آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

روایت سر به محمل­ کوبیدن حضرت زینب (س) در منابع روایی امامیه با پیشینه ­ای اندک، نقشی مؤثر در مبناسازی عزاداری ویژه ­ای­ در فرهنگ شیعی داشته است. طریحی نگارنده «المنتخب» با نقل از «مُسلم جصّاص»، یگانه گزارش­گر این روایت، نقشی اساسی در چهره‌پردازی و بُعد عاطفی عاشورا ایفا کرده است. ملافاضل دربندی نیز به عنوان یکی از مقتل‌نویسان عاشورایی توجیهاتی خاص درباره این روایت بیان کرده و علی­رغم اشکالاتش به ظاهر روایت، آن را پذیرفته و مبنایی برای انواع عزادارای­ها مانند قمه ­زنی و زنجیرزنی قرار داده است. این مقاله با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی ابتدا به تبیین اعتبار سندی و متنی این روایت با ملاک­ها و معیارهای نقد متون حدیثی و تاریخی پرداخته است، سپس، مبنای فاضل دربندی را در چهار محور در سنجه نقد نهاده است. این چهار مبنا که در اعتباربخشی وی نسبت به منبع علامه مجلسی، اعتبار روایات بحار الأنوار، حجّت شرعی بودن فعل غیر معصوم و عدم حرمت فعل خلاصه ­می­شود، بنابر ادله­ روایی، عقلی و عرفی محل تأمّل خواهد بود. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که این روایتِ مرسل با قرینه­یابی در سیاق و دیگر روایات هم­مضمون، ضمن وجود تعارضات و تناقضات با آسیب­ هایی مانند رکاکت معنوی و مخالفت با روایات تاریخی و غیر آن قابل مناقشه است.

ترجمه ماشینی: هنگامی که ابوعبدالله الحسین پسر علی و فاطمه و نوه محمد به سوی مرگ در میدان کربلا حرکت می کرد، خواهرش زینب بیش از پیش به مرکز آل محمد آل محمد نزدیک شد. (اهل بیت). او چند روز تاریخی در آنجا می ماند و شرارت رهبری اسلامی را به چالش می کشید، از اقدامات برادرش دفاع می کرد، مراسم بزرگداشتی را آغاز می کرد، از امام جدید، فرزند حسین علی بن (ع) محافظت و پرورش می داد. الحسین بن. علی بن. ابیطلب، تا جایی که توانست جایگاه شایسته خود را بگیرد. این داستان اوست.

این نوشتار با عنوان «تجلی قرآن در خطبه‌های حضرت زینب (سلام الله علیها)» از پژوهش‌های کاربردی در حوزه ‌معارف دین است که چگونگی و چند گونگی تجلی قرآن در خطبه‌های کوفه و شام را بیان می‌کند که با بهره‌گیری از روش نقلی، وحیانی و پردازش اسناد نوشتاری و ساماندهی آنها به تبیین و تحلیل موضوع پرداخته است. بررسی این مسئله با یاری جستن از آیات و روایات مرتبط، صورت گرفته است.از ابعاد زندگی حضرت زینب کبری دختر امیرمؤمنان علی (علیه السلام) خطبه‌هایی است که پس از واقعه کربلا ایراد فرمودند. خطبه‌های آن حضرت با توجه به پیشینه زندگی و تربیت ایشان در مهبط وحی، نمود زیبای معارف اسلام واقعی است و سرشار از استنادها و استشهادهای قرآنی است. با توجه به اهمیت درون‌مایه خطبه‌ها و منزلت والای حضرت‌زینب (سلام الله علیها) و نقش ایشان در دفاع از آرمان‌های ناب اسلام، تحقیق حاضر بر آن است میزان تجلی آیات قرآن مجید (استنادها و استشهادها) در این خطبه‌ها را بررسد. خطبه‌های حضرت در کوفه و شام مملو از کاربست آیات اعتقادی و سیاسی و اجتماعی است.استناد حضرت در تبیین آیات توحیدی و راه و راهنما شناسی به آیات 1 حمد، 33 و 56 سوره احزاب و آیه آخر سوره فجر است و در آیات سیاسی که شامل مردم شناسی، شاخصه‌های حاکمان و حکومت‌های شکل گرفته در جوامع اسلامی از منظر قرآن است به 92 نحل 82 توبه و 10 روم و... استناد شده است و همچنین نگاه قرآنی و استناد به سنت‌های اجتماعی که بر گرفته از اراده حق است در آیات 169 و 178 آل عمران و 32 توبه، از جمله تجلی آیات در ابعاد مختلف سخنان حضرت زینب (سلام الله علیها) است.

