آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: این کتاب با گردآوری مقالاتی در موضوعات مرتبط با حقوق اسلامی، از مقالاتی از دانشمندان برجسته حقوقی و مورخان اسلام تشکیل شده است. آنها نمونه ای از یک تحول مهم در زمینه مطالعات اسلامی هستند: گسترش رویکردهای روش شناختی که از منابع متنوعی برای تحلیل تحولات اجتماعی و سیاسی استفاده می کند.

سید حسین مدرسی طباطبایی پژوهشگر علوم اسلامی و دارای تألیفات زیادی در حوزه های مختلف از جمله حقوق اسلامی و تاریخ تشیع است. نویسنده در نوشتار حاضر، نخست، کتابشناسی آثار و مقاله های ایشان را معرفی می نماید. در ادامه، مقاله هایی که درباره وی به رشته تحریر درآمده اند را برمی شمارد.

میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، اثر سید حسین مدرسی طباطبایی است كه توسط سید علی قرایی و رسول جعفریان به فارسى روان برگردانده شده است. اين كتاب براى محققان حوزه كتاب‌شناسى، تاريخ تشيع و مباحث فرقه‌اى مفيد خواهد بود. كتاب، مشتمل بر مقدمه مؤلف، مترجمان و سه فصل است كه برحسب نام مؤلفان ترتيب يافته است؛ جز آنكه دو فصل اول بر اساس تاريخ وفات (قطعى يا تقريبى) مؤلفان است، اما ترتيب اسامى در فصل سوم بر اساس الفباى فرنگى است كه به همان صورت حفظ شده و در پايان كتاب يك فهرست الفبايى بر اساس الفباى فارسى ارائه شده است. سبک و شيوه ارائه مطالب در كتاب چنين است كه ابتدا شرح حال مختصرى از نویسنده كتاب و منابع شرح حال او را به دست داده است و…، سپس آثار نویسنده با توجه به كتاب‌هاى فهرست، از جمله رجال نجاشی و فهرست طوسی و منابع ديگر نام برده مى‌شود و ذيل آن، موارد برجاى‌مانده از آن كتاب در متون ديگر پيگيرى و تلاش شده، با گردآورى منقولات باقى‌مانده از آن اثر در منابع بعدى، كتاب بازسازى شود. در مورد كتاب‌هايى نيز كه تا عصر حاضر باقى مانده‌اند، مشخص كرده كه چه حجمى از تأليف اصلى را در بر دارد يا چه مواردى بر آن افزوده شده است.

ایرادهای این کتاب سبب شده که هدف اصلی نویسنده که دفاع از عقاید شیعی بوده، تا حدودی تأمین نشده و کتاب دچار بدفهمی و حاشیه‌سازی شود. شاید اگر دقت مؤلف و برخی ذوق‌زدگی‌های ناشی از بدفهمی این اثر نبود، این کتاب از سوی برخی خوانندگانش به عنوان ردّیه بر عقاید شیعی همچون عصمت و مهدویت تلقی نمی‌شد.

این گفتار، به نقد و بررسى قسمت هایى از بخش سوم کتاب «مکتب در فرآیند تکامل» نوشته دکتر سید حسین مدرسى طباطبایى مى پردازد. محورهاى اصلى بحث چنین است: نقدهایى بر نوع برداشت نویسنده کتاب از بحث غیبت حضرت مهدى 7، حدیث دوازده خلیفه و امام، استناد به پاره اى از رویدادهاى جزئى و تعمیم آن به عنوان نظریه اکثریت جامعه شیعى.

