مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به عدم پیشینه مباحث مربوط به مبانی قانون طبیعی در آثار دانشمندان مسلمان و به منظور نظریه پردازی و تولید علم درباره کشف مبانی قانون طبیعی در اسلام، لازم است آموزه قانون طبیعی در غرب به ویژه در دوره مسیحیت بررسی شود؛ زیرا در آن دوره، بیشترین توجه به ملاک های دینی می شده است. تحولات دکترین قانون طبیعی در دوره مسیحیت در غرب را می توان به شش مقطع اصلی دسته بندی کرد. این مقاله، ابتدا به نقد و بررسی این آموزه در دو مقطع اول مسیحیت؛ یعنی دوره پدران کلیسا و قرون میانه می پردازد. آنگاه 13 نکته انتقادی با عناوین انتقادات مشترک و مختص را بیان می کند. این انتقادات با توجه به مبانی عقلی در اندیشه اسلامی بیان شده است. دسته اول، انتقاداتی است که به طور مشترک بر همه اندیشمندان دو دوره اول مسیحیت در مساله قانون طبیعی وارد است و دسته دوم، گزاره هایی انتقادی است که به طور مجزا به محتوای فکری هر یک از آنها در این مساله مربوط می شود.

موضوع این رساله بررسی عقل گرایی در اسلام و مسیحیت است. از جمله اهداف اساسی محقق، نشان دادن عقل پذیر بودن اصول مسلم اسلام و عقل ستیز بودن اصول مسلم مسیحیت است. دیگر این که درصدد آن است تا برجستگی های افتخارانگیز دین آسمانی اسلام را آشکار سازد و اشکالات وارده بر دین عقل ستیز مسیحیت را مبرز ساخته و متقابلا مبرا بودن اسلام را از این گونه نقصها نشان دهد. این رساله شامل چهار بخش به همراه چندین فصل می باشد و به صورت زیر ترکیب یافته است. بخش اول در چهار فصل به تعریف ایمان، عقل، ایمان گرایی و عقل گرایی می پردازد. بخش دوم در چهار فصل به بررسی نسبت اصول عقاید اسلامی، قرآن، احادیث و متکلیمن اسلامی با عقلانیت می پردازد. بخش سوم در چهار فصل متضمن بررسی رابطه ی اصول اعتقادی مسیحیت، عهد جدید، آرای آبای کلیسا و متألهین مسیحی با عقلانیت است. در بخش نهایی ( چهارم) به وجوه اشتراک و افتراق دو دین اسلام و مسیحیت پرداخته و بدین وسیله برجستگی های اسلام و مشکلات بنیادی مسیحیت نشان داده می شود. در این رساله سعی شده تا از منابع معتبر و در دسترس مسیحیت در مسائل مربوط به آن دین استفاده شود و این روش در مورد مسائل مطرح شده در دین اسلام نیز به کار گرفته شود. آنچه نتیجه و حاصل این تحقیق است اثبات این امر می باشد که اول اعتقادات اسلامی نه تنها با عقل قابل درک و تصدیق است که یک مسلمان تنها باید با عقل مود به این اصول ایمان آورد. اما اصول اعتقادی مسیحیت نه تنها عقل پذیر نیست که عقل ستیز نیز می باشد. یک مسیحی باید با تسلیم و دلدادگی ( نه فهم و درک عقلی) آنها را بپذیرد. اسلام، قرآن، ائمه ی معصومین ( ع) و متکلمین اسلامی همواره به عنصر عقل در کسب معرفت تأکید ورزیده اند که این خود نشانگر عقل گرای دین اسلام و اصول اعتقادی آن است. اما در مسیحیت همواره عهد جدید، آبای کلیسا، متکلمین مسیحیت و ... با عقل و عنصر عقل ورزی مخالفت ورزیده و آن را در زمینه ی شناخت بی فایده می دانند. می توان گفت علت این عقل ستیز نیز در اصول اعتقادی آنها است. یعنی مسیحیت، ملاک دلپسند بودن آموزه ها را برای پنهان ساختن عقل ستیز در اصول اعتقادی خود برگزیده است. واژگان کلیدی: عقل گرایی، ایمان گرایی، اسلام، مسیحیت، کلام اسلامی، الهیات مسیحی.

هدف پژوهش بررسی نجات و رستگاری در دین مسیحیت و هند و بودا و مقایسه آن با اسلام است. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای است و ابزار اندازه گیری تجزیه و تحلیل محتوای یافته ها و مطالعات آن می باشد. نتایج نشان می دهد که نجات و رستگاری در ادیان هند و بودا و مسیحیت و اسلام که همه آنها برای رسیدن به رستگاری نیاز به منجی دارد آنها را هدایت و راهنمایی کند و برای اینکه به رهایی و رستگاری برسند وباید تعلقات جسمی را کنار گذاشته و به معرفت مطلق برسند و با تزکیه نفس و مراقبت و پیمودن راههای کمال به حقیقت نهایی برسند تا به این طریق به کمال حقیقی برسند.

این نوشتار مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل است. مقدمه به طرح موضوع بحث و بیان کلید واژه ها و کلیات بجث و دامنه آن می پردازد. از آنجا که مسئله سرشت انسان درمسیحیت ارتباط تنگاتنگی با گناه حضرت آدم دارد و در واقع آن گناه سرشت انسان را گناه آلودکرده است، فصل اول این نوشتار به مقایسه داستان گناه آدم و ماجراهای پس از آن در تورات باروایت قرآن مجید از این ماجرا پرداخته است. در این فصل بحث شده است که این دو روایت بااینکه شباهت هایی با هم دارند، اما تفاوت های اساسی و مهمی نیز دارند. فصل دوم در این نوشتاربه بحث دربارة سرشت انسان در عهد جدید پرداخته است. از آنجا که مجموعه عهد جدید به لحاظ الاهیاتی یکنواخت نیست و الاهیات رایج مسیحی بر نوشته های پولس و یوحنا مبتنی است، بحث این بخش بیشتر بر این نوشته ها متمرکز شده است. در فصل سوم به بحث هایی که درسده های بعدی مسیحی درباره سرشت انسان مطرح شده و دیدگاه گروه های اصلی مسیحی دراین باره پرداخته شده است. در این فصل نشان داده شده که پس از بحث ها و نزاع هایی که رخ داده آنچه در الاهیات مسیحی پذیرفته شده همان سرشت آلوده و تباه انسان است، هر چند اختلافات جزئی در این باره بین گروههای مسیحی بروز کرده است. فصل چهارم این نوشتار به دیدگاه قرآن مجید و سن ت اسلامی درباره سرشت انسان می پردازد. در این فصل نشان داده شده که بر اساس آیات متعددی از قرآن مجید انسان با فطرتی الاهی و حق پرست به این جهان پای می گذارد. درآخرین فصل دیدگاه دو دین درباره سرشت انسان مقایسه شده و عمق اختلاف دو دین در این باره و شدت تأثیرگذاری این اختلاف در بحث های دیگر نشان داده شده است.