فهم دقیق‌تر احادیث ائمه^ نیازمند به بسترشناسی تاریخی است بدین معنا که کلام امام× در چه زمان، مکان و فضایی نقل‌شده است. یکی از این احادیث حدیث زینت است. این نوشتار عهده‌دار بستر‌شناسی تاریخی حدیث زینت است تا بتواند تحلیل دقیق‌تری از آن ارائه نماید. برای این هدف با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با ارجاع به منابع روایی تاریخی به بررسی وضعیت ویژه دوران امام صادق× پرداخته و سپس آسیب‌های اجتماعی موجود در عصر ایشان را مورد بررسی قرار داده و در ادامه به کارکردهای حدیث زینت پرداخته است. بررسی و تحلیل‌ها نشان داد که بسترشناسی تاریخی نقش بسیار مهمی در تحلیل محتوای احادیث دارد و در این تحقیق روشن شد که حدیث زینت در پی هویت بخشیدن شیعیان و تحقق همزیستی مسالمت‌آمیز آنان با دیگران و سازمان‌دهی اقلیت شیعی در درون اکثریت سنی نقل شد و نقشه راهی برای تمام شیعیان در همه اعصار است تا آنان را به جایگاه اجتماعی مطلوب برساند.

براساس داده‌های نشانه–معناشناختی، نوعی رابطه نوسانی در بین عناصر زبانی وجود دارد. این رابطه نوسانی، تابع قطب‌های تثبیت شده معنایی نیست. بلکه این رابطه به تولید معنا و جریان ارزش می‌انجامد. این فرایند نوسانی را به خوبی می‌توان در طرح‌واره تنشی گفتمان تحلیل نمود. یکی از پدیده‌های زبانی که به عنوان گفتمان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی دارای فرایند نوسانی تولید معنا می‌باشد، خطبه زینب کبری (س) در بین مردم کوفه است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، در صدد پاسخ به این پرسش است که گفتمان حضرت زینب (س) به طورخاص، از کدام یک از طرح‌واره‌های تنشی تبعیت می‌کند؟ طرح‌واره تنشی در این گفتمان چگونه کار می‌کند و معنا را چگونه شکل می‌دهد و چگونه به خلق ارزش می‌انجامد؟ یافته‌های تحقیق چنین نشان می‌دهد که نظریه طرح‌واره تنشی در تحلیل این پدیده زبانی کارآمد است و گونه «طرح‌واره صعودی هم راستا در دو بُعد عاطفی و شناختی» بر بخش اول خطبه قابل تطبیق بوده و بخش دوم خطبه بر اساس «طرح‌واره صعود بُعد عاطفی»، دارای فشار عاطفی بالا بوده و اوج تکانه هیجانی را ایجاد کرده است. نتیجه این فرایند نوسانی، تولید معنای سیال و ارزش منفی بوده است؛ لذا توبیخ، سرزنش و تحقیر اهل خیانت و تزویر را در پی دارد و در رابطه‌ای تقابلی، زاینده ارزش مثبتِ عدالت طلبی و ستیز علیه ظلم در تمام زمان‌ها و مکان‌ها است. به این معنا که در هر زمان و هر جغرافیا که با تزویر و خیانت، حجت خداوند تنها بماند، تسلط ظالم و بروز جنایتی شبیه کربلا را در پی خواهد داشت.

