آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مبانی مهم در شناخت و تفسیر قرآن‌، تورات و انجیل، اعتقاد به عصمت وخطاناپذیری درالفاظ و گزاره‌های این کتاب‌های آسمانی است. اگر آیات و عبارات قرآن کریم و عهدین در بستر نزول و گذر زمان دچار اختلاف و تعارض شده باشند، دیگر نمی‌توان به آنها اعتماد کرد. از جملۀ وجوه اصالت و اعتبار متون وحیانی، صیانت آنها از هر گونه اشتباه، ناسازگاری و اختلاف است. هرگاه کسی با این مبنا در مقام فهم آیات برآید، از آیات جز هماهنگی انتظار دیگری را نخواهد داشت و همۀ تلاش خود را به‌کار خواهد گرفت تا این سازگاری و همگرایی آیات را دریابد. در این مقاله، ضمن بیان دیدگاه‌های مختلف در این زمینه و بررسی آنها نتیجه گرفته شده که عصمت متون وحیانی، دیدگاه غالب مسلمانان و سنت یهودی است، اما در میان مسیحیان اختلاف نظر وجود دارد. علت عمدۀ این امر، به نوع نگاهی بستگی دارد که مسلمانان، یهودیان و مسیحیان دربارۀ وحی دارند.

در قرآن کریم، بنی اسرائیل بیش از سایر اقوام مورد توجه قرار گرفته و داستان ها، انحرافات و کجروی های این قوم بارها و بارها در قرآن مطرح و افشا شده است. هدف قرآن از بیان شرح حال امت های گذشته، خصوصاً بنی اسرائیل، عبرت آموزی مسلمانان از آن داستان هاست.درپژوهش حاضرتلاش شده است، ضمن معرفی قوم یهود و نگاهی گذرا به تاریخچه این قوم با استناد به آیات و برخی روایات معتبر دیدگاه قرآن کریم نسبت به این قوم و جایگاه ویژه ی آنها در آیات و سوره های متعدد قرآن مورد کنکاش قرار گیرد. سرآغاز پیدایش این قوم در سوره یوسف آنگاه که آن حضرت بعد از تمکّن در مرکز تصمیم گیری حکومت مصر از برادران و خانواده خود برای آمدن به آن سرزمین دعوت به عمل آورد،به خوبی بیان شده است. سرانجام پس از چالش با فرعونیان و خروج آنها از مصر و سرگردانی در صحرای سینا و باز گشت به سرزمین موعود ودرنهایت پایان این قوم که آن نیز در سوره اسراء مطرح شده است. یهود علی رغم امتیازات ونعمت های فراوانی که خداوند به آنان ارزانی داشت، ازجمله اعطای حکم، نبوت، کتاب، روزی پاک و... که درقرآن نیزبه آن اشاره شده است، جایگاه خودرا ازدست داده وبه قومی منحرف تبدیل گشتند. در برابر انحرافات آن ها درابعاد مختلف اعتقادی،اخلاقی، علمی و...خداوندآنان را ازاوج عزت وفضیلت به ذلت وسرافکندگی مبتلاساخت وسزاوارغضب پروردگارگشتند.

یکی از آسیب‌زاترین عواملی که ساحت‌های مختلف زندگی بشر را از دیرباز تا کنون تحت تاثیر خود قرار داده است، خرافات می‌باشد که در قرآن کریم به مناسبت‌های مختلف به بخشی از آن‌ها اشاره شده است. در این پژوهش تلاش بر این بوده است که آسیب‌های وارده بر باورهای دینی مردم به واسطه این‌گونه خرافات از جمله: انحراف از خط توحید، جدایی امت از امام، سست باوری و دین‌گریزی، اباحی‌گری، عقب‌ماندگی علمی، انحطاط فکری، رواج حس‌گرایی، نفی اراده و اختیار انسان، مورد بررسی قرار گرفته و راه‌کارهایی از قبیل: تقویت قدرت تعقل و تفکر، پرهیز از جهل گرایی، ترغیب به دانش‌افزایی، تقواپیشگی، پرهیز از پندارگرایی، برهان طلبی، نفی تقلید گرایی، برای مبارزه با آن بیان شود.

در تاریخ تفسیر قرآن شاهد مکاتب مختلف تفسیری در باب فهم و برداشت آیات الهی هستیم که از یک سو، هر کدام در بستر و ریشه ها و عواملی شکل گرفته و از دیگر سو، هر یک از آنها، آثار و تأثیرات خود را بر حوزه اندیشه اسلامی بر جای گذاشته است. در این مقاله از میان مکاتب مختلف و فراوان تفسیری، به بررسی مکتبی عمده و کاملاً متمایز که خود شامل مکاتب فرعی دیگری می شود، پرداخته و در باره مبانی آن سخن خواهیم گفت. این مکتب که در طول زمان و تاریخ اسلام به حیات خود ادامه داده و افراد زیادی را زیر لوای خود گرفته، عبارت است از مکتب تفسیر ظاهری. مراد از تفسیر ظاهری، تفسیری است که بر اساس وضع و قراردادهای لفظی و یا دلالت های عقلی انجام گیرد و مکاتب ظاهرگرا، مکاتبی هستند که استناد به ظاهر آیات و مدلول لفظی آنها را در تفسیر قرآن، لازم می دانند. از این رو، این مکتب در مقابل مکتب باطنی - غیرظاهری- قرار دارد. بنابراین، عنوان مکتب تفسیر ظاهری، عنوان عامی است که بر هر مکتب و نظریه ای که با این مبنا به تفسیر بپردازد، اطلاق می شود. این مکتب، طیف های گوناگونی را شامل می شود که مهمترین آنها را یادآوری می کنیم.

