رسائل سبعه: البرهان، المغالطة، الترکیب، التحلیل، الاعتباریات، المنامات و النبوات، القوة و الفعل | کتابخانه مجازی الفبا

السید محمدحسین الطباطبایی

عربی

متن

ر:پایگاه موقت

به کتاب زیر نیز رجوع کنید:
مجموعة رسائل العلامة الطباطبائي: رسالة التوحید، رسالة الأسماء، رسالة الأفعال، رسالة الوسائط، کتاب البرهان، رسالة المغالطة، رسالة الترکیب، رسالة التحلیل، رسالة الاعتباریات، رسالة القوة والفعل، رسالة المنامات والنبوات (موجود در الفبا)

268 صفحه

تعبيرات و تركيباتي كه علامه طباطبايي در اين رساله‌ها درباره اعتباريات به كار گرفته است، به ترتيب تاريخي چنين است: 1. رسالة التركيب: اعتباري مشهور (همان: 87)، مشهورة اعتبارية (همان)، المشهورات و الاعتباريات (همان: 101)، الأمر الإعتباري (همان)، الأمور الإعتبارية (همان: 87)، القضية الاعتبارية (همان) أمراً اعتبارياً غير حقيقي (همان: 92). 2. رسالة التحليل: اعتباري مشهور (همان: 116)، (حق او) مشهور (همان)، المشهورات و الاعتباريات (همان: 113). 3. رسالة الإعتباريات: ارائة الوهمية و الأمور الاعتبارية (همان: 123) الإعتباريات والآراء الوهمية (همان: 152). الأمور الإعتباريه (همان: 124): المعاني الوهمية (همان: 126). 4. رسالة المغالطة: (امّا أن يكون) إعتبارياً غير خارج عن الوهم (همان: 113) (أو امراً حقيقتاً غير متغير). 5. رسالة البرهان: الأمور الإعتبارية (همان: 7 و 10)، القضايا الإعتبارية (همان: 30 و 35)، المعاني الإعتبارية (همان: 52) 6. رسالة المنامات والنبوات: اعتباري محض (همان: 170) (تصورات و تصديقات) وهمية إعتبارية (همان: 171)، الأمور الإعتبارية والآراء الوهمية (همان: 205 و 208)، الآراء الوهمية (همان: 193) (متغير) الآراء والاعتباريات (همان: 218) القضايا الإعتبارية (همان: 172)، الآراء الإعتبارية (همان)، الأمور الإعتباريه (همان: 200) عالم الأعتبار (همان). در دو رساله منطقي نخست، اعتباري و مشهور، مترادف به كار رفته و در دو رساله منطقي كه پس از رساله الإعتباريات نوشته شده است، چنين ترادفي مشاهده نمي‌شود و مي‌توان گفت با تبييني كه در رساله الإعتباريات ارائه شده است، اين مفهوم صورتي متكامل‌تر در آثار علامه طباطبايي به خود گرفته باشد. همچنين با رساله الإعتباريات ترادف ميان اعتبار و وهم به ميان مي‌آيد و در رساله‌هاي المغالطه و المنامات والنبوات ادامه مي‌يابد؛ چنانكه توصيف به اعتباري از امور و قضيه مي‌گذرد و با رساله الإعتباريات معاني را نيز در بر مي‌گيرد و در رساله المنامات والنبوات آرا را نيز وصف مي‌كند و تعبير عالم اعتبار نيز به كار گرفته مي‌شود. ارجاعات اين رساله‌ها بدين قرار است: در التركيب يك ارجاع طولاني به شيخ (همان: 95ـ 98) و دو ارجاع به فارابي (همان: 104 و 105) و در التحليل نيز يك ارجاع به فارابي (همان: 111) دارد. در الإعتباريات ارجاع مستقيم و مشخصي وجود ندارد و گاه ارجاع كلي به مباحث فلسفه الاهي داده مي‌شود. در المغالطه پنج ارجاع به شيخ دارد. (همان: 68 و 69، 75 ـ 78، 80 و 81) كه ارجاع اول بين نظر ارسطو به نقل از شيخ است؛ چنانكه در البرهان نيز پنج ارجاع به شيخ دارد (همان: 14 و 15، 32 ـ 35 و 38) كه ارجاع اول و سوم بيان نظر ارسطو به نقل از شيخ است. در رساله المنامات و النبوات در جاهاي متعدد به كتاب الإعتبارات ارجاع مي‌دهد. (همان: 171، 173، 183، 192، 218) و فصل‌هاي دوم، سوم، چهارم، پنجم، هشتم، دهم، يازدهم و پانزدهم اين رساله يا جمع‌بندي مطالب الإعتبارات (بيشتر مقاله دوم آن) و يا مبتني بر آن است. گفتني است كه حداقل دو جلد نخست اصول فلسفه و روش رئاليسم نيز بازپرداخت پنج رساله نخست از رساله‌هاي ياد‌شده مي‌باشد و بدين ترتيب فهم اين رساله‌ها در فهم اصول فلسفه مفيد خواهد بود. نخستين بار موضوع اعتباريات در رساله‌هاي يادشده مطرح شده و پردازش اوليه نظريه ادراكات اعتباري صورت گرفته است كه مطالعه و پژوهش در اين رساله‌ها به فهم اين نظريه ياري مي‌رساند و برخي ابهامات را برطرف مي‌سازد. در اين رساله‌ها دو ديدگاه يا تبيين درباره اعتباريات عرضه شده است كه يكي منطقي و ديگري فلسفي است و هر دو در تعامل با يكديگرند.

کتاب , کتابخانه عمومی , مجموعه مقالات

Mods Doblin core Marc xml MarcIran xml