چکیده :
تربیت عقلانی پرورش نیروی عقل است.
عقل در قدرت استدلال و تجزیه و تحلیل و ترکیب امور در نظام تعلیم‌وتربیت نقش مهمی ایفا می‌کند؛ ازاین‌رو هدف مقالة حاضر، شناسایی و تبیین مؤلّفه‌های موانع تربیت عقلانی ازمنظر ابن‌سینا و بیان راهکارهای تربیتی در مواجهه با آن‌ها برای بهره‌گیری در نظام تعلیم‌وتربیت است.
روش پژوهش، روش کیفی است که به شیوۀ تحلیل دادهها از مدل کلایزی بهره گرفته است.
جامعة تحلیل، مجموعة کتاب‌ها و شرحها و مقالات نگاشته‌شده درزمینة آراء ابن‌سینا است.
به اعتقاد ابن‌سینا تربیت عقلانی، به‌معنای پرورش قوة عقلانی جهت رسیدن به قرب الهی است که با شناخت موانع و عبور از آن‌ها میتوان عقل متربی را بالنده کرد.
یافته‌های مقاله در بخش موانع در سه محور شناختی و نگرشی و مهارتی شناسایی شد.
در محور شناختی مؤلّفه‌های وهم، ستیزه‌جویی با حقیقت، اختلال در حواس، طغیانهای نفسانی، در محور نگرشی مؤلّفه‌های عدم تمایز میان خوبیها و بدی‌ها (فضائل و رذائل)، خشم و غضب، عدم خلوص نیت، وابستگی به امور دنیوی، و در محور عملی مؤلّفه‌های سرکشی دربرابر فرامین الهی، تحریکات شیطانی، افزون‌خواهی (حرص)، شهوت‌رانی بررسی شد و به‌همراه شرح هر مؤلفه به تبیین راهکارهای جدید تربیتی در مواجهه با موانع تربیت عقلانی پرداخته شد.
intellectual education cultivates the power of reason.
intellect plays a crucial role in reasoning, analysis, and combining information within the education system.
therefore, this article aims to identify and explain the obstacles to rational education from ibn sina's perspective, proposing educational solutions to address them within the education system.
the research employs a qualitative method with the claysey model for data analysis.
data collection involved analyzing books, descriptions, and articles on avicenna's views.
ibn sina defines intellectual education as cultivating the intellectual power to reach divine proximity.
by understanding and overcoming obstacles, this approach strengthens the educated mind.
the article identifies these obstacles within three axes: cognitive, attitudinal, and practical.
the cognitive axis includes elements like illusion, conflict with truth, sensory disorder, and emotional outbursts.
the attitudinal axis encompasses components such as difficulty distinguishing good from bad (virtues and vices), anger, rage, lack of pure intention, and dependence on worldly affairs.
finally, the practical axis includes elements like disobeying god's commandments, satanic temptations, excessive desires (greed), and lust.
following the description of each element, the article proposes new educational solutions to address these obstacles to rational education.
نویسنده :
زهرا محمدی خشوئی ، رضا علی نوروزی ، فروغ السادات رحیم پور
منبع اصلی :
https://ap.isu.ac.ir/article_77201_214e7ca6ae3478f6c797daf2639d8acd.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(حکمت سینوی - سال 1402- دوره 27- شماره 70- از صفحه 115 تا 136)
یادداشت :
ابن‌سینا تربیت عقلانی موانع شناختی موانع عملی موانع نگرشی
rational education cognitive obstacles attitudinal obstacles practical obstacles Ibn Sina