آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«مُثیرُ الأحْزان» کتابی در نقل مصائب واقعه عاشورا که به تناسب، از تاریخ و زندگی امام حسین (ع) نیز سخن گفته است. این کتاب را عالم دینی شیعی، جعفر بن ابی ابراهیم، معروف به ابن نما حلی (متوفای ۶۴۵) تألیف کرده است. مؤلف، این اثر را در سه مقصد، زندگانی امام حسین(ع)، وقایع عاشورا و داستان اسراء نگاشته است. از این کتاب که با عنوان مقتل ابن نما نیز یاد می شود. این اثر، شامل مقدمه‌ ای در فضائل اهل بیت پیامبر (ص) و فضیلت ذکر مصائب آن بزرگواران و گریه بر آن‌ ها و دارای سه مقصد به ترتیب زیر است: مقصد اول: گزیده‌ای از زندگی نامه امام حسین (ع) و سیر تحولات تاریخی در به‌ وجود آمدن حادثه کربلا از حرکت امام از مدینه تا ورود به کربلا است. مقصد دوم: وقایع روز عاشورا است تا شهادت امام (ع) و آغاز اسارت اهل بیت آن حضرت. در پایان این مقصد روایاتی در پیشگویی شهادت امام و واقعه عاشورا آمده است. مقصد سوم: داستان اسیران تا بازگشت آنان به مدینه را در بر دارد. در این قسمت خطبه‌ های امام زین‌العابدین (ع) و سایر اهل بیت (ع) در کوفه و شام و... ذکر شده است.

کتاب «وقعة الطف» بازسازی شده اخبار لوط بن يحيى ازدی غامدی كوفی درباره واقعه کربلا و برگرفته از کتاب تاریخ طبری است که محقق معاصر استاد یوسفی غروی آن را جمع آوری و تحقیق کرده است. طبری اخبار مقتل امام حسین علیه‌السّلام را از افراد دیگری نیز نقل کرده و ترتیب و نظم خاصی به آنها نداده است لیکن مؤلف کتاب «وقعة الطف» خبرهای ابومخنف را منظم کرده و بر اساس ترتیب تاریخی وقوع، جمع آوری و ارائه می‌ کند.آنچه در این کتاب آمده از هلاکت معاویه و بیعت خواهی یزید از امام حسین علیه‌السّلام شروع و به بازگشت اهل بیت آن حضرت از شام به مدینه پایان می‌ یابد. همانگونه که محقق کتاب در مقدمه یادآور شده ابومخنف اولین کسی است که واقعه کربلا را گزارش کرده و گزارش‌ های او در دست است.

کتاب «حیاة الإمام الحسین بن علي علیه السلام (دراسة و تحلیل)» نوشته باقر شريف قرشی در موضوع امام حسین، سید الشهداء (علیه السلام) در سه جلد می باشد. جلد سوم این کتاب شامل موضوعات زیر است: اختیار الهجرة الی العراق، مشفقون و منددون، الی العراق، فی کربلا، زحف الکوفة للحرب، مع المعسکرین، المأساة الخالدة، مصارع الأصحاب، مصارع العترة الطّاهرة، مصرع الامام العظیم، سبایا اهل البیت فی الکوفة، سبایا آل الرّسول (ص) فی دمشق، الی یثرب، معطیات الثّورة، مصادر البحث و غیره می باشد.

زبان از عناصر بنیادی در سبک‏شناسی است و از جمله مباحث مهم در بررسی زبان، توجه به جنسیت و ارتباط و تناسب آن با زبانِ متن ادبی است. برخی از پژوهش‏گران معتقد به وجود تمایز بین زبان مردانه و زنانه هستند. رابین لیکاف به عنوان نخستین نظریه‏پرداز حوزه زبان‏شناسیِ جنسیت دیدگاه‏‏های خود را درباره الگوی گفتار زنانه در گفتمان مطرح کرده است. از منظر وی تمایز بین زبان زنانه و مردانه بیشتر در گفتار نمود می‏‏یابد تا در نوشتار. لیکاف چهارده مشخصه کلی را در تمایز گفتار زنانه از مردانه ذکر می‏‏کند. شاخصه‏‏های چهارده‏گانه وی تحت سه عنوان نشانه‏های واژگانی، واجی و آوایی و ویژگی‏‏های نحوی قابل دسته‏بندی است. در این نوشتار خطبه امام سجاد و خطبه حضرت زینب3 در کوفه به واسطه تشابه موضوعی و موقعیتی (مکان و مخاطب)، گزینش و بر اساس نظریه لیکاف با روش توصیفی - تحلیلی و با ارائه جداول و نمودارها مورد مقایسه قرار گرفته است. مقایسه دو خطبه تمایز برجسته‏‏ و معناداری را میان آن دو نشان نداد و لذا نتوانست نظریه لیکاف را به طور کامل اثبات کند؛ حتی در برخی از موارد، یک نوع تضاد زبانی میان نظریه لیکاف و متن خطبه‏‏ها مشاهده شد؛ از جمله کاربرد دشواژه‏‏ها یا عبارات پرسشی و‏... با این همه، مقایسه مذکور تا حدی توانست تطابق نسبی دیدگاه لیکاف با مولفه‏‏های زبانی این دو خطبه را نشان دهد. نتایج نشان داد که کاربست مناسب عناصر آواساز در سطح آوایی خطبه‌ها، در هر دو خطبه بار عاطفی مورد نظر را به خوبی انتقال داده و در نتیجه تأثیر زیادی بر مخاطب گذاشته است؛ با این تفاوت که این عناصر، سازگار با نظریه لیکاف،‏ در خطبه حضرت زینب3 بیشتر بوده و از تنوع آوایی بیشتری نیز برخوردار است. در سطح واژگانی کاربرد بیشتر قید و صفت و سوگندواژه در خطبه حضرت زینب3 آن را متمایز از خطبه امام سجاد علیه السلام کرده؛ اما برخلاف دیدگاه لیکاف خطبه حضرت زینب3 از دشواژه‏های بیشتری نسبت به خطبه‏‏ امام سجاد7 برخوردار است. این تفاوت بیش از عامل جنسیت، تحت تأثیر موضوع خطاب و رویکرد دو خطیب در کلامشان به مردم کوفه است. از جمله نتایج در سطح نحوی نیز می‏توان به کاربرد بیشتر جملات قسم و پرسشی در کلام اشاره کرد که هر چند از نظر آماری منطبق با دیدگاه لیکاف است، اما از نظر معنایی هماهنگ با آن نیست.