آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در کتاب حاضر، چکیده‌ای کوتاه از جهان‌بینی «ماکس شلر» دربارة برخی از نکات اصلی انسان‌شناسی فلسفی است. شلر، سعی داشت جایگاه بشر را در عالم تعیین کند.‌ او در این مسیر، با مددجستن از آرای دیگر متفکران همچون، حکمای سبعة یونان باستان؛ فلسفة هلنی؛ اگوستین؛ کلاگس و... معتقد است که هر موجودی برای به وجود آمدن نیاز به قانون، قاعده و اصل ثابت و انتظام دارد. وی در پاسخ به این پرسش که چرا انسان برتر از دیگر موجودات است؟ علت بشر بودن بشر را با ارائة مفهوم روان خاص بشری توضیح می‌دهد و می‌گوید: «بشر قادر است همه چیز، از جمله خودش را موضوع ذهن خویش سازد. در این میان، بشر می‌تواند از تمامی موضوع‌های ذهنی فاصله بگیرد، اما از روان و وجود خویش نمی‌تواند و این امر وجه تمایز انسان با دیگر موجودات را اثبات می‌کند.»

شناخت و آگاهی انسان از عوامل مختلف نشات می یابد. موقعیت های شغلی و اجتماعی فراتر و فروتر و مبانی و سنتهای دینی و فرهنگی و سیاسی رایج و حاکم بر جوامع، آگاهی و معرفت انسان را شکل می دهند و عملکردهای او را تعیین می کنند. در این پژوهش مهم ترین رویکردهای معرفت شناختی در تاریخ بیهقی در چهار محور اصلی: سنت های اجتماعی و فرهنگی، ادبی، دینی و سیاسی با روش تحلیل گفتمانی، بررسی شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که بیهقی، با شیوه های گوناگون تلاش کرده است که مبانی معرفتی خوانندگان را با اهداف و رویکردهای خاص شکل دهد.

ماکس شلر در سال 1874 در شهر مونیخ به دنیا آمد. خانوادۀ او یهودی بودند، ولی ماکس هنگامی که به سن بلوغ رسید، از دین یهود خارج شد و به مذهب کاتولیک پیوست. وی هنگام تحصیل فلسفه در دانشگاه، با آرای پیروان جدید کانت آشنا شد و تحت تاثیر آن‌ها قرار گرفت و در رسالۀ دکتری و استادی خود را بر مبنای اندیشۀ نوکانتی تالیف کرد و بدین‌ترتیب قبل از آشنایی با هوسرل پایه‌ای محکم برای کارهای فلسفی آتی‌اش فراهم آورد. اما پس از مطالعۀ کتاب "بررسی‌های منطقی" به قلم هوسرل افکار خود را به مرور تغییر داد. شلر شیوۀ پدیده‌شناسی را در زمینه‌های گوناگون علمی و فلسفی به کار برد و به همین دلیل متفکران پدیده‌شناسی برای او رتبۀ بالاتری نسبت به مبتکر پدیده‌شناسی، ادموند هوسرل، قایل شدند. مهم‌ترین اثر فلسفی شلر "بنیاد اخلاقی صوری" در مقابل اخلاق مضمونی کانت است. او آرای خود را در این زمینه در کتابی به نام "صورتگرایی در اخلاق مضمونی" منتشر ساخت و در این اثر نشان داد که ارزش‌های اخلاقی دارای مضمونی هستند که خصلت پیشینی داشته و بدیهی می‌باشند. انسان هنگامی یک مضمون اخلاقی را درمی‌یابد که احساسش را در راستای آن تنظیم کند؛ زیرا احساس اخلاقی جهت‌مند است و هر احساس اخلاقی در مسیر یک ارزش اخلاقی قرار می‌گیرد. ماکس شعر جهت‌مندی احساس را در باب ارزش‌های اخلاقی در نظر گرفت و به کشف آن‌ها پرداخت و به پژوهش منطق دل، که پاسکال در مقابل منطق عقل قرار داده بود، مشغول شد و دریافت که ارزش‌های اخلاقی دارای سلسله مراتب‌‌اند. پایین‌ترین سطح نظام اخلاقی را ارزش‌های احساسی مطبوع و نامطبوع تشکیل می‌دهند، ارزش‌های کریم و دینی، سطح بالاتری را می‌سازند، بر فراز آن سطح ارزش‌های حق و ناحق، زشت و زیبا، درست و نادرست قرار دارد و بالاترین سطح را ارزش‌های مقدس و نامقدس تشکیل می‌دهند.

