در کتاب "المراقبات" مرحوم آیة الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی آمده است که: امام حسین ـ علیه السلام ـ جانش را فدا کرد تا به این وسیله پیروانش رااز گناهان،آتش، واز تشنگی روز قیامت رهائی بخشد، ولی در کتاب حماسه حسینی استاد شهید مطهری ج3 ص 90 آمده است که: بعضی دوستان نادان گفته اند که: امام حسین ـ علیه السلام ـ کشته شد که گناهان امت بخشیده شود و جنبه آسمانی و خیالی به قضیه داده اند آن را گفتند که نصارا درباره حضرت مسیح گفته بودند. اگر در این دو مطلب، نظر کنیم با هم منافات دارد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

در كتاب "المراقبات" مرحوم آية الله ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي آمده است که: امام حسين ـ عليه السلام ـ جانش را فدا كرد تا به اين وسيله پيروانش رااز گناهان،آتش، واز تشنگي روز قيامت رهائي بخشد، ولي در كتاب حماسه حسيني استاد شهيد مطهري ج3 ص 90 آمده است كه: بعضي دوستان نادان گفته اند كه: امام حسين ـ عليه السلام ـ كشته شد كه گناهان امت بخشيده شود و جنبه آسماني و خيالي به قضيه داده اند آن را گفتند كه نصارا درباره حضرت مسيح گفته بودند. اگر در اين دو مطلب، نظر كنيم با هم منافات دارد؟

قيام امام حسين ـ عليه السلام ـ انگيزه های مختلفی داشته كه اگر بتوان آن ها را در جامعه رواج داد تمام مشكلات جامعه اسلامی از بين می رود و اسلام زنده می ماند چنان كه به فرموده امام خمينی «ره» «اين محرم و صفر است كه اسلام را زنده نگه داشته است».
اما اهداف اين قيام مهم دچار تحريفاتی شده است كه وظيفه مهم علماء دين و دانشمندان، تبيين درست انگيزه قيام امام حسين ـ عليه السلام ـ است.
دوعالم جليل القدر شيعه شهيد مرتضی مطهری و مرحوم آقا ميرزا جواد ملكی تبريزی هر كدام با نگاه متفاوتی در صدد بيان اين انگيزه ها برآمده اند، شهيد مطهری تلاش دارد كه ريشه انحرافات را بخشكاند و آقا ميرزا جواد قصد دارد راه صحيح برای دست يابی به اهداف امام حسين ـ عليه السلام ـ را بيان كند.
كلام شهيد مطهری ناظر به عقيده مسيحان است كه عقيده دارند: انسان وقتی به دنيا می آيد نمی تواند از آلودگی ها پاك باشد چون طبيعت انسان، گنه كار است به همين خاطر لازم است دو عمل انجام شود: الف) وقتي طفلی به دنيا آمد او را غسل تعميد بدهند.
ب) وقتی طفل، بزرگ شد اگر به دين مسيحيت درآمد آن شخص به خاطر اين كه حضرت عيسی قربانی امت گناه كار شده است، هر گناهی بكند آمرزيده مي شود.
در انجيل موجود، آمده است كه عيسي هنگام شام آخر نان و شراب بين شاگردان خود تقسيم كرد و گفت پياله را بگيريد و بنوشيد اين است خون من در عهد جديد كه در راه شما و به جهت آمرزش گناهان ريخته می شود.
به عقيده مسيحيان زندگی تازه ای كه از فدا شدن حضرت عيسی پديد آمد به گونه ای است كه اثر عينی و اجتماعی گناه نمی تواند در آن مانعی ايجاد كند. و نوع بشر از طريق نماينده خويش (يعني عيسای مصلوب) با خدای عز و جل از در مصالحه در آمده است. و اسم اين قانون را قانون «خدا» ناميده اند[1]
و اگر ما چنين عقيده ای نسبت به امام حسين ـ عليه السلام ـ داشته باشيم كاملا خطا كرده ايم و مراد شهيد مطهری، رفع اين شبهه است به این بیان که فلسفه شهادت امام حسین(ع)این نیست که مردم گناه کنندوبگویند آلودگی مابه گناه،به سبب شهادت امام حسین (ع)تطهیر می شود.
ولی مرحوم آية الله ميرزا جواد ملكی تبريزی در صدد بيان ايثار امام حسين ـ عليه السلام ـ بوده است، يعنی امام حسين ـ عليه السلام ـ می دانست كه اگر می خواهد دين جدش (كه زحمت بسيار برای اين دين كشيده شده است) حفظ و احياء شود چاره ای جز فدا كردن جانش و به اسارت رفتن خانواده او نيست، ايشان می فرمايند: امام حسين ـ عليه السلام ـ خويش را فدای امت ساخت و به يتيم شدن دلبندان و عزيزان خود و اسارت دختران و زنان خود و شهادت خويشان و ياران خود رضا داد تا ما را در دنيا از ضلالت و گمراهی و در آخرت از عذاب الهی برهاند و... اين همه مصيبت و بلا را پذيرفت تا شريعت زنده بماند و امت به ضلالت نيفتند.[2]
همه اين مصيبت ها به خاطر اين بود كه بنی اميه، دين اسلام را تحريف كردند و مردم را در گمراهی فرو بردند وامام(ع)برای نجات وهدایت امت جدش قیام کردومعلوم است که نجات امت ازعذاب درآخرت نتیجه ی مستقیم اعمال آنان ونتیجه ی باواسطه ی قیام وهدایت امام حسین(ع)است .
در نتيجه با توجه و دقت در كلمات اين دو بزرگوار و مقاماتی كه اين دو بزرگوار در صدد بيان آن هستند ديگر جائی برای تنافی باقی نمی ماندزیرا:وقتی مرحوم آقاجوادملکی می گویدامام حسین(ع)شهیدشد تاپیروان اوازآتش نجات یابد.معنایش آن است که قیام حضرت برای هدایت ونجات امت بود تا مردم گمراه نشوند وهدایت یابند نه این که هدایت نشده نجات یابند.
واین که شهید مطهری می گوید امام(ع)برای آمرزش امت ،شهیدنشدبلکه
براساس کلام خود حضرت برای اصلاح امت جدش شهیدشد؛نیزمعنایش این است که برای هدایت امت شهیدشد وهمین هدایت آنان موجب نجات ازعذاب الهی است.
به بیان دیگرن کلام مرحوم آقاملکی تبریزی ناظربه این است که قیام امام(ع)برای هدایت ودرنتیجه نجات امت ازعذاب الهی بوده است.وکلام شهید ناظربه این جهت است که قیام امام(ع)برای نجات (بدون هدایت واصلاح)نبوده است.بااندک تأمل می توان دریا فت که بین این دو کلام منافاتی وجودندارد.

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه (اندیشه قم)