مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

شخصیت یکی از مباحث مهم در حوزه انسان شناسی است که در داستان نویسی اهمیتی بسیار دارد. قرآن کریم به تصویرپردازی شخصیت ها اهمیت ویژه ای داده است. بیان قرآن در توصیف شخصیت ها، هنری و ادبی است، از این رو، در بسیاری از موارد از قصه برای توصیف شخصیت ها استفاده کرده است. سوره یوسف، یکی از مهمترین سوره های قرآن کریم از نظر تصویرپردازی شخصیت هاست. یوسف (ع)، یعقوب (ع)، زلیخا، فرزندان یعقوب، عزیز مصر، کاروانیان، همراهان یوسف در زندان، زنان مجلس زلیخا و ... در روند حرکتی قصه و خلق تصاویر، نقش مهمی دارند.پژوهش حاضر، بر آن است که قصه یوسف را با تاکید بر شخصیت پردازی، بررسی کند و کارکرد شخصیت ها را از بعد تصویری قرآن تحلیل کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که شخصیت های قصه یوسف با مهارت در چهره های متعدد به کار برده شده اند، به طوری که برای بیان مفاهیم عالی اخلاقی و دینی از ظرفیت های وجودی هر یک از شخصیت ها، نهایت استفاده شده است. در عین حال، خلق چهره های متفاوت و متعدد از شخصیت ها با تکیه بر طبیعت های انسانی بر جذابیت داستان افزوده است.

تاریخ یکی از دانش‌ های بشری ا‌ست و تاریخ نویسی یکی از ابزارهای مهم انتقال تجربیات و فهم زندگی بشر به شمار می ‌رود که از دیرباز بسیاری از افراد و متون، به ثبت و ضبط آن همت گمارده ‌اند. در این میان، کتب ادیان ابراهیمی به طور عام و قرآن‌ کریم، به طور خاص از جمله متونی‌ هستند که مفادی تاریخی را به همراه دارند. از سویی دیگر متون دینی نظیر قرآن، در پی انسان سازی و بیان آمده ‌اند و بیهود‌گی و زیاده ‌گویی در آنها راه ندارد. قرآن کتاب زندگانی و الگوی مسلمانان است و همه‌ علوم در آن نهفته است و برداشتن پرده ‌های ابهام از هر چیزی در لوای آن میسر است.این مقاله با بازخوانی دقیق ‌تر سوره‌ مبارکه یوسف (ع)، به عنوان سوره ‌ای تاریخی از قرآن، در تلاش است تا به ویژگی ‌های الگوی روایت تاریخی از منظر قرآن کریم دست یابد.مقاله‌ پیش رو، ابتدا با تبیین نسبت میان روایت داستانی قرآن و روایت تاریخی مرسوم، نگاه مخاطب را به قابلیت الگویابی روایت تاریخی از میان الگوی روایت داستانی قرآن معطوف می ‌دارد. سپس با تحلیل روایت داستانی سوره‌ یوسف (ع) به مثابه‌ الگویی برای روایت تاریخی، و دسته ‌بندی نتایج به دست آمده، به توصیه هایی مناسب بهره‌ گیری برای رسیدن به روایت مطلوب تاریخی دست می ‌یابد. روشن ‌گری، دارای پیام انسان ‌ساز بودن، توجه به بندگی خدا به عنوان نخ تسبیح روایت تاریخی، توجه به غیب و قدرت الهی، در نظر گرفتن نقش شیطان در تاریخ، پرداختن به شخصیت ‌های تاریخی و ارائه‌ الگوها، گذشتن از حواشی روایی، ارجاع مدام به سنن الهی، و روایت منزل به منزل با جانب داری حق با محوریت نقاط عطف روایت بر اساس سیر توحیدی تاریخ از جمله ویژگی ‌های روایات تاریخی قرآن کریم هستند که در این مقاله مورد توجه قرار دارند.

---