مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

افزایش جمعیت و نیاز روزافزون بشر به مواد غذایی، لزوم توسعه کشاورزی را ایجاب می‌کند. نخود دیم به عنوان یک گیاه پاییزه، اغلب به‌صورت دیم کشت می‌شود. از نظر سطح زیر کشت و عملکرد محصول، استان کرمانشاه رتبه اول را در کشور دارا می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعد و غیرمستعد از نظر اقلیمی و محیطی برای کشت نخود دیم است. داده‌های استفاده شده در این پژوهش عناصر اقلیمی شامل میانگین مجموع بارش سالانه، میانگین مجموع ماهانه بارش فصل رشد، دمای کمینه‌ی فصل رشد، میانگین ماهانه دمای جوانه‌زنی، دمای گل‌دهی و رسیدگی، میانگین، بیشینه و کمینه ماهانه رطوبت نسبی فصل رشد، میانگین ماهانه ساعات آفتابی فصل رشد طی دوره آماری 20 ساله (2010-1991) از 17 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک و پارامترهای محیطی شامل ارتفاع، شیب (درصد) و خاک بررسی شدند. ابتدا بر اساس پرسشنامه به روش مقایسه زوجی نرخ اثرگذاری هر متغیّر به دست آمد. سپس متغیّرها بر اساس نوع اثر مثبت یا منفی به لایه‌های استاندارد با سلولهای 100متری تبدیل و در اوزان استخراج شده ضرب شد. در نهایت متغیرها در مدل تاپسیس وارد گردید و مناطق مختلف استان از نظر توان کشت نخود دیم مشخص شد. برای تعیین دقیق محدوده‌ها از لایه کاربری اراضی دیم استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیّر بارش سالانه با وزن 793/0 بیشترین و باد با وزن 028/0 کمترین اثر در تعیین توان کشت محصول نخود دارد. در مجموع 69/3836 کیلومترمربع (43 درصد) از اراضی دیم استان در سه سطح بسیار خوب 82/2 کیلومترمربع، سطح خوب 34/1014 کیلومترمربع و سطح متوسط 53/2819 کیلومترمربع می‌تواند به کشت نخود دیم اختصاص یابد و از نظر درصد فراوانی به ترتیب 073/0 ، 43/26 و 48/73 را شامل می‌شوند. ارتفاع بسیار زیاد در شمال‌شرق، شیب بالای 30 درصد در نواحی شمالی و شرق و دمای بیش از حد آستانه در منطقه غرب استان کرمانشاه در دوره‌های گل‌دهی و رسیدگی شرایط کشت نخود دیم را نامساعد کرده است. اراضی با استعداد بسیار خوب در شهرستانهای روانسر و بخشی از جوانرود و نوسود قرار دارد. مناطق با استعداد متوسط در شهرستانهای صحنه، هرسین، کنگاور و بخشهایی از جنوب استان کرمانشاه و مناطق با استعداد خوب در قسمت‌های وسیعی از شهرستان اسلام‌آبادغرب، کرمانشاه و شرق سرپل‌ذهاب قرار دارند.

اين رساله به بررسي و تجزيه و تحليل جغرافياي تاريخي شهرهاي ساساني و انطباق يا عدم انطباق آنها با داده‌هاي باستان‌شناسي مي‌پردازد. براي دست‌يابي به اطلاعات و داده‌هاي اين موضوع، متون تاريخي و جغرافياي تاريخي شهرهاي ساساني و همچنين گزارشات باستان‌شناسي مدّ نظر قرار گرفته و سپس اطلاعات جمع‌آوري شده، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.در اين رساله تعداد 13 شهر از دورة ساساني مورد بررسي و تحقيق قرار گرفت. اين شهرها به ترتيب عبارتند از: دارابگرد، اردشيرخوره، مرو، تخت سليمان، بيشاپور، جندي‌شاپور، ايوان كرخه، نيشابور، سيراف، اصطخر، رام‌شهرستان، تيسفون و قصرشيرين. شواهد بسياري نشان مي‌دهد كه شهرهاي دورة ساساني با طرح و نقشة قبلي ساخته مي‌شده و بنا به دلايل علمي، بيشتر يك نقشة منظم داشتند. طرح‌ها و نقشه‌هاي ساساني با توجه به شهرهاي مطالعه شده در اين پايان‌نامه، به سه شكل متحد‌المركز و دايره‌اي، مستطيل شكل (هيپوداموس) و نامنظم بودند. طرح دايره‌اي يا مدور در چهار شهر اردشيرخوره، تخت سليمان، مرو و دارابگرد مشاهده مي‌شود.طرح ديگري كه در ساخت شهرهاي ساساني مورد استفاده قرار گرفته، طرح مستطيلي يا هيپوداموس مي‌باشد. از شهرهاي مستطيل شكل مي‌توان به شهرهاي بيشاپور، جندي شاپور، سيراف، نيشابور، ايوان كرخه، اشاره كرد. نوع سوم شهرهاي ساساني، شهرهايي است كه داراي شكل منظم هندسي نيستند و بيشتر با توجه به محيط جغرافيايي محل شهر، ساخته شده‌اند. از اين دسته مي‌توان به شهرهاي تيسفون، رام شهرستان و قصرشيرين اشاره كرد. غالب شهرها در مناطق جنوب غرب و غرب ايران مانند فارس، خوزستان، آذربايجان و سواحل خليج فارس قرار دارند. با توجه به مشخص شدن موقعيت جغرافيايي اين شهرها در متون جغرافيايي و تاريخي، كاوش‌هاي باستان-شناسي، اين نتيجه حاصل مي‌شود كه اكثر شهرهاي ساخته شده در دوران امپراتوري ساساني متعلق به اولين شاهان اين سلسله، يعني اردشير اول و شاپور اول مي‌باشد. علاوه بر اين، ويژگي‌هاي باستان‌شناسي اين شهرها با توصيف مورخين و جغرافي‌نگاران كاملاً منطبق است و بر اين اساس، باستان‌شناسان مي‌توانند با تكيه بر اين منابع موثق، نتايج سودمندي در عمليات كاوش و يا بررسي‌هاي ميداني از شهرهاي ساساني به دست آورند.