تفسیر نمونه یکی از تفاسیراجتهادی واجتماعی در قرن پانزدهم هجری می باشد.مولف تفسیر نمونه درذیل برخی آیات،روایاتی را ذکر می کند ولی از بررسی وصحت وسقم روایات وارد شده خودداری می کند.پایان نامه حاضر در جهت بررسی صحت وسقم روایات وارده در جلد 26و27 تفسیر نمونه می باشد.

نام خانوادگی دانشجو: مسعودی نژادنام: لطیفهعنوان پایان نامه: نقد و بررسی احادیث قدسیاستاد راهنما: دکتر قاسم بستانی

از زمان نزول قرآن، تفسیر آیات آن نیز مطرح بوده است. بدیهی است که در طول تاریخ، تفسیر دچار تغییر و تحولاتی شده است. یکی از این آیات، آیه ­ی 138 بقره می ­باشد که به «صبغه ­الله» معروف است. در این آیه­ ی شریفه، به صبغه و رنگ الهی اشاره شده است. اینکه به راستی صبغه و رنگ الله به چه صورت می ­باشد؟ مراد و مفهوم آن چیست؟ و مفسران فریقین، بسته به گرایش خود آن را چگونه معنا نموده ­اند؟ در این پژوهش به روش تحلیل محتوا به تجزیه و تحلیل آراء تفسیری پرداخته شده و نتایج سیر تطور آراء نشان می ­دهد که ابتدا در تفاسیر نخستین با ذکر جریان غسل معمودیه ­ی مسیحیان، صبغه را به «اسلام» معنا نموده، سپس در تفاسیر مأثور اهل سنت، به «اسلام»، «فطرت»، «سنن از جمله ختنه» و «تقوی الهی» اشاره شده و در تفاسیر مأثور شیعیان به «اسلام» و «تزئین مؤمنین به ولایت امام در عالم میثاق» ترجمه و معنا شده است. آن گاه در تفاسیر قرن پنجم و ششم با کمک استدلال ­ها و تحلیل ­­های عقلی و ادبی با اشاره به اقوال مختلف، صبغه را فطرت یا تطهیر به واسطه ­ی ایمان به اسلام می‌دانند. سپس در قرون میانه مفسران عارفی مثل ابن­ عربی، صبغه را باطن و حقیقت مذهب دانسته ­اند. در قرون معاصر در کنار نقل قول از گذشتگان، تحلیل ­های اجتهادی یا عقلی با رویکرد عصری مورد توجه قرار گرفت و به پیام ­های آیه، مانند ترک اختلاف نژادی و قبیله ­ای، دعوت به عدالت و برادری، اشاره می­ گردد. البته هر کدام از معانی گفته شده می­ تواند صحیح باشد، ولی به نظر می ­رسد که «رنگِ بی‌رنگیِ الله» که همان «دین اسلام» و به دنبال آن «ولایت امام» به ­عنوان مصداق کامل را می ­توان به ­عنوان بهترین و کامل ­­ترین معنا برای «صبغه ­الله» انتخاب نمود.

در طول تاریخ، تفسیر آیات قرآن دچار تغییر و تحولاتی شده است. یکی از این آیات، آیه هجده آل عمران است که به «شهدالله» معروف می‌باشد. در این آیه شهادت خداوند، ملائکه و اولوالعلم به توحید بیان شده است. اینکه به راستی نحوه شهادت حق تعالی به چه صورت می‌باشد؟ دیدگاه مفسران فریقین درباره آن چگونه است؟ سوالاتی است که نیاز به تحقیق و پژوهش دارد. در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، پایگاه‌ها و نرم افزارهای علوم اسلامی، به روش تحلیل محتوا به تجزیه و تحلیل آراء تفسیری پرداخته شده و نتایج نشان می‌دهد سیر آراء درباره نحوه شهادت، از قولی شروع شده، با فعلی ادامه داشته و به ذاتی ختم می‌گردد. نیز تحلیل نتایج بیان می‌کند، چون هر سه نوع دیدگاه در طول هم هستند، بنابراین هر سه نوع شهادت قولی، فعلی، عینی در این آیه می‌تواند صحیح باشد. گرایش و تمایلات تفسیری، گفتمان غالب هر عصر، شیوع جدال بین مفسران فریفین، حمله مغول و ایلخانان، نقدهای مستشرقان و نهضت بیداری اسلامی، ادغام مباحث فلسفی و عرفانی از عوامل موثر بر بروز آراء تفسیری می‌باشد. همچنین از آثار و کارکردهای این آیه می‌توان به کارکردهای استنادی، کلامی، اجتماعی و تربیتی، آموزشی و هدایتی اشاره نمود.