مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

---

بى‏تردید، موضوع آلودگى محیط زیست یکى از مهمترین معضلاتى است که انسان معاصر را با چالشهاى جدى روبه‏رو کرده است. این مسأله از آن جهت داراى اهمیت است، که علائم تهدید کننده حیات، آشکار شده و نسل حاضر و آینده را به دلیل آلودگیهاى گسترده زیست محیطى، با تهدید مواجه ساخته است. از سوى دیگر، انسان بدون داشتن محیط زیستى امن و سالم، قادر نخواهد بود به زندگى طبیعى خود ادامه دهد. به همین جهت، حفظ و حمایت از محیط زیست و سالم نگه داشتن آن، به عنوان یکى از مهمترین نیازهاى اساسى براى ادامه حیات، مورد توجه و عنایت همگان قرار گرفته است. حق انسانها در داشتن محیط زیستى امن و سالم، به عنوان یک حق بشرى در کنار سایر حقوق شناخته شده براى بشر، چند سالى است که مورد بحث و بررسى محافل علمى و طرفداران محیط زیست است. در این نوشتار، مبانى حق بهره‏مندى از محیط زیست سالم، از دیدگاه قرآن کریم مورد بحث و بررسى قرار مى‏گیرد.

‫چکيده : اين پژوهش به بررسي ابعاد مختلف مسؤوليت‌هاي اجتماعي افراد در جامعه اسلامي با بهره‌گيري از آيات و روايات مي پردازد. تحقيق حاضر در سه بخش تدوين شده است. بخش نخست به تبيين مفهوم واژه‌هاي کليدي و مفرداتي مانندِ مسئؤوليت، اجتماع و انسان اختصاص دارد. در بخش دوم جايگاه وظيفه عظيم انسان، گستره و قلمرو مسؤوليت‌هاي او، انواع مسئؤوليت‌ها و اين که: انسان در برابر چه کساني مسؤوليت دارد؟ بررسي مي شود. بخش سوم و اصلي که پرحجم ‌ترين بخش کتاب محسوب مي شود، به ابعاد مختلف فرهنگي، سياسي، اجتماعي، اقتصادي، دفاعي و بهداشت و محيط زيست مي پردازد. در خلال بحث از اين ابعاد روشن مي‌شود که: انسان در برابر والدين، خويشاوندان، همسايگان، دولت، حاکم و رهبر جامعه اسلامي مسؤوليت‌هايي دارد، که بايد آن ها را انجام دهد. همچنين از نظر نگارنده، آدمي در حوزه تعليم و تربيت ديگران به ويژه فرزندان و شاگردان در محدوده تحصيل و نيز اداره حکومت و حکومت‌داري، رفاه و امنيت مملکت اسلامي، دفاع و پاسباني از سرحدّات کشور، مقابله با تهاجمات دشمنان اسلام و بيگانگان وظايفي دارد، که کوتاهي از آن ها عواقب دنيوي و اخروي ناگواري خواهد داشت. وي همچنين در زمينه بهداشت و حفظ محيط زيست مسؤوليت‌هايي را متوجّه انسان‌ها کرده که رعايت آن ها آثار مثبتي را براي تمام افراد جامعه در پي دارد و متقابلاً رعايت نکردنشان باعث بروز خطرهايي جدّي براي زندگي بشر خواهد شد. در مجموع از منظر نويسنده هر گاه اشخاص به وظايف خود در همه ابعاد مزبور به خوبي عمل کنند، علاوه بر جامعه‌اي آباد، معتدل، آرام و داراي رفاه، در آخرت نيز جايگاهي رفيع خواهند داشت. وي همچنين به جايگاه ويژه وليّ فقيه در عصر غيبت و پيروي از او اشاره کرده و مسؤوليت‌هاي اقتصادي همچون: پرداختِ وجوه شرعي(خمس، زکات، انفاق)، دفاع از جامعه اسلامي و... را به عنوان مصاديقِ ديگر مسؤوليت‌هاي اجتماعي برمي شمارد.