ماکس شلر در مقام بنیان­‌گذار جامعه‌­شناسی معرفت، ضمن بررسی نسبت میان شناخت‌ انسان با زمینه‌های اجتماعی در کنار امور واقعی و انضمامی، عناصر ایده‌آل و ارزش‌ها را نیز در تحلیل­ خود مورد توجه قرار داده است. در این میان یکی از اهداف مهم وی در تلفیق مباحث جامعه­‌شناختی با مضامین فلسفی، نیل به شناختی جامع، از انسان بوده است. شلر به­ رغم اذعان به تأثیر عوامل اجتماعی، اصلِ اندیشه را مقوله­ مستقلی می­‌داند که نمی­‌توان تمامی آن را به عوامل بیرونی فروکاست؛ همین نکته وجه امتیاز مهم شلر به شمار می­‌آید، چرا که وی برخلاف بسیاری از دیدگاه­های متأخر، تکوین معرفت را تنها به تأثیر شرایط تاریخی و اجتماعی منوط نکرده و در کنار آن، ویژگی­های انسانی را نیز مورد توجه قرار می­‌دهد. از نظر وی در نگاهی جامع به انسان، افزون بر عقل، باید وجوه عاطفی، احساسی و نیز ارزشی او را نیز مورد توجه قرار داد. در این نوشتار با تحلیل رویکرد پدیدارشناسانه شلر از جمله در قلمرو اخلاق، تلاش می‌­گردد نشان داده شود که چگونه شلر با تلفیق حوزه­‌های مختلف، از دوگانه­‌سازی­‌های معمول فراتر رفته و جامعه­شناسی معرفت را بسط داده است. یافته­‌های حاصل از این روند حاکی از آن است که کلیّت پروژه­ی فکری شلر، تلاش برای تلفیق و همراهی حوزه­ه‌ایی از معرفت بشری است که در بدو امر متعارض به نظر می‌­رسند و قابل جمع به شمار نمی­‌آیند؛ اما شلر با نگاهی جامع و فراگیر به انسان و جامعه، بدان­‌ها توجه نموده و بر آن است که از فروکاستن آنها به بخشی خاص اجتناب ورزد.

پدیدارشناسی اخلاق نزد پایه‌گذاران این مکتب فلسفی روشی بود که بوسیله آن ساختار ارزش‌های اخلاقی در فلسفه کانت را نقد کنند. همچنین تعریف جدیدی از ارزش‌های اخلاقی ارائه ‌دهند که برمبنای حقیقت وجودی انسان بنا شده باشد. فرانسیس برنتانو و ماکس شلر به عنوان بنیان‌گذاران پدیدارشناسی اخلاق تلاش کردند با تکیه بر روش پدیدارشناسی در مقابل مفاهیم شکل گرفته در عقل عملی محض، ساختارهای ارزش‌های اخلاقی را بازتعریف کنند. این دو متفکر در پدیدارشناسی اخلاق خود می‌خواهند احساسات و عواطف را به‌عنوان اصل بنیادین کنش انسان به ساختار ارزش‌های اخلاقی بازگردانند و آن را محور فلسفه خود قرار دهند. اما نگاه برنتانو و شلر به ماهیت ارزش-های اخلاقی دارای تفاوت‌های بنیادین است. در واقع هر دو متفکر از روش پدیدار‌شناسی در فهم ماهیت ارزش‌های اخلاقی استفاده می‌کنند اما برنتانو تمایل به یک فهم روانشناختی از ذات انسان به کمک مبانی معرفت‌‌شناسی دارد و در نقطه مقابل شلر در جستجو این امر است که با نگاه هستی‌شناختی به ارزش‌های اخلاقی، نسبت آن را با امر الوهی آشکار کند.

ترجمه ماشینی : الهیات، فلسفه و علم: آیا نقطه ملاقاتی وجود دارد؟ آیا این اشکال دانش در عصر فراصنعتی، عصر کامپیوتر، گرد هم می آیند؟ آیا یکپارچگی انتقادی دانش امکان پذیر است؟ انسان وقتی به خودشناسی دست می یابد این سؤالات را مطرح می کند. او وقتی متوجه می شود که حامل بسیاری از اشکال مختلف دانش است، این یا سوالات مشابه را مطرح می کند. انسان از قدیم الایام در تلاش بوده تا دانش خود را در مورد کیهان، انسان، خدا و جامعه یکی کند. جی جی به معنای توانایی های ذهنی و انتقادی خود، انسان در تلاش بوده است تا مسائل کلی، خاص و وجودی را حل کند و فن های know 1 edge را یکی کند. این تلاش از سوی انسان، یکی شدن اشکال معرفت، نقطه شروع پژوهش حاضر است. این پژوهش سعی دارد دو شکل معرفت را یکی کند: شکل و محتوای معرفت کلامی و فلسفی. این ارجاع به کار دو شخصیت، سنت ماکسیموس اعتراف کننده و ماکس شلر است، که تلاش می کند به این سوال پاسخ دهد که "انسان چیست؟". به‌ویژه، این پژوهش تلاش می‌کند از طریق یکپارچه‌سازی انتقادی اشکال معرفت، از این موضوع حمایت کند که انسان، هر فرد و همچنین همه افراد، شخصیت و عشق است. هدف آن کمک به حفظ انسان به عنوان یک شخصیت خاص و منحصر به فرد بی نظیر است که اصالت ماهیت انسان را با بیان هیجان انگیز موجود توسعه می دهد. به طور مشخص تر، معتقد است که انسان، شخص انسانی، با ارتباط با افراد انسانی، با خدای شخصی و با کیهان بر اساس عشق به تحقق واقعی و منطقی خود می رسد.