آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده در این پایان نامه تلاش شده است تا گونه‌های رفتار سیاسی مراجع تقلید شیعه در ‏سال‌های 1332 تا 1357 مورد شناسایی و ارزیابی قرار گیرد. آنچه که در رفتار سیاسی مراجع ‏مورد توجه می‌باشد عقاید، نظریه‌ها و اقدامات آنها در عرصه سیاسی است. مراجعی که رفتار ‏سیاسی آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد عبارتند از: آیات عظام بروجردی، خمینی، گلپایگانی، ‏شریعتمداری، میلانی، خوانساری، حکیم و خویی.‏ با بررسی هایی که انجام ‌شد مشخص ‌گردید که از نظر شیعه ، حکومت از آن خدا و ‏کسانی است که از سوی وی مأذون و منصوب می‌باشند. علما و مراجع شیعه بر مأذون و ‏منصوب بودن امامان معصوم(ع) اتفاق نظر دارند اما برای دوران پس از غیبت امام معصوم میان ‏مراجع شیعه اختلاف نظر است به گونه‌ای که همه آنها به نوعی ولایت فقیه را یا به دلایل ‏عقلی، یا دلایل نقلی یا هر دوی آنها می‌پذیرند. اما آنچه که بر سر آن اختلاف نظر دارند، مسأله ‏حیطه اختیارات فقیه در عرصه سیاسی و اجتماعی جامعه می‌باشد.‏ از لحاظ تاریخی نیز رفتار سیاسی مراجع شیعه حاکی از آن است که مراجع شیعه ‏همواره خود را پاسدار و حافظ منافع «اسلام و مسلمین» به حساب آورده و هر موقع که یکی ‏یا هر دوی آنها در معرض خطر و تهدید واقع شده است، واکنش نشان داده و به فعالیت در ‏عرصه سیاسی و اجتماعی پرداخته‌اند و همواره تلاش نموده‌اند تا قدرت عامل تهدید اسلام و ‏مسلمین را محدود نمایند. اما رفتار همه مراجع یکسان نبوده بلکه از تنوع زیادی برخوردار ‏می‌باشد. چرا که مراجع شیعه در رفتار سیاسی خود بر اساس اصل «اجتهاد» عمل می‌نمایند. در ‏مجموع رفتار سیاسی مراجع شیعه طی سال‌های مورد بررسی به صورت زیر بروز یافته است: ‏‏1- تبلیغات (اقدامات فرهنگی) 2- انتقاد 3- اعتراض 4- براندازی. که سه مرحله اول مورد ‏اتفاق همه مراجع بوده اما مرحله چهارم صرفا از سوی حضرت امام خمینی و آن هم پس از ‏ناامیدی از اصلاح حکومت پس از سال‌های 1343 اتخاذ شده است.‏ واژه‌های کلیدی: رفتار سیاسی، مرجع تقلید، تحدید قدرت سیاسی، براندازی

جمهوری اسلامی ایران براساس آرمانهای انقلاب اسلامی و اهداف خود موظف به حمایت از مسلمانان جهان می باشد. رفتار خارجی جمهوری اسلامی ایران در مقابل افغانستان نشان دهنده اهمیت این کشور برای ایران است. در این خصوص مطالعه موردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال افغانستان می تواند جالب توجه باشد. در این پایان نامه تلاش شده است که علاوه بر پرداختن به پیشینه روابط دو کشور، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال افغانستان پس از سقوط طالبان بررسی شود. باید توجه داشت که محیط داخلی و خارجی (منطقه ای و بین المللی) و فهم سیاستگذاران از ساختار نظام بین الملل بر سیاستگذاری کشورها تاثیر می گذارد که جمهوری اسلامی ایران نیز از این امر مستثنی