مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫يوسف( از پيامبران بزرگ الهي است که سرگذشت او مي‌تواند براي تمامي حقيقت‌جويان، به‌ويژه جواناني که خواهان رشد و کمال هستند، الگو و سرمشق مناسبي باشد. اين رساله به بررسي ابعاد مختلف زندگي حضرت يوسف(، از آغاز تولد تا پايان زندگي پرداخته، و جايگاه معنوي و اخلاقي، و نيز انديشه سياسي و اقتصادي او را براساس آيات قرآن و تفاسير تشريح نموده است. يوسف يکي از فرزندان يعقوب( بود که توسط ايليا، خاله يوسف، تربيت شد. علاقه پدر نسبت به او، حسادت برادران يوسف را برمي‌انگيخت. او در نه يا دوازده سالگي خوابي ديد، و اين امر به حسادت برادران نسبت به او افزود. آن‌ها يوسف را با شگردي از پدر جدا کرده و در چاه افکندند؛ پس از سه روز، اهالي کارواني که از آن‌جا مي‌گذشت، او را از چاه بيرون آورده و در مقصد سفر، يوسف را به عزيز مصر فروختند. در کاخ عزيز مصر، يوسف مورد علاقه همسر عزيز مصر قرار گرفت و سرانجام در کيد او گرفتار گرديد. آن حضرت با وجود برهان مستدل و متقن که بر بي‌گناهي و عصمت او دلالت داشت، محکوم گرديده و به زندان افتاد. اما پس از چندسال با تعبيرکردن خواب حاکم مصر از زندان آزاد شد و از هرگونه اتهامي تبرئه گرديد. پس از آن، حضرت يوسف( در مسند فرمانروايي قرار گرفت و با برنامه‌ريزي دقيق به عمران، سازندگي و احياي کشاورزي پرداخت. او صدها انبار براي روزهاي خشک‌سالي بنا کرد و با آغاز ايام قحطي با اداره شايسته امور و تأمين نياز مردم، زمينه آزادي بردگان و پرکردن خزانه کشور را فراهم نمود. آن‌حضرت در سن صد و بيست سالگي درگذشت. يوسف( مظهر صداقت، عصمت، فضل و دانش بود که قرآن به اين امر اشاره نموده است. تقوا، عفت، حق‌گويي، حق‌شناسي و بزرگواري مهم‌ترين سجاياي اخلاقي او بود.

‫يکي از مسلکهاي فقهي در ميان شيعيان، اخباريگري است. اخباريها در رابطه با تفسير قرآن، بر اساس مباني خاص خود، روش تفسيري خاصي را اتخاذ کردهاند. اين پژوهش در چهار فصل، به نقد و بررسي مباني و روش آنها پرداخته است. مکتب اخباريگري آثار مثبت و منفي فراواني داشته است. از آثار مثبت آن ميتوان به تأليف برخي جوامع روايي شيعه اشاره نمود. دانشمندان اخباري به دو گروه افراطي و معتدل تقسيم ميشوند. اخباريهاي افراطي متأثر از روايات «نهي از تفسير به رأي» و ادله ديگر، تفسير قرآن را جز با استناد به روايات جايز نميدانند. ولي اخباريان معتدل، تفسير قرآن را با رعايت اصول و قواعد تفسير مجاز ميدانند. اخباريها متواتر بودن قرآن را از مسلمات و ضروري دين ميدانند؛ به جز بعضي از اخباريها که قرآن را متواتر نميدانند. اخباريها به جز برخي از آنان، قائل به عدم تحريف قرآن هستند. عمدهترين دليل بعضي بر تحريف قرآن، برخي از روايات است که به لحاظ دلالت و سند مشکل دارند. اين روايات نقد و بررسي شده است و عدم تحريف قرآن، با عقل و نقل ثابت شده است. اعجاز قرآن نيز يکي از مسلّمات در ميان مسلمانان است که اخباريان نيز به آن باور دارند؛ گرچه در آثار آنها، مطلب زيادي در اين زمينه به چشم نميخورد. بعضي از اخباريها قائل به عدم امکان تفسير قرآن هستند. دلايل امکان فهم قرآن ارائه شده و دلايل اخباريها نقد و بررسي شده است. همچنين اخباريهاي افراطي قائل به عدم جواز تفسير قرآن هستند و براي اين مدعا دلايلي را ارائه کردهاند که دلايل جواز تفسير قرآن نيز ارائه شده و ادله قائلان به عدم جواز، نقد و بررسي شده است. از ميان روشهاي تفسيري، اخباري ها تفسير روايي را برگزيدهاند. اخباريهاي افراطي تفسير قرآن را منحصر به معصومان( ميدانند؛ ولي اخباريهاي معتدل، تفسير با عقل را بدون کمک گرفتن از معصومان(، تفسير به رأي ميدانند. اخباريها دلايلي را بر نقد تفسير اجتهادي ارائه کردهاند که در اين پژوهش نقد و بررسي شده است.

‫لعن يکي از واژه‌هاي مصطلح در بين مردم مي‌باشد که به‌معناي نفرت، راندن و دشنام مي‌باشد؛ در قرآن کريم در چهل و يک مورد از اين واژه، در اوزان و اشکال متعدد استفاده شده است که بيشتر براي کفر و ارتداد، شرک و نفاق، گناه و تجاوز، فساد، قتل عمد، ظلم، دروغ و کتمان حقايق به کار برده شده است. از معصومين( نيز روايات متعددي به ما رسيده است که در مورد برخي از افراد از جمله کساني که کتاب الهي را دگرگون مي‌کنند، و يا بر خدا دروغ و تهمت مي‌زنند، و يا حرام الهي را حلال مي شمرند، و گناه کبيره انجام مي‌دهند، لعن صورت گرفته است. در اديان گذشته نيز به طور غيرمستقيم سنت لعن گزارش شده است. حتي صحابه پيامبر( نيز در مواردي به لعن يکديگر مي‌پرداختند. شيعيان از نظر فقهي، مسأله لعن و بيزاري جستن از دشمنان خدا و اولياي الهي را از اصول اعتقادي مسلمانان شمرده‌اند، و در همين راستا، برترين نشانه تبرّي از دشمنان خدا را لعن دانسته‌اند. لعن و بيزاري جستن از دشمنان و بدکاران و ستمگران، ريشه در عقل و فطرت آدمي دارد، و عالي‌ترين نماد تبرّي، لعنت مي‌باشد که نوعي مبارزه با ستمگران و ابراز شناسايي حق و باطل نيز محسوب مي‌شود. خداوند نيز در قرآن کريم، شيطان، فرعون و فرعونيان، بلعم باعورا، قاتل مؤمن و ستمکاران، شجره ملعونه بني‌اميه و اذيت کنندگان پيامبر( را لعن کرده است. گفتني است که بر اساس روايات متعبر، يکي از مصاديق آزار و اذيت پيامبر اسلام(، نسبت ناروا دادن به آن حضرت، و آزردن پاره تن او، حضرت فاطمه( مي‌باشد.

‫چکیده الکترونیکی در پیوستها موجود می باشد