مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: اگرچه به نظر می رسد متناقض است، اما دین در همه اشکال و کارکردهای آن است انتقال و آمیختگی با دنیای دیجیتال. این رابطه جدید است تغییر نحوه انجام دین و همچنین تأثیر و تأثیر دین جامعه و فرهنگ دین دیجیتال اختلاط مدرن ما است جامعه را با باورها و اعمال دینی معاصر واسطه کرد. دین دیجیتال فقط به معنای داشتن "دین" در رسانه های دیجیتال نیست این ترکیبی از همه مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی است که ما با هم مرتبط می‌کنیم با دین با تمام عناصری که ما با یک جامعه دیجیتال مرتبط می کنیم. دو نظریه فعلی توسعه یافته اند که به نظر می رسد در حال افزایش است رشته مطالعه دین و فرهنگ دیجیتال کمپبل نظریه ای به نام "دین شبکه ای" ایجاد کرده است و هوور و اچچایبی در حال توسعه هستند. مفهوم "فضاهای سوم دین دیجیتال". با بررسی چند مورد مطالعات، این فصل نشان خواهد داد که هر نظریه مزایای خاص خود را دارد. دین شبکه ای ممکن است در بررسی رسمی مذهبی مفیدتر باشد فعالیت، در حالی که فضاهای سوم ممکن است برای مطالعه روزمره مفیدتر باشد یا دین زندگی کرد

ترجمه ماشینی: کتاب راهنمای دین و جامعه جامع ترین و به روزترین درمان یک نیروی حیاتی در جهان امروز است. این یک منبع ضروری برای دانش پژوهان، دانشجویان، سیاست گذاران و سایر متخصصان است که به دنبال درک نقش دین در جامعه هستند. این هم شامل نیروهای اجتماعی شکل دهنده دین و هم پیامدهای اجتماعی دین می شود. این کتاب راهنما وسعت و عمق کار معاصر در این زمینه را به تصویر می‌کشد و مسیرهای مهم آینده برای تحصیل را به خوانندگان نشان می‌دهد. از جمله موضوعات نوظهور پوشش داده شده در کتاب راهنما، عملکرد بیولوژیکی، نوآوری سازمانی، دین دیجیتال، معنویت، الحاد، و فراملیت گرایی است. رابطه دین با سایر نهادهای اجتماعی مهم مانند کار و کارآفرینی، علم و ورزش نیز تحلیل می‌شود. توجه ویژه، در صورت لزوم، به مسائل بین‌المللی و همچنین به نژاد، طبقه، جنسیت و تفاوت‌های جنسیتی می‌پردازد. این کتاب راهنما شامل 27 فصل توسط مجموعه‌ای از متخصصان برجسته، متنوع و بین‌المللی است که در 6 بخش اصلی سازماندهی شده است: دین و نهادهای اجتماعی؛ سازمان مذهبی؛ خانواده، مسیر زندگی و تغییر فردی؛ تفاوت و نابرابری؛ فرآیندهای سیاسی و حقوقی؛ و جهانی شدن و فراملی گرایی.