نیست. در این پایان نامه پس از بررسی اجمالی مباحث نظری سیاست خارجی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال جوامع اسلامی بررسی شده و رفتار دستگاه سیاست خارجی ایران در قبال افغانستان مورد بحث قرار گرفته است. جمهوری اسلامی ایران هر چند که در رفتار خارجی خود تغییراتی حاصل کرده ولی از اصول خود در این خصوص عدول نکرده است و بنا بر دلایلی از افغانستان حمایت کرده است از جمله: ا- ایدئولژی و مسئولیت دینی ‎۲- توجه به مشترکات فرهنگی، سیاسی، زبانی، اقتصادی و مذهبی دو کشور ‎۳- منافع ملی ‎۴- تاثیر مستقیم تحولات سیاسی و اجتماعی افغانستان در امنیت ملی ایران. در این پایان نامه همچنین به رویکردهای نظری که قادر به تبیین رفتار خارجی جمهوری اسلامی ایران هستند، اشاره شده است که در این میان از رویکرد فرارفتارگرایی برای تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال افغانستان استفاده شده است. در پایان نیز راهکارهایی جهت ادامه هر چه بهتر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان از طریق شناسایی فرصت ها و ضدفرصتها و همچنین چگونگی تبدیل ضدفرصتها به فرصت با توجه به ابزارهای اعمال قدرت ایران در افغانستان ارائه شده است.

نبرد میان سنت و مدرنیته در عصر جهانی شدن، پروژه‌ای است که استیلای هر یک بر دیگری سرنوشت جهانی را رقم می‌زند. بحرانهای حاصل از مدرنیته در قرن اخیر برخی از اصول مدرنیته را مورد چالش جدی قرار داده است بطوری که پست مدرن‌ها و سنت‌گرایان و بنیادگرایان و حتی گروهی از خود طرفداران این جریان بر خدشه‌پذیری بعضی از اصول و یا کل مدرنیته اذعان کرده‌اند. نصر به عنوان فیلسوف معاصر جهان اسلام ضمن انتقاد از برخی از اصول مدرنیسم به نوعی ارتباط میان سنت و مدرنیته را برقرار نماید و بر این باور است که از طریق مبانی ارزشی و اخلاقی در سنت می‌توان نقطه ثقلی برای زندگی در جهان مدرن بدست آورد. به اعتقاد نصر بحرانهای کنونی جهان از یک طرف به سیطره عقل ابزاری مدرنیته و از طرف دیگر به عدم توجه به سنت و اسلام سنتی بر می‌گردد. دیدگاه نصر در جهت سامان فکری ارتباط بین سنت‌گرایی و مدرنیته است. وی به چالش کشیدن عقل حسابگر بر این باور است که می‌توان از طریق مبانی ارزشی و اخلاقی در سنت اسلامی توأما به رهیافتهای عقل شناسنده معرفت و عقل حسابگر در جهان مدرن دست یافت.حسین نصر به عنوان یک فیلسوف مسلمان از جنبه‌های مختلفی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است لکن دیدگاه پارادکسیکال وی در خصوص سنت و مدرنیته کمتر مورد توجه بوده است. به نظر این تحقیق حسین نصر سنت پژوهی است که نه در مقابل کل مدرنیته بلکه بطور خاصی در جهت نقد عقل ابزاری جریان جامعه لیبرال سرمایه‌داری است؛ که موضع‌گیری جدیدی است و این نکته در ادبیات نصر مغفول مانده است و در بسیاری از تحقیقات صورت گرفته از نصر به عنوان مخالف تمام ابعاد مدرنیسم نام برده می‌شود.

