با آن‌که عبادت باید باعث آرامش روحی شود، چرا برخی در راه سلوک دچار مشکل روحی و روانی می‌شوند؟ | کتابخانه مجازی الفبا

چرا بعضی از افراد که راه سلوک را در پیش می‌گیرند و ریاضت نفس می‌کشند، سر از تیمارستان در می‌آورند؟ مگر نه این است که این عبادات باید باعث آرامش روحی هرچه بیشتر آنها شود؟

اسلام دین میانه است نه افراط در آن راه دارد و نه تفریط، مسلمانان نیز به پیروی از اسلام در تمام امور (اقتصادی، عبادی و ...) باید از افراط و تفریط بپرهیزند و راه میانه را انتخاب کنند. احکام اسلامى براى جامعه بشرى در حد اعتدال و دور از افراط و تفریط دیگر آیین­هاست؛ مثلاً کیش یهود به مادیات و امور جسمانى بیشتر اهمیت داده و دین مسیحیت به روحانیت و تجرد. در حالی‌که اسلام نسبت به هر دو در حد اعتدال است؛ از این نظر ترازوى سنجش افراط و تفریط مذهب یهود و مسیحیت است. و چون افراط و تفریط آنها با مقررات اسلام سنجیده و معلوم مى‌‏شود، امت اسلامى نسبت به آنها شاهد محسوب است؛ یعنى گواه بر افراط و تفریط مذهب آنها است.[1] بنابر این، هر کس قدم در راه عبادت و سیر و سلوک می‌گذارد نباید اعتدال و میانه‌روی را فراموش کرده و بیش از توان و ظرفیت خود رفتار کند. اگر شخصی این تعادل را فراموش نکند، هرگز مشکلی نخواهد داشت و اگر مواردی مشاهده می‌شود که افرادی در مسیر سیر و سلوک دچار مشکلاتی شده‌اند، دلیلش آن است که به توصیه‌های پیشوایان دینی، یعنی اعتدال و میانه‌روی عمل نکردند. امام باقر(ع) از رسول گرامی(ص) نقل می‌کند: بدانید که هر عبادتى در آغاز افراطى دارد، سپس به فترت و سستى مى‌‏گراید. هر کس افراط در عبادتش به سنّت من بینجامد راه را یافته است، و هر کس با سنّت من مخالفت ورزد گمراه گشته و عملش تباه خواهد شد. بدانید که من هم نماز مى‌‏خوانم و هم مى‌‏خوابم، هم روزه مى‌‏گیرم و هم افطار مى‌‏کنم، هم مى‌‏خندم و هم مى‌‏گریم. پس هر کس از راه روشن و سنّت من روى گرداند از من نیست.[2] امام باقر(ع) در جایی دیگر از رسول اکرم(ص) روایت کرد: اسلام دین سهل و خالى از مشقّت است. با مدارا در آن قدم بردارید و عبادت خدا را بر بندگان خدا تحمیل ننمایید و همانند سوارى نباشید که مرکب خود را از پا می­اندازد و در نتیجه نه راه سفر را پیموده و نه مرکبش سالم مانده است.[3]

اسلام کوئست نت