آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش بررسی فعالیتهای علمی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی امام علی بن محمد الهادی علیه السلام و نشان دادن نقش حضرت در حفظ میراث شیعه و غنی ساختن آن با آثار گرانبهای روایی که از خود به یادگار گذاشته است روش نمونه گیری : استفاده از قدیمی ترین کتب تاریخی ، رجالی ، سیره و حدیثی و دیگر منابع معتبراست روش پژوهش روش کتابخانه ای و در شمارش احادیث امام از " برنامه اهل بیت " بانک اطلاعات حوزه علمیه قم است طرح پژوهش : این پایان نامه در چهاربخش و یازده فصل تدوین شده است که بخش اول به تاریخ زنگی امام دهم از ولادت تا شهادت ، بخش دوم اوضاع و شرایط سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی امام هادی (ع )، بخش سوم گوشه هایی از فعالیتهای امام هادی (ع ) و در بخش چهارم به بهره های شیعه از حدیث امام پرداخته شده است نتیجه گیری : دریک نگاه اجمالی به بخش سوم و چهارم این پایان نامه ، کارنامه درخشان فعالیتهای حضرت در طول سی و سه سال امامت ایشان مشاهده می گردد که این نتایج را به همراه داشته است . تربیت شاگرادان برجسته که شیخ طوسی در کتاب فهرست خویش اسامی ۱۸۷ نفر از آنان را ذکر کرده است ، شناسایی مشکلات فکری و فرهنگی جامعه خویش و اقدام جهت رفع آنان از جمله پاسخگویی به شبهات دینی و مقابله با افکار و عقاید گروههای انحرافی و روشنگری دراین زمینه ، حفظ میراث شیعه و بیان دقیقترین معارف کلامی ، تربیتی ، اخلاقی در قالب دعا، برجای گذاشتن آثار گرانبهای روایی در زمینه های مختلف فقهی و کلامی و تربیتی و .. و آماده سازی امت جهت پذیرش مساله غیبت

نامه امام هادی (ع)، نامه ای است که خطاب به مردم اهواز نوشته شده و نامه ای کمتر شناخته شده است . در میان مردم اهواز در مورد مسئله جبر و تفویض اختلاف ایجاد می شود و مردم از امام در این زمینه سوال می پرسند. بعضی از افراد به جبر گرایش پیدا کردند و بعضی دیگر به تفویض. به همین دلیل برای رفع مشکل خود از امام پرسش می کنند که مطلب درست چیست و از ایشان راه حل می خواهند. از این رو نامه امام هادی (ع) به مردم اهواز، پاسخ به مسئله جبر و تفویض می باشد که اراده ی انسان و اراده ی خداوند را در فعل اختیاری مشخص می کند. یعنی افعال اختیاری به اراده ی ما انجام می شود یا به اراده ی خداوند؟ اگر فقط به اراده ی فرد باشد، می شود تفویض و اگر به اراده ی خداوند باشد، می شود جبر. و اکنون باید دید که چه رابطه ایمیان این دو وجود دارد؟ در آن زمان دو دیدگاه میان شیعیان رواج داسته است. بعضی دارای دیدگاه جبری بودند و بعضی دیگر دیدگاه تفویضی داشتند. امام هادی (ع) وقتی می خواهند به این مسئله بپردازند، از مثال استفاده می کنند و بستر بحث ایشان هم حدیث معروفی است از امام صادق (ع) به نام (لاجبر و لا تفویض و الامر بین الامرین). و ایشان با استناد به این حدیث مسئله را توضیح می دهند. اما قبل از اینکه وارد به شرح و توضیح این حدیث گردند، مقدمه ای را ایراد می کنند. ایشان حدود دو صفحه مقدمه در باب روش کسب معارف دینی بیان می کنند و میگویند که برای کسب معرفت دینی چه کرد. ایشان چندین مرحله برای کسب معرفت دینی برمیشمارند و در این میان مسئله جبر و تفویض و دیدگاه قرآن و اهل بیت را نیز توضیح می دهند و بعد وارد حل مسئله می گردند؛ و به شکل کلی روش حل مسئله و یافتن پاسخ سوالات را در حوزه معارف دینی به ما توضیح می دهند و روش رفع اختلافات را بین مسلمانان و شیعیان در حوزه معارف دینی توضیح می دهند که اجمالا گام اول آن مراحل، جایگاه قرآن در کسب معارف دینی است؛ مرحله دوم جایگاه اهل بیت و مرحله ی سوم جایگاه احادیث اهل بیت است که از طریق صحیح به دست ما رسیده است، را بیان می کنند. به نظر می رسد در این سه مرحله امام دارند به ما نشان می دهند که روش صحیح کسب معرفت دینی و حل مسئله و همچنین رفع اختلافات، از این سه مرحله می گذرد. نگارنده در این پژوهش خواستار این است که این سه مرحله را با بررسی و تحلیل مقدمه ی نامه امام هادی(ع) به مردم اهواز شناسایی کند و برای شرح از آیات و روایات استمداد می طلبد. یعنی با آیات و روایات خواستار شرح مقدمه است به امید آنکه همانطور که امام برای توضیح و حل مسئله جبر و تفویض از این مراحل و روشها استفاده نمودند؛ ما هم بتوانیم در مسائل مختلف، هر زمان بین علما اختلاف ایجاد شد، از این روشها استفاده نماییم. از این رو در این پژوهش برآنیم به بررسی و شرح مقدمه ی نامه امام هادی (ع) درباره ی جایگاه قرآن و حدیث در کسب معرفت دینی بپردازیم.