تبیین چیستی و راه نیل به «سعادت» به عنوان ایده‌ای اساسی در زندگی انسان و «سیاست» به عنوان جامع اعتبارات قدرت‌بنیاد بعدالاجتماعی، همواره مورد توجه فیلسوفان مسلمان بوده و صدرالمتألهین نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که رابطه سعادت و سیاست در ضمن فهم معنای آن‌ها نزد ملاصدرا چگونه است؟ در فرایند پاسخ به این سؤال، مقاله به سعادت و مساوقت آن با وجود، خیر و سلامت از نظر ملاصدرا می‌پردازد و اهمیت کمال عقل نظری و عملی را در تحقق سعادت بیان می‌کند. صدرا از سعادات متفاضل و ملائمت آن‌ها با مرتبت انسان‌ها و توان ادراکیشان سخن می‌گوید و در نهایت نیز به سعادت قصوی التفات دارد. سیاستی که او به اجمال طرح می‌کند نیز بخشی از قوس صعود نفس و صیرورت سعادتمندانه‌اش با دو بال عقل نظری و عقل عملی است که رهنمون بیت الله المحرم می‌شود. حضور اجتماعی انسان شرط تکامل و نیل به سعادت عنوان شده و اساسا معاش، معبر معاد شناخته می‌شود. پس در مقام دستاورد مقاله می‌توان به وضوح، «برهم‌کنش دوسویه سعادت و سیاست» را مورد اذعان قرار داد. در واقع هم تمام توجه صدرا در ترسیم ابعاد سیاست مطلوبش، مصروف تأمین سعادت برای اهالی مدینه فاضله می‌گردد تا در سایه انسان کامل، غایت نهایی که فناء فی الله است حاصل شود و هم تحصیل سعادت جز از مسیر یک سیاست متعالیه به دست نمی‌آید. این مقاله، با رویکردی بنیادین در پژوهش و روشی متخذ از روش تفسیری رئالیستی که با حفظ تفاوت‌هایی در هستی‌شناسی معنا و معرفت‌شناسی آن به هرمنوتیک هرش نزدیک است، معنای لفظی سعادت و سیاست را در ژانر فلسفی اصالة الوجودی واکاویده است.

مرحوم آیت الله العظمی بروجردی در برهه ای از تاریخ پرفراز و نشیب ایران و جهان اسلام زعامت عامه مذهبی یافت. ایشان به عنوان مرجعی هوشمند چند هدف مهم را در صحنه های داخلی و بین المللی دنبال می نمود: ‎۱- دفاع صحیح و معقول از حریم دیانت و تبیین مبانی اسلامی تشیع از طریق تربیت نسلی از کارآمدترین روحانیون و طلاب. آیت الله بروجردی به خوبی به تغییر شرایط زمان و مکان در دوران مدرن اشراف داشت. ‎۲- احیای میراث فقهی و علمی شیعه از طریق چاپ آثار فقهی و روایی که بعضا" مغفول و متروک شده بود. همچنین تلاش برای شناساندن منابع روایی و فقهی اعاظم شیعه به اهل سنت. ‎۳- تلاش برای حفظ جایگاه و حریم روحانیت و جلوگیری از اقداماتی که موجب وهن روحانیت و سوء استفاده مغرضان و مخالفان می گردد. ‎۴- ورود آیت الله بروجردی به حوزه مسایل سیاسی با حزم و درایت و در موارد ضروری با قاطعیت و صلابت بود. آیت الله بروجردی این اقدامات را به عنوان وظیفه دینی دانسته و مایل به کشیدن مسایل به حوزه افکار عمومی نبودند. البته ایشان تندروی یا توسل به روشهای غیر معقول یا غیراخلاقی را تجویز نمی کردند. ‎۵- عملکرد مصلحانه و اندیشه های اصلاحی ایشان هم متوجه حوزه های علمیه، منابع درسی، روشهای مطالعه منابع درسی و هم معطوف به معرفی صحیح آموزه های شیعی به جهان و هم تلاش جدی برای تقریب و نزدیکی مذاهب اسلامی و شناساندن معارف شیعی به اهل سنت و وحدت مذاهب اسلامی قرار داشت. از طرف دیگر اعزام مبلغان دینی کارآمد به اروپا، آمریکا، خاورمیانه و آفریقا جهت معرفی روح تعالیم اسلامی در آن زمان، اقدامی بی سابقه و منحصر به فرد بود.