مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫نويسنده با توجه به آثار سوء فرهنگ مصرفى حاكم بر جامعه اسلامى از جانب استعمار موضوع اسراف و تبذير را برگزيده و آن را از ديدگاه قرآن و حديث مورد بررسى قرار داده است. محتويات اين پايان نامه عبارت است از: ارائه نمونه هايى از اسراف در دوران طاغوت و حاكميت فرهنگ مبتذل غرب قبل از انقلاب اسلامى؛ معرفى اسراف با استناد به دلايل مختلف به عنوان ريشه مفاسد در جهان كنونى؛ ارائه آمارهايى از اسراف در سطح شهر تهران؛ بيان الگوهاى مصرف در اسلام.'

‫يکي از مباحث مهم حقوقي در اسلام، حقوق زن است. اين پژوهش در سه بخش، حقوق زن را در قرآن بررسي کرده و با حقوق زن در کشور تاجيکستان مقايسه نموده است. منابع اسلامي بين زن و مرد، از جهت انسانيت تفاوتي قائل نيست و عدالت محور است و تفاوت موجود در بعضي موارد هم به خاطر عدالت است. اما در قوانين تاجيکستان، تساوي و تشابه و برابري آن دو، از هر جهت است. بنابراين، اطلاق تساوي در دو رويکرد، اشتراک لفظي است. از نظر قرآن، نفقه زن بر عهده شوهر است؛ اما در قوانين تاجيکستان، پرداخت نفقه وظيفه هرکدام از زن و شوهر است و در صورت معلول بودن شوهر يا عدم امکان فعاليت جسمي شوهر، زن بايد او را تأمين کند. از نظر قرآن، مرد هيچگونه تسلط اقتصادي بر زن ندارد؛ اما طبق قوانين تاجيکستان، زن و مرد بايد با هم کار کرده و حق استفاده از امکانات خود را داشته باشند. در مورد نصف بودن سهمالارث زن، به روشني مواد قوانين ارث تاجيکستان با اسلام مخالفت دارد و اصل در آن، برابري زن و مرد است. بر اساس قرآن، زن در برابر مهر و نفقه، کليه اوقات و استمتاعات خود را در اختيار مرد قرار ميدهد. اما در قوانين تاجيکستان، «برابري» اصل اساسي در روابط ميان زوجين است. بيشتر موارد صحت و ممنوعيت ازدواج در اسلام، در تاجيکستان عملي ميگردد. از نظر اسلام، حق طلاق يک طرفه است؛ ولي در قوانين تاجيکستان، با رضايت دو طرف يا درخواست يکي از آنها، طلاق صورت ميگيرد