این پژوهش به بررسی سیره عملی امام هادی (علیه ‌السلام) بر اساس مستندات قرآنی و روایی می‌پردازد. امام هادی (علیه ‌السلام)، دهمین امام شیعیان، در دوره‌ای زندگی می‌کردند که از منظر سیاسی و اجتماعی، شرایط پیچیده و دشواری بر جامعه اسلامی حاکم بود. ایشان با بهره‌گیری از آموزه ‌های وحیانی و روش‌های تربیتی ویژه، در راه هدایت جامعه اسلامی تلاش نمودند. سیره عملی امام هادی علیه السلام را می توان به چند صورت دسته بندی کرد مثل سیره فردی، سیره اجتماعی، سیره سیاسی، مجموعا چهار فصل تنظیم شده است در فصل اول درباره کلیات که شامل مباحث کلی و مقدماتی پیرامون موضوع مانند تعریف مستند و سیره، معرفی قرآن کریم، معرفی مختصر امام هادی علیه السلام، بیان روایات دال بر امامت امام هادی علیه السلام می باشد. در فصل دوم درباره مستندات قرآنی و روایی سیره فردی امام هادی (ع)، سیره اخلاقی در قرآن و روایات مانند توکل، حلم و برد باری، زهد، ساده زیستی، جود و سخاوت تقسیم شده است و در سیره عبادی در قرآن و روایات مانند نماز، ذکر و دعا، روزه داری، زیارت جامعه، و سند آن در این فصل بحث نموده ایم. در فصل سوم مستندات قرآنی و روایی سیره خانوادگی امام هادی (ع)، سیره امام (ع) در اتباط با خانواده (قرآنی و روایی)، تکریم و ارتباط عاطفی با مادر در سیره امام (ع)، تکریم و ارتباط عاطفی با همسر در سیره امام (ع)، تکریم و بزرگداشت فرزندان در سیره امام (ع) مورد بحث قرار دادیم و نیز در نوشتار دوم سیره امام (ع) در اتباط با خویشاوندان (قرآنی و روایی)، راهنمایی اعتقادی خویشاوندان، بخشش و کمک مالی به خویشاوندان، روشنگری و هدایت خاندان می باشد. در فصل چهارم که آخرین فصل می باشد مستندات قرآنی و روایی سیره اجتماعی امام هادی (ع)، مانند امور فرهنگی اقتصادی، کمک به دیگران، رحمت و مهربان، وعظ و نصیحت، پرورش شاگردان، پرداخته است و نیز در اضافه مطالب دیگر امور سیاسی مانند مبارزه با منحرفان و مخالفان، ارتباط با مردم از طریق شبکه وکالت، رازداری و تقیه، حفظ تشیع تقسیم شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سیره امام هادی (علیه‌ السلام) ریشه عمیقی در قرآن و روایات نبوی دارد و می‌تواند به ‌عنوان الگویی جامع برای زندگی مسلمانان در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی ارائه شود. همچنین، این مطالعه نشان‌ دهنده اهمیت پایبندی به اصول قرآنی و روایی در مواجهه با چالش‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است.