موضوع این رساله نقش حضرت زینب در اسلام می باشد لذا عاشورائیان نام او را همراه با امام حسین می شناسند و مورخان او را شخصیت دوم واقعه ی کربلا دانسته و علمای اخلاق از عفت و تقوا و انقلابیون از نمونه بودن در پیام آوری و رسالت کربلا سخن به میان آورده اند و دنیای تشیع او را رمز پیروزی امام حسین و مدافع اسلام و ولایت حقه امامان می شناسند. هدف از این تحقیق شناختن و شناساندن هرچه بهتر شخصیت ایشان به عنوان یک الگوی نمونه است، زیرا او نوه ی پیامبر و دختر علی مرتضی و فاطمه ی زهراست. بدون شک او الگوی جاودانه برای زنان و دختران جوان می باشد. تحقیق پیرامون شخصیت فردی و اجتماعی و نقش آفرینی بعد از اسارت و ایراد خطبه های فصیح در سرنگونی حکومت یزید و درس آموزی از مکتب و منش او از جمله صبر و مقاومت، پیام رسانی، فداکاری ، ایثار و روحیه بخشی به بازماندگان شهدا و حفظ ارزشها و پایبندی به اصول حتی در شرایط اسارت است. در این زمینه منابع بسیار کمی و به سختی در دسترس قرار گرفته است وظیفه یک زن مسلمان در مواضع گوناگون چیست؟ در جائی که لازم است سخن بگوید و به مقتضای زمان سکوت کند. همچون حضرت زینب ($) که با معرفی و بیان آثار و پیامدهای جنایتی که دشمن در کربلا بر خاندان او روا داشت به مردم چهره ی واقعی حکومت را نشان داد و با ایراد خطبه در مکانهای مناسب و گوناگون ماندگاری نهضت عاشورا را به ارمغان آورد. و عظمت عاشورا برای همگان به اثبات رسانید. او که نخستین دختر باغ ولایت زینب کبری $ و نمونه بارز یک انسان کمال یافته که از نظر ایمان و تقوی و علم و معرفت و استقامت و شکیبایی و دیگر فضایل انسانی درخشیده و بزرگ قهرمان کربلا است. و می تواند هر بُعد از زندگی فردی و اجتماعی ایشان برای زنان با ایمان که در پی الگو شایسته هستند، معلم و مربی باشد. همانگونه که امام خمینی 1 راجع به عمل به تکلیف و عمل به وظیفه این توجه را داشتند. آن بزرگوار هم خودش روی این نکته شدیداً پای می فشرد و نسبت به تشخیص وظیفه و عمل به تکلیف حساس و دقیق بود و این درس بزرگی بود که از آموزگار بزرگ شهادت و شریک رسالت زینب کبری اسلام اش در حفظ و صیانت اسلام و صیانت از مرزهای دین فراگرفته بود و آن فداکاری و جانفشانی و بذل مال و ایثار همه هستی تا سرحد شهادت در میادین نبرد و ابداع پیام خون و حقگویی و افشاگری علیه باطل و رسوا کردن ستمگران فریبکار با تیغ زبان که ارزش و تأثیر کار زینبی ( تبلیغ ماهرانه) کمتر از کار حسینی در میدان جنگ نیست همانگونه که خطبه های حضرت زینب $ هم به همان مقدار تأثیر داشته و چهره ی واقعی یزیدان را آشکار ساخت و همگان را به فراگیری درس شجاعت و نترسی و وظیفه شناسی و دفاع جانانه از حق فرامی خواند و صحبتهایی که در بین راه ایراد شد خاندان وحی را معرفی نمود و در مقابل حکومت وقت ایستادگی کرده و تمام هستی خود را نثار راه حق تعالی نمود. واژه های کلیدی زینب، الگو، نقش، عقیله، صبر، وظیفه، کربلا