اعلامیهٔ برگزاریِ سمپوزیوم «اکنون، ما و شریعتی» بنام خداوند هستی و هم راستی «اکنون، ما و شریعتی»، عنوانی است که برای همایش علمی در تابستان در چهلمین یادمانِ شریعتی انتخاب شده است. مقوله «اکنون» به زمانه و زمینه اشاره دارد و منظور از «ما» همه کسانی‌اند که دغدغهٔ مسائل زمانه خود را دارند، و همچنین آنان که از طریق امتزاج افق خود با افق شریعتی سعی در مواجهه با معضلات و مسائل زمانه خود دارند. شریعتی متفکری چالش‌گر و نوآور بود. فکر و زندگی فکری و نیز زندگی شخصی او به پرسش کشیدن و چالش کشیدن «واقعیات» و «حقایقِ» زمانهٔ خود بود. وی اهتمام خستگی‌ناپذیری برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها و ساختن بدیل‌های توجه‌برانگیز و راه‌گشا برای جوانان و درمندانِ زمانه داشت. وی از یکسو، در پیوند با میراث فکری، و از سوی دیگر با چشم‌اندازها و راه و روشی بدیع و در خورِ زمانه و زمینهٔ خود می‌اندیشید. افقِ فکری وی در «کویریات، اجتماعیات، و اسلامیات» او متجلی است. ما نیز امروزه در اکنونِ تاریخی خود نیازمند اندیشیدن در هر سه سپهر هستیم، و میراثِ شریعتی بیش از دیگر «گفتمان‌ها»، «سرمشق‌ها»، و مکاتب، چه جهانی و چه بومی، ظرفیت به‌کارگرفته شدن برای پاسخ‌گوئی و راه‌گشائی در آنها را دارد. در عینِ‌حال، اندیشهٔ شریعتی نیاز به بازخوانی دارد تا نیاز اندیشگانیِ اکنون ما را پاسخ گوید. رنجِ شریعتی از دردهای زمانه، امیدِ وی به آینده‌ای متفاوت، و نیز باور او به وجود ظرفیت‌های فرهنگی و انسانی ایرانی-اسلامی مقوّمات افقِ فکری وی بودند. ما اکنون از افق خویش با افق شریعتی هم‌سخن می‌شویم و در مواجهه با مسائلِ زمانه سعی در پاسخ‌گوئی به چالش‌ها به شیوه‌ای مانند شریعتی داریم. اکنون زمانهٔ جهانی شدنِ سلطه‌گرانهٔ سرمایه‌داری و تلاشِ قدرت‌های بازدارندهٔ آدمیان از تعیینِ سرنوشت‌ خود است تا همچنان میدان عمل برای سلطه گران محفوظ ماند. در همین فضاست که پوچی، فقدانِ معنا، لذت‌جوئی و مصرف‌گرائیِ مفرط، ترویج و تهییج می‌شود و باعث به حاشیه و خفا راندنِ آزادی‌خواهی و عدالت‌جوئی شده است. «خیر، زیبایی، و حقیقت»، آرمان‌خواهی و دوستی، جایِ خود را به پروژه‌های ثروت‌اندوزی و حرص و هوس‌های خفیف و ویران‌گر داده است. ظهورِ نولیبرالیسم خشن و مفرط از سویی، و بنیادگرائیِ بی‌بنیادِ ترور و ستیزه، از دیگر سو، جهانِ اکنونِ ما را آکنده از غلبهٔ «زر و زور و تزویر» ساخته است، و لذا، دین‌گریزی از یکسو، و نیاز به معنویت و دوستی، از سوی دیگر، سیمای عالم ما را ترسیم می‌کند. شریعتی در ادامهٔ میراثِ فکری رهائی‌بخش با شاخصهٔ ایرانی و اسلامی، با به چالش کشیدن گفتمان‌های مسلط زمانه، از «بازگشت» و ساختن «خویشتنی» نو سخن می‌گفت تا ورطهٔ تاریکِ دین‌گریزی و دیگرستیزی را تبدیل به چشم‌اندازی برای دریافتِ «معنایِ بودن» و «یافتنِ خویشتن» نماید. وی در این‌راه با رنجبرانِ زمانه همراه شد و خود رنج بسیار برد. تخطئه و متهم‌شدن را شریعتی در زمانهٔ خویش بسیار تجربه و تحمل کرد، اما نگذاشت آنچه دیگران برای خاموشی وی می‌کردند مانع تفکر و طی طریقِ رهائی‌بخش وی شود. این خود وجهِ بارزی از نوع خاصِ «گفتار» شریعتی است. امروزه، هنوز برخی بدون خواندن شریعتی و صرفا با شنیده‌های خود در دالان‌های تاریک قصد و خواستِ مغرضانه و سوداگرانه و تریبون‌های پرطمطراق و کین‌توزانهٔ خود، حکم برخطابودن و بلاموضوع بودنِ اندیشهٔ او می‌دهند، و جز عباراتی از زرادخانه‌های تبلیغاتیِ صاحبانِ ثروت و قدرت ره‌آورد دیگری برای مخاطبان ندارند! اکنون در همین فضا، کسانی از اهلِ اندیشه و دغدغه گردهم ‌آمده‌اند تا، به ‌تعبیرِ حکیمِ فردوسی که «تواند کسی این سخن بازداشت، چنان کاو گذارد بباید گذاشت»، افق‌های جدیدی را از طریقِ هم‌سخنیِ مضاعف با یکدیگر و با شریعتی بگشایند؛ و شاید که این همایش فرصتی باشد برای هم‌سخنی اصیل و آگاهی‌بخش. سمپوزیومِ «اکنون، ما و شریعتی»، در چهلمین سالگرد هجرت دکترعلی شریعتی، در تهران برگزار می‌گردد. نحوهٔ همکاری با هیئت علمی نیز متعاقبا در صفخهٔ ویژهٔ سایتِ بنیاد شریعتی اعلام خواهد شد. به این منظور، محورهای زیر توسطِ کمیتهٔ علمیِ همایش پیش‌نهاده شده است: ۱) تفکر «نوشریعتی»؛ شرایطِ امکانِ یک سرمشق/پارادایم؛ ۲) شریعتی، بازیابی جامعه و هویت؛ ۳) شریعتی، الهیاتِ رهایی‌بخش و مسئلهٔ زمانه؛ ۴) شریعتی و تحولِ دوران؛ ۵) شریعتی و امرِ اجتماعی؛ ۶) فلسفهٔ سیاسیِ شریعتی؛ ۷) شریعتی، جهانِ اسلام و نقد بنیادگرایی؛ ۸) ممیزاتِ پروژهٔ شریعتی در نسبت با سایر پروژه¬های «نواندیشی دینی». تهران، ۱۵ اسفند ۱۳۹۵، دبیرخانهٔ علمی سمپوزیوم

