آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب دو جلدی جامع کرامات الاولیا به ذکر فضائل و کرامات نام آوران تاریخ از صدر اسلام تا زمان مصنف یعنی قرن چهاردهم می باشد.

یکی از ارزشمندترین میراث مکتوب ائمه که تا کنون برای بسیاری از اهل علم و بصیرت ناشناخته مانده و گرد غربت بر روی آن نشسته رساله حقوق امام سجاد علیه السلام مجموعه ای از حقوق و وظایف انسان در برابر خدا و خلق و اعمال عبادی و اعضاء و جوارح است. حقوقی که امام سجاد علیه السلام در این رساله مطرح می فرمایند، مجموعه ای از حقوق مصطلح امروزی در علم حقوق و فقه اسلام نیست، بلکه حقوق اخلاقی است که غالبا در علم اخلاق از آنها سخن به میان می آید. سرچشمة اصلی این حقوق و پشتوانة آن، ایمان به خداوند بزرگ و دستورات حیات بخش اوست و حق اوست که اصل است و سایر حقوق از آن مشتق می گردد، زیرا حقوق دیگران زمانی مفهوم پیدا می کند که انسان بر خویشتن غلبه کند و حق صاحب حق را بدهد. آنچه که امام سجاد علیه السلام در این رساله بر آن تأکید می فرمایند این است که حق قبل از آنکه گرفتنی باشدف دادنی است. نکتة دیگری که در این رساله قابل توجه است اینکه رسالة حقوق حاوی تمام حقوق شرعی نیست، بلکه اهم حقوق را مورد بحث قرار داده و در نهایت اختصار و ایجاز متعرض آن شده و در نتیجه ابعاد هر حق را به طور کامل بررسی نکرده است. در فصل اول این پژوهش به تبیین معنای لغوی و اصطلاحی حق و کاربرد قرآنی آن و مراد امام سجاد علیه السلام از حق و تلازم حق و تکلیف و اسناد و توثیق رساله حقوق و دورنمایی از زندگانی امام سجاد علیه السلام پرداخته شده و فصول دیگر به شرح و توضیح فرازهای این میراث گرانبها اختصاص یافته است. برای شرح این مجموعه غالبا به آیات قرآن و سخنان امیر مؤمنان و سایر معصومین علیهم الاسلام استناد شده است.

«شاهدخت و الابتار شهربانو والده معظمه حضرت امام علی بن الحسین السجاد - علیهما السلام: گفتار درباره مادر گرامی و نژاد و شاه زاده حضرت امام علی بن الحسین السجاد علیهما السلام» شهربانو دختر یزدگرد سوم است که به اعتقاد بسیاری از شیعیان وی همسر حسین پسر علی و مادر علی پسر حسین امامان سوم و چهارم شیعه است. بنوشته امیر معزی در دانشنامهٔ ایرانیکا، هیچ یک از تاریخ‌نگاران باستان که به موضوع حمله اعراب به ایران و سرنوشت خانواده ساسانیان پرداخته‌اند، به ارتباط میان یکی از دختران یزدگرد سوم و حسین بن علی اشاره نکرده‌اند. ضمن اینکه ابن سعد و ابن قتیبه مورخ ایرانی قرن سوم هجری مادر علی بن حسین را برده‌ای از اهالی ناحیه سند معرفی کرده‌اند. shahrbanu, Iranica, by Mohammad Ali Amir-Moezzi به نوشته دهخدا پژوهش‌ها نشان داده است که این داستان واقعی نیست و یزدگرد را دختری بنام شهربانو نبوده است. داستان شهربانو در واقع از ربیع الابرار زمخشری و قابوس نامه اخذ شده است.( قابوس‌نامه باب ۲۷ ص ۱۴۴) برای اطلاع بر مآخذ داستان شهربانو رجوع به ربیع الابرار زمخشری و قابوس نامه و مجمل‌التواریخ و القصص شود.( لغت‌نامه دهخدا) علی شریعتی،( تشیع علوی و تشیع صفوی ص ۹۱) مرتضی مطهری، محمدحسین طباطبایی[نیازمند منبع] نیز در صحت داستان ازدواج حسین پسر علی با شهربانو تردید کرده‌اند(خدمات متقابل اسلام و ایران، صص ۱۳۱ تا۱۳۳) و سید جعفر شهیدی به صورت کامل این قضیه را مورد بحث قرار داده و رد کرده است.( کتاب زندگی حسین بن علی اثر دکتر سید جعفر شهیدی چاپ مرکز نشر فرهنگ اسلامی) اما در این میان، استاد احمد مهدوی دامغانی، استاد دانشگاههای تهران و هاروارد، در نوشتاری با عنوان «شاهدخت والا تبار شهربانو والده معظمه حضرت امام علی بن الحسین السجاد - علیهاالسلام» اعتقاد به ازدواج امام سوم شیعیان و شهربانو دختر یزدگرد سوم را تأیید و سیر اشاره به آن را در منابع مختلف از قرن دوم هجری به بعد ارائه می‌کند.

در میان فهرست‌های مخطوط و مطبوع، آثاری منسوب به مفضل بن عمر وجود دارد که برخی از آنها در فهارس اولیه شیعه گزارش گردیده و به برخی نیز حتی اشاره هم نشده است. از سویی در مصادر و تراجم، کتاب‌هایی با نسبتِ مفضل بن عمر، ثبت شده است که در منابع کتابشناختی مصنفاتِ امامیه، از آنها گزارشی ارائه نشده است و بلکه بیشتر در آثار فرقه‌هایی غالی، مانند علویان و نصیریان، مضبوط است. در یک بررسی اجمالی، درمی‌یابیم، بسیاری از آثار منسوب به مفضل بن عمر، با ابهامات، تأملات و پرسش‌هایی همراه است و گاه این سؤالات تا حدّی است که صحّتِ انتساب‌ها را به جدّ، به تردیداتی درمی‌آمیزد. بررسی دقیق همه جانبه آثار مفضل بن عمر، خود، پژوهش مفصّلی را می‌طلبد و ما در نوشتار حاضر، تنها به بررسی اجمالی آثارِ منسوب به وی، پرداخته و در ضمن و ذیل هر اثر، به برخی نکاتِ مطرح در باره آنها، اشاره‌ای اجمالی نموده‌ایم.

این نوشتار حاوی شرحی است بر گزیده ای از متن صحیفه سجادیه حضرت سیدالساجدین، زین العابدین امام سجاد علیه السلام که توسط علامه حسن زاده عاملی به زبان عربی به تحریر درآمده است. در بخش دیگر نوشتار مولف اهمیت و فایده دعا و نیز ارزش آن را در ابتلا و ارتقای انسانی بیان نموده است. بخش پایانی کتاب حاوی چهارصد و بیست و پنج بیت از قصیده "تانیه ابن فارض" است که به همراه ترجمه فارسی به چاپ رسیده است.

در شماره پیشین مجله وزین نقدونظر به بررسى حدیث (اقوام متعمّقون) پرداختیم و براساس خانواده حدیث مذکور, یعنى احادیثى که واژه (تعمّق) و مشتقات آن را به کار برده اند, و نیز قرائن داخلى حدیث, اثبات کردیم که تعمّق در احادیث مفهومى منفى دارد و به معناى از حدّ گذشتن است. آن گاه ضمن تفسیر سوره توحید و بخشى از سوره حدید براساس احادیث معصومان(ع) , نشان دادیم که آراى افلاطون, ارسطو و فلوطین در باب خداشناسى مصادیقى برجسته از تعمّق است. این نوشته مورد توجه و عنایت اهل فکر و اندیشه, از جمله دوست و همکار ما, حجة الاسلام والمسلمین عسکرى سلیمانى, قرار گرفت و ایشان در مقاله اى به نقد نوشته نگارنده پرداخت. در این جا بر خود فرض مى دانم از همه کسانى که نوشته حقیر را خوانده و به تأیید یا نقد و بررسى آن پرداخته اند, از جمله برادر ناقدم, تشکر و قدردانى کنم.