آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

انفاق یکی از تکالیف الهی است که قرآن به شیوه های گوناگون ، با تاکید بسیار زیادی بر آن داشته است . ارائه تعریف دقیق انفاق و راهبردهای ترویج فرهنگ آن از دیدگاه قرآن ، یکی از نیازهای مهم جامعه امروز است . بحث ازاین مهم و تبیین جایگاه آن می تواند نقش بسزایی درد گسترش فرهنگ آن و ارتقا سطح مادی -معنوی و همچنین فردی - اجتماعی افراد جامعه داشته باشد. انفاق واژه گسترده و عامی است که در برگیرنده و مرتبط با برخی واژه ها و مفاهیم مترادف یا جزیی تر است. به طور کلی انفاق در قرآن عبارت است از ، هزینه کردن بخشی از نعمت های مادی و معنوی در راه خدا که در پی خود آثار و فواید دنیوی و اخروی به دنبال خواهد داشت. ترویج فرهنگ انفاق در قرآن با راهبردهای گوناگونی صورت می گیرد که معرفی آنها برای گسترش فرهنگ آن در جامعه بسیار مفید و سودمند است . از طرف دیگر موانع و آفتهای مهمی نیز بر سر راه انفاق وجود دارد که ریشه در ضعف ایمان و نیز اختلالات شخصیتی افراد دارد. بی شک شناختن همه اینها گامی موثر در جهت خودسازی و بالا بردن سطح فرهنگ جامعه مسلمین است . نکته حائز اهمیت آنکه، متاسفانه بسیاری از موضوعات مهم و سودمند قرآنی همچون انفاق، همواره در طول تاریخ از پژوهش ها و رویکردهای معناشناختی به دور بوده اند. همچنین اینگونه موضوعات که بررسی همه جانبه آنها نیاز همیشگی جامعه مسلمین بوده است از تحقیق موضوعی و تفسیر قرآن به قرآن بوسیله تدبر در آیات الهی نیز محروم بوده اند و اگر هم تحقیقاتی در آنها صورت گرفته است بیشتر با نگرش های خاص و کلی بوده است اما تحقیق حاضر پژوهشی مستقل ، با استفاده از شیوه معناشناختی و به روش تفسیر موضوعی قرآن به قرآن است که از راه تدبر در آیات و سیاقهای قرآن و مطالعه و تحقیق درتفاسیر و کتب مهم شیعه و سنی حاصل گشته است. عمده ترین نتیجه ای که از این تحقیق حاصل می گردد آن است که هدف مهم در تشریع انفاق ، بیش از هر چیز رشد و تربیت فردی ، ارتقا سطح اندیشه و تعالی مادی و معنوی انفاق کننده بوده است. از طرف دیگر گسترش فرهنگ انفاق درجامعه موجب برطرف شدن فقر و محرومیت و مفاسد و مشکلات ناشی از آن و استحکام بیشتر حکومت و جامعه اسلامی است.

در فصل اول ر ساله حاضر نگارنده درباره وضعیت سیاسی و اجتماعی دوره مذکور از عهد خلیفه اول تا دوره امام سجاد (ع) سخن گفته و تاحد امکان چگونگی شکل گیری احزاب سیاسی را بر رسیده است . مسئله جانشینی پیامبر (ص) و امامت حضرت علی (ع) و همچنین جریان حکمیت و مسئله صلح امام حسن (ع) از اهم مباحث مطروحه در این فسل است که سبب ساز تشکیل احزاب سیاسی و اعتقادی در جهان اسلام شدند . در فصل دوم با تفصیل تمام جنبش های سیاسی موسوم به شیعه را مورد بحث و فحص قرارداده و در دو جبش : نهضت توابین و مختار ثقفی را از دو بعد توصیفی و تحلیلی به بحث نشسته و اهداف سردمداران آنها را با توجه به منابع موجود ، به نقد و تحلیل کشانده است . نگارنده احتمال متاخم به یقین داده است که سلیمان بن صرد ، به امامت حضرت امام سجاد (ع) توجه داشته است و خواستار برگرداندن خلافت به ایشان بوده است . در فصل سوم از دو جنبش دیگر واقعه حره واقم و قیام ابن زبیر سخن رانده و به طور مفصل و مبسوط از آراء سیاسی و اهداف سیاسی و اعتقادی آنان بحث کرده است . همچنین نگارنده شمه ای از موضع گیری های ابن زبیر در قبال خانوان عصمت و طهارت را از خلال کتب تاریخی بیرون کشیده و با توجه به نتایج بدست آتمده ، نهضت مذکور را مورد ارزیابی قرار داده است . در مورد واقعه حره ، از آن جا که قیامی زبیری بوده ،نکارنده نتیجه گرفته است که امام سجاد (ع) با توجه به ماهیت قیام ، بدان عنایتی نداشته و از آن تبری جسته است .