ماکس وبر اندیشمند دوره مدرن است که ابعاد مختلفی از اندیشه او برای تحقیق پیش روی پژوهشگران گشوده است، از اقتصاد به عنوان مایه اصلی تفکر او تا سیاست و جامعه‌شناسی و فرهنگ و دین، که در همه صاحب نظر و رأی است. طبیعتاً تمام ابعاد این اندیشه همانند تمام ابعاد اندیشه بشری پیوندهای غیر قابل انکاری باهم دارند، اما بخشی از این مجموعه بزرگ که به دین دلمشغول بوده تحت عنوان جامعه‌شناسی دین از سوی وبر عرضه شده است، که خود بخش کوچک‌تری از مجموعه بزرگتر اقتصاد و جامعه است. وبر در جامعه شناسی دین به دنبال تحلیل رفتار مؤمنان است تا دریابد رفتار متأثر از دین آنها چه تأثیری بر رفتارهای اجتماعی ایشان دارد و بر عکس رفتارهای متأثر از جامعه چه تأثیری بر دین و اعتقادات دینی آنها دارد. برای این منظور دست به ابداع روش‌هایی زده که هرچند متأثر از فلاسفه پیشین شکل گرفته اما، در صورت‌بندی و نوع بهره‌مندی از آنها بدیع و نو می‌نماید. او با تمایز قائل شدن بین دانش تجربی و دانش‌های مرتبط با علوم فرهنگ، روش‌های تعمیمی مورد استفاده در دانش تجربی را در علوم مرتبط با فرهنگ قابل استفاده ندانسته و روش تفریدی و تفسیری را متناسب با این علوم اخیر می‌داند. او می‌کوشد تا تحقیق کند چگونه عقلانیت از طریق علوم مرتبط با فرهنگ از جمله دین می‌تواند در فرایندی تفهمی در اندیشه و زندگی انسان وارد شود. نشان داده خواهد شد که چگونه وبر با استفاده از روش‌های تحلیلی ـ تاریخی و تطبیقی ـ تفسیری، با ابزاری همچو تیپ ایده‌آل به این آرمان جامه عمل می‌پوشاند و عقلانیت را در علوم مرتبط با فرهنگ بیان می‌دارد. همچنین در حد توان، انتقادات وارد بر این دیدگاه طرح و بررسی خواهد شد

نگاهی جامعه‌شناختی به دین و مسائل دینی و مهمترین نظریات فلاسفه غرب در این زمینه است. در ابتدای این اثر به بیان معنای لغوی و اصطلاحی جامعه‌شناسی دین و ابعاد علمی بودن آن پرداخته شده و پس از آن از منظری کلاسیک و رویکردهای فلسفی معاصر، به تبیین ماهیت دین و کارکردهای اجتماعی آن پرداخته شده است. نویسنده در همین زمینه به تعاریف مختلف ارایه شده از سوی فلاسفه اجتماعی غرب مانند: امیل دورکیم، ماکس وبر، زیگموند فروید، جورج هربرت، تالکوت پارسونز و کارل مارکس در مورد معنای دین و نظریات آنان در مورد آن اشاره نموده و تحلیلی فرهنگی از آن نظریات مطرح کرده است. وی رویکردهای مدرنیته و پسامدرنیته، جهانی شدن و سکولاریزه این اندیشمندان غربی را منعکس نموده و کارکرد دین در حوزه عمومی زندگی مردم را از منظر آنان تبیین نموده است. وی همچنین به جنبه‌های فردی دین و دینداری ، رابطه دین با قومیت و جنسیت و نیز جنبه‌های جامعه‌شناختی الهیات و ایمان دینی اشاره نموده و تحلیلی از تجربه دینی از این منظر ارایه نموده است.

در فلسفه نئوکانتی ارنست کاسیرر تلاش برجسته ای را در دوران جدید، برای طراحی فلسفه اسطوره شناسی به عنوان جزء مکمل فلسفه دین می یابیم. روشن ترین و جدیدترین تلقی او از اسطوره در جلد دوم فلسفه صور نمادین مطرح شده است. بر این اساس اسطوره همان صورت نمادین است که یگانگی کلمه با هستی و دال با مدلول را حفظ می کند. با این همه، اسطوره همچنان خود را در ساختار مهم در حال تکوینی تثبیت می کند و زیربنای دین را با استفاده از نمادها و نشانه های محسوس شکل می دهد و آنها را این گونه می شناساند. بنابراین، اسطوره و دین، ترجمان گرایش بنیادی نسبت به تکوین نمادین به شمار می آیند. به عبارت دیگر، آنها، اساس استعاره ای را تشکیل می دهند که به طور همه جانبه، در تمام کارکرد نمادپردازی استقرار دارد. در این مقاله، ماهیت اسطوره و خصوصیات اندیشه ای اسطوره- دینی و نقش زمان و مکان در روند تکامل اسطوره شناسی بررسی می شود و از ارتباط مستحکم اسطوره با زبان سخن به میان می آید و در پایان نیز به پیوند اسطوره و دین اشاره می شود.