مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مسأله “فهم متن“ اردیرباریکی از دغدغه های مهم بشر بوده که ذهن اهل تأمل را در مقاطع مختلف تاریخ به بازی گرفته است. تحلیل فرآیند فهم متون و بررسی رخدادهای که منتهی به ادراک نوشتارها می شود، وجهه ی همت بسیاری از فیلسوفانی بوده که در پی کشف و تبیین پارامترهای مختلف هستی بوده اند و طبعا زیر ساختهای فلسفی ایشان- از قبیل نگاه به هستی و فرایند معرفت و نیز دستگاه ادراکی انسان- زمینه ساز تئوریهای ایشان در باب فهم متن بوده است. هرمنوتیک به عنوان علم وهنر این فهم در دو دسته متفاوت نظریه پرداز داشته است: در یک حوزه دم از فهم عینی، بازسازی ذهن مؤلف و کشف مراد او می زنند و در نحله ای دیگر فهم از متن را نسبی، متکثر، سیال. فاقد ملاک اعتبار و متأثر از پیش دانسته های مفسر می شناسد. در این میان به نظر می رسد پیش فرضهای معرفتی گروه دوم- که به هر منوتیک دانان فلسفی و مدرن مشهورند- با اشکالاتی روبروست و در مقام قضاوت نمی توان حق را به آنها داد. در این میان و پس از بررسی و اثبات ناکار آمدی و نادرستی این نظریات، به وضوح روشن است کسانی که این اصول و مبانی را در پارادایم اسلامی ترجمه کرده اند و با این رویکرد به قرآن و سنت نگریسته اند چه خطایی بزرگ را مرتکب شده اند. مدعای ما در این رساله آنست که متن دارای معنایی مرکزی و معادل با مراد متکلم است و مخاطب می کوشد تا به این مراد دست یابد. در این میان. اصول و قواعد تکلم عرفی و پیگیری سیره عقلا او را در راه دستیابی به این معنا مدد می رساند. او می تواند پیش داوری ها و پیش دانسته های خود را کنار گذارد یا تنقیح کند و با دیدی درست وارد عزصه فهم شود. بعلاوه فهم او از قرآن و سنت باید با ملاک ها و ضوابطی هماهنگ باشد و گرنه فاقد اعتبار و حجیت است. این مسأله در رابطه با قرآن اهمیت بیشتر می یابد چرا که رجوع به آن و کسب معارف از آن. دارای ضابطه افزونتری است. خداوند در قرآن کریم برای کشف مراد خویش، قرائن منفصلی را نصب کرده است که به لحاظ نقلی، ساختاری و تاریخی، رجوع به آن قرائن در کنار آیات قرآن برای مخاطبان، ضرورت دارد. ظهور آیات قرآن جز با رجوع به این قرینه ها منعقد نمی شود و کسانی که با ادعای کفایت قرآن به سراغ آن می روند در واقع به معنایی غیر معتبر و فاقد حجیت چنگ زده اند و اسناد آن معنانی به منزل قرآن را از باب قول به غیر علم داده اند. در این رساله با هد

هدف پژوهش : شناخت علم هرمنوتیک و مبانی و معیارهای آن و بررسی قواعد فهم وتفسیر متن از دیدگاه هرمنوتیکی و نقش آن در فهم متن وحی (دین )است روش پژوهش : کتابخانه ای بااستفاده از روش فیش برداری است طرح پژوهش : این رساله مشتمل بریک مقدمه ، سه بخش و ده فصل است که بخش نخست آن با هر منوتیک عام مرتبط است و بخش دوم مربوط بههرمنوتیک خاص (دینی ) می شود و نهایتا بخش سوم که درآن نتیجه تحقیق مشخص است . دربخش نخست ضمن پرداختن به نحوه شکل گیری علم مورد بحث ، مبانی و معیارهای آن از نظر اندیشمندان هرمنوتیک مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. دربخش دوم نیز تا حد امکان سعی شده است که با مطرح کردن زوایای فهم متون ، نوعی پیوند معنوی میان روش فهم متون عرفی و دینی از حیث هرمنوتیکی برقرار شود. و بالاخره در بخش آخر ضمن ارائه نمونه هایی از ارتباط مباحث هرمنوتیک با روش های رایج تفسیر قرآن ، ضرورت بکارگیری قواعد این علم در فهم متون دینی به عنوان شالوده تفکر فهم تنون و منطق فهم متن مورد تاکید قرار گرفته است نتیجه کلی : فهم متن به ویژه متن دین و صول به مراد گوینده آن ، مستلزم رعایت قواعدی است که هرمنوتیک با مبانی خود می تواند آن را فرا روی مخاطب قرار دهد و از تفسیر به رای مذموم جلوگیری کند