سید حسین مدرسی در قم به دنیا آمد. پس ازگذراندن تحصیلات جدید، به حوزه علمیه پیوست. سطوح عالی فقه و اصول را نزد آقایان ‌مرحوم فاضل لنکرانی، حسین نوری، یوسف صانعی، و مرحوم آیت‌الله‌سلطانی، ومتون فلسفی را خدمت آقایان محمد محمدی گیلانی، جوادی آملی، محمد شاه‌آبادی، و مرحوم مرتضی مطهری فرا گرفت. خارج فقه و اصول را عمدتاً درمحضر مرحوم آیت‌الله سید محمد محقق داماد (یک سال) و آیت‌الله مرتضی حائری طاب ثراه (ده سال) شاگردی کرد. هم‌زمان به تدریس متون‌درسی رایج در حوزه نیز می‌پرداخت که تا سطوح عالی ادامه داد. از سال۱۳۵۵ متناوباً، و از سال ۱۳۵۸ مستمراً، برای ادامه تحصیلات جدید درانگلستان به سر برد. در سال ۱۳۶۱ دوره دکتری خود را در دانشگاه آکسفورد به پایان برد و برای تدریس به دانشگاه پرینستون آمریکا دعوت شد که از آن‌زمان تا کنون در همان‌جا مقیم و عهده‌دار کرسی Bayard Dodge آن دانشگاه‌است. او هم‌زمان در دانشکده مطالعات بین‌المللی دانشگاه کلمبیا در شهرنیویورک، و در کالج سینت انتونی دانشگاه آکسفورد نیز عهده‌دار کرسی مهدی (کلمبیا) و گلستانه (آکسفورد) است. همچنین به تناوب در دانشکده‌حقوق دانشگاه ییل و هاروارد نیز تدریس کرده و مدّت نه سال عضو شورای‌عالی نظارت بر دانشگاه هاروارد بوده‌است. از ایام نوجوانی در اواسط دهه چهل به نوشتن مقالات‌اجتماعی و سپس مذهبی در روزنامه‌ها و مجلات مذهبی (مانند مجله مکتب‌اسلام) می‌پرداخت که سپس با پژوهش‌های تاریخی در مجلات ادبی تهران (مانند ماهنامه‌های وحید و بررسی‌های تاریخی) ادامه داد. در سال‌های ۱۳۵۰تا ۱۳۵۵ شماری کتاب در مورد پیشینه تاریخی شهر قم و اسناد تاریخی به‌چاپ رسانید. در بیست و پنج سال اخیر، تحقیقات و نوشته‌های اسلامی او دردو زمینه فقه اسلامی و تاریخ تشیع متمرکز شده  است. موضوعات و مقالات مختلفی که او تاکنون به آن پرداخته است، عبارتند از: علیت نهایی در فلسفه ابن سینا، زنان و روایت احادیث در تاریخ اسلام، مرزهای جامعه شیعی اولیه، تاریخ هستی شناسی، فاطمه زهرا (س) در حافظه جمعی مسلمانان، مکتب یگانگی وجود و چهره هنرمند درجامعه اسلامی. کتابشناسی زمین در فقه اسلامی، دو جلد (تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۲) مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ترجمه محمد آصف فکرت، (مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸) مکتب در فرایند تکامل، ترجمه هشام ایزد پناه (پرینستون: انتشارات داروین، ۱۳۷۳) (اخیراً انتشارات کویر در تهران با مقدمه تازه‌ای از سوی مؤلف آن رانشر داده‌است). مدرسی با چاپ ترجمه کتابش مکتب در فرایند تکامل پس از ۱۳سال در سال ۱۳۸۶در ایران در کانون توجه همگان قرار گرفت. میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، ترجمه سید علی قرایی و رسول‌جعفریان (قم: کتابخانه تخصصی تاریخ، ۱۳۸۳) (همین کتاب) Tradition and Survival: A Bibliographical Survey of Early Shi’ite Literature, Oxford, 2003. al-Hakim al-Jishumi, Risalat Iblis ila ikhwanih al-manahis (ed.), Beirut, 1994 (revised edition). Crisis and Consolidation in the Formative Period of Shi’ite Islam, Princeton, 1993. “Early Debates on the Integrity of the Qur’an,” Studia Islamica, 77 (1993). An Introduction to Shi’i Law, London, 1984. Zamin dar fiqh-i Islami (Land in Islamic Law), 2 vols., Tehran, 1983–۸۴. Kharaj in Islamic Law, London, 1983. ایمیل: hm@Princeton.edu تلفن: ۴۲۶۸-۲۵۸-۶۰۹

در این جستار، سخن از آثار شخصی است که می‌گویند اطلاعات وسیعی در حوزۀ میراث اسلامی دارد. زمانی از مدرسان متون درسی حوزه در سطوح عالی بوده و امروزه از چهره‌های شاخص مطالعات اسلامی و شیعی در مراکز آکادمیک غرب، خاصه آمریکاست. سال‌ها در دانشکدۀ مطالعات بین‌المللی دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک و در کالج سینت انتونی دانشگاه آکسفورد انگلستان عهده‌دار کرسی تدریس بوده است و همچنین به تناوب در دانشکدۀ حقوق دانشگاه ییل و هاروارد و صاحب تألیفات و مقالات شناخته‌شده در جهان در مطالعات شیعه‌شناسی. او در طول حیات علمی خود، معاشرت نزدیکی با برخی از فضلای کتاب‌شناس شیعی داشته است. آنچه در این جستار آمده، مشخصاً پرسه‌زنی است در برخی از پژوهش‌های قم‌شناسی سیدحسین مدرسی طباطبایی و نه بیشتر.

ترجمه ماشینی: این بررسی جامع تنها متن موجود برای ارائه خلاصه‌های کوتاه و در دسترس از زندگی و دستاوردهای بیش از 200 صد فیلسوف و متکلم از مکتب شیعی سختگیر اسلام است.

ترجمه ماشینی: سال‌های 260-329/874-941 که در میان شیعیان به دوران غیبت صغری معروف است، بی‌تردید سخت‌ترین و حساس‌ترین دوران در تاریخ تشیع امامیه را تشکیل می‌دهد. رحلت امام یازدهم، بدون جانشینی ظاهری، منجر به درگیری‌های داخلی، فرار از خدمت و تغییر دین و ظهور گروه‌ها و فرعی‌های متعدد در جامعه امامیه شد. متکلمان امامی معاصر وظیفه دشواری داشتند که از دکترین در برابر حمله دفاع کنند و در عین حال سعی در ارائه تفاسیر جدیدی از اصول اساسی برای تطبیق با تحولات معاصر داشتند. ابوجعفر بن. قبله رازی یکی از برجسته ترین و فعال ترین متکلمان امامیه در همه این بازسازی ها و تحولات نقش عمده ای داشت. در این اثر سعی شده است تا برخی از جنبه‌های عقیده امامیه در دوران غیبت صغری و مشارکت‌های ابوجعفر بن. قبله به شکل گیری دکترین توسعه یافته امامیه. قسمت دوم این جلد شامل متون سه اثر کوتاه این محقق به همراه ترجمه انگلیسی آنهاست.