هدف از رساله حاضر، بررسی دیدگاه اسلام پیرامون ازدواج با اهل کتاب و پاسخ یابی به این سوالات است که آیا اسلام، تنها ازدواج درون گروهی( ازدواج مسلمانان باهم) را جایز دانسته است یا بادیدجهانی خود، پیوند ازدواج با بعضی از گروههای غیر مسلمان را جایز دانسته است؟ این گروهها، شامل چه کسانی هستن؟ و بالاخره نظر فقهای عامه و خاصه دراین زمینه چیست؟ تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام و مباحث آن درهفت فصل تنظیم شده است: فصل اول، اختصاص به شناسایی اهل کتاب دارد و به سوالاتی از این قبیل پاسخ می دهد که آیا مجوس صابئین اهل کتابن؟ آیا پیروان کتب آسمانی ( غیر از تورات و انجیل) اهل کتاب محسوب می شوند؟در فصل دوم، حرمت ازدواج با مشرکان و مردان اهل کتاب بررسی می شود. دراین فصل، ابتدا مقدمه ای در زمینه ازدواج ملل غیر مسلمان با هم ارائه شده و سپس ازدواج با مشرکان و نیز ازدواج مردان اهل کتاب با زنان مسلامان بیان شده و به وجوهی که فقهای اسلام برای عدم جواز ازدواج کتابی با زن مسلمان به آنها تمسک جسته اند از قبیل اجماع، قرآن و سنت، اشاره می شود. درفصل سوم، ازدواج نمسلمانان با زنان اهل کتاب، مورد نقد و بررسی قرار میگیردو به آیات مربوط به ازدواج و نظرات فقهای امامیه در این زمینه اشاره می شود. در فصل چهارم، ازدواج با زنان زرتشتی و درفصل پنجم ازدواج با زنان صابئی از دیدگاه فقهای امامیه و عامه مورد بحث قرار گیرد. برای تکمیل بحث، قوانین مدنی کشورهای اسلامی و نیز دیدگاه اهل کتاب در زمینه مورد بحث در فصول ششم و هفتم ارائه می شود.

کتاب جوامع العلوم، تألیف سده چهارم در ماوراءالنهر دربردارنده اطلاعات مفیدی در زمینه تشکیلات حکومتی و اقسام علوم است. این اثر در زمینه‌های مختلف پژوهشی مورد استفاده قرار گرفته و دیدگاه‌های مختلفی درباره هدف نگارش و موضوع آن مطرح شده است. در این پژوهش، ضمن بیان دیدگاه‌های مختلف و تطبیق آنها با مطالب و موضوعات جوامع العلوم، به نقد و ارزیابی این نظرات پرداخته شده و مشخص گردیده است که این اثر مجموعه‌ای از دانستنی‌های اخلاقی و علوم مرتبط با تشکیلات حکومتی است که برای دیوان‌سالاران رده‌بالا نگارش یافته.

مصر و شام در دوره فرمانروایی ایوبیان، کانون مبارزه با شیعیان اسماعیلی و سرکوب عقاید آنها به شمار می‌رفت، اما شاهد برخی روابط مسالمت ​آمیز با پیروان امامیه نیز بود. نوشتار حاضر بر آن است، تا وجود چنین فرایندی را با تکیه بر تاریخ نگاری این دوره، ارزیابی نماید. با وجود تأثیر​پذیری شمار قابل توجهی از مورخان شافعی مذهب نظیر عمادالدین کاتب اصفهانی، بهاءالدین بن ​شداد و ابوشامه از فضای سیاسی و مذهبی حاکم، به نظر می‌رسد اغلب مورخان این دوره، میان اندیشه ​های بدعت​ آلود شیعیان اسماعیلی، با عقاید امامیه تمییز قائل شده​ اند. بیشتر آنها همچون سبط ابن​ جوزی، ابن​ خلکان و غیره، متأثر از عملکرد دوگانه دولت در برابر فرق مختلف شیعه، ضمن ابراز انزجار از عقاید اسماعیلیان و جانب‌داری از اقدامات ضد شیعی صلاح ​الدین، در برابر پیروان امامیه و عقاید آنها، با تسامح و انعطاف بیشتری عمل کرده​ اند. حضور فعال و پررنگ برخی مورخان امامی مذهب این دوره، نظیر قفطی و ابن‌ابی‌طی و تعاملات مثبت آنها با دستگاه حاکم، نیز صحت این ادعا را تأیید می‌کند.