برخی قائلند که حضرت مهدی(ع) از نسل امام حسن(ع) است نه امام حسین(ع). چگونه می توان این قول را رد کرد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

برخی قائلند که حضرت مهدی(ع) از نسل امام حسن(ع) است نه امام حسین(ع). چگونه می توان این قول را رد کرد؟

بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت

تنها دليل كسانى كه امام مهدى(ع) را از نوادگان امام حسن(ع) مى دانند، حديثى است كه در سنن أبى داوود از ابو اسحاق سبيعى نقل شده است . او مى گويد :

قال على(ع) : و نظر إلى ابنه الحسن فقال : إِنَّ ابنى هذا سَيِّدٌ كَما سَمَّاهُ النَّبىُّ صلى اللّه عليه وآله، وَ سَيَخرُجُ مِن صُلبِهِ رَجُلٌ يُسَمَّى بِاسمِ نَبِيِّكُم يَشبِهُهُ فى الخُلُقِ وَلا يُشبِهُهُ فى الخَلقِ.[۱]

امام على(ع) نگاهى به پسرش حسن انداخت و گفت : اين شخص، همان گونه كهپيامبر صلى اللّه عليه وآله فرمود ، سيّد (سَرور) است . از او مردى هم نام پيامبرتان به دنيا خواهد آمد كه اخلاقش همانند پيامبر است ؛ امّا اندامش نه .

اين حديث را نعيم بن حمّاد، به نقل از محمّد بن جعفر، اين گونه گزارش كرده كه امام على(ع) فرمود :

سَمَّى النَّبيُّ صلى اللّه عليه وآله الحَسَنَ سَيِّداً وَ سَيُخرِجُ [اللَّهُ ] مِن صُلبِهِ رَجُلاً اسمُهُ اسمُ نَبيِّكُم ، يَملَأُ الأَرضَ عَدلاً كَما مُلِئَت جوراً.[۲]

پيامبر صلى اللّه عليه وآله حسن را «سيّد» ناميد و مردى از او هم نام پيامبرتان به دنيا خواهد آمد كه زمين را آكنده از عدالت مى كند، همان گونه كه از ستم پُر شده است.

ردّ نظريّه انتساب امام مهدى(ع) به امام حسن(ع)

اين نظريّه به دلايل ذيل، قابل قبول نيست :

۱ . طريق ابو داوود به ابو اسحاق، معتبر نيست. [۳]بنا بر اين استناد به اين روايت براى اثبات انتساب امام مهدى(ع) به پيامبر صلى اللّه عليه وآله از طريق امام حسن(ع)، صحيح نيست. نويسنده كتاب مختصر سنن أبى داوود نيز تصريح كرده است كه ابو اسحاق ، حديثى را مستقيماً از امام على(ع) نشنيده است .[۴]

روايت نعيم بن حمّاد ، نيز از نظر سند ، سست تر از روايت ابو داوود است .

۲ . در منابع شيعى نيز گزارشِ ياد شده از ابو اسحاق نقل شده؛ ليكن به جاى «نظر إلى ابنه الحسن» «نظر إلى ابنه الحسين»[۵] آمده است. همچنين برخى از مصادر اهل سنّت، «ابنه الحسين» را به عنوان نسخه بدل آورده اند.[۶]حتّى برخى از منابع كهن اهل سنّت به نقل از سنن أبى داوود، «ابنه الحسين»[۷]گزارش كرده اند .

بنا بر اين، علاوه بر سست بودن سند روايت ، متن آن نيز قابل اعتماد نيست .

۳ . احتمال تصحيف نام «حسين» به «حسن» در نگارش ، و حتّى تحريف گزارش اصلى جدّى است؛ زيرا همراهى فرزندان امام حسن(ع) با قيام بنى العبّاس ايجاب مى كرد كه رهبران سياسى از همه فرصت هاى ممكن استفاده كنند، و تحريف «حسين» به «حسن» مى تواند در جهت بهره بردارى از باورهاى اسلامى بوده باشد .

بنا بر اين، در برابر احاديث معتبرى كه از طريق پيروان مكتب اهل بيت عليهم السلامنقل شده و انتساب امام مهدى(ع) را از طريق امام حسين(ع) به پيامبر صلى اللّه عليه وآله اثبات مى نمايند ، هيچ دليل معتبرى كه غير آن را ثابت كند، وجود ندارد و كسانى كه اين احاديث معتبر را نمى پذيرند، بايد در مورد طريق انتساب امام مهدى(ع) به فاطمه عليها السلام سكوت اختيار نمايند .

البتّه با توجّه به اين كه مادر امام باقر(ع)، فاطمه بنت الحسن(ع) بوده، بر اساس نظريّه پيروان اهل بيت نيز امام مهدى(ع) از جانب مادر، از فرزندان امام حسن(ع) است .

گفتنى است كه ابن تيميّه براى ردّ نظريّه انتساب امام مهدى(ع) به امام حسين(ع)، بدون اشاره به ضعف سند و متن روايت أبو داوود، به آن استناد كرده است.[۸] نكته قابل تأمّل و حاكى از تعصّب شديد، اين است كه دكتر عبد العليم عبد العظيم بستوىكه خود، اين روايت را با عنوان «ضعيف» و «موضوع» توصيف كرده، به نقل از ابن تيميّه و ابن كثير در ردّ نظريّه انتساب امام مهدى(ع) به امام حسين(ع) به اين روايت استناد مى نمايد .[۹]

پایگاه اطلاع رسانی حدیث نت