله ابتدا به طرح مسئله و گزارشی از نظریۀ مُثُل و پس از آن به بررسی و تحلیل انتقادی این دو حکیم از تفسیر و تأویل‌های ابن‌سینا و میرداماد پرداخته‌ایم. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که هم ابن‌سینا و هم میرداماد در تبیین و نقد نظریه مُثُل افلاطونی دچار مغالطه و خلط شده‌اند.

صفحات :

از صفحه 275 تا 291

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل مساله تجرد نفس نباتی از منظر ملاصدرا، ملارجبعلی تبریزی و علامه طباطبایی

نویسنده:

ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

عدم تجرد نفس حیوانی و به طریق اولی نفس نباتی در حکمت مشاء مسلم گرفته شد، اما صدرالمتالهین به اثبات تجرد نفس حیوانی موفق شد، ولی برهان روشنی در اثبات تجرد نفس نباتی اقامه نکرده است؛ با این حال می توان از مطاوی کلمات و اصول فلسفه او تجرد نفوس نباتی را دریافت کرد. اوتصریح دارد که نفس نباتی بهره ای از ملکوت دارد. ملارجبعلی تبریزی حکیم مشایی است، و با اقامه برهان حرکت، تجرد نفس نباتی را اثبات میکند. در علامه طباطبایی می توان اشاراتی به مساله تجرد نفس نباتی پیدا کرد. علامه طباطبایی از یک سو با برهان هوای طلق که ملاصدرا در اثبات تجرد نفس حیوانی بدان تمسک کرده است با تردید برخورد کرده است و از سوی دیگر در مساله علم موجود زنده نسبت به خویش، طوری سخن گفته است که مانع از سرایت آن به نفس نباتی نیست، از سوی سوم او نیز تجرد را دارای مراتبی از شدت و ضعف میداند و همین مساله می تواند در اثبات تجرد نفس نباتی جاری و ساری باشد.

صفحات :

از صفحه 127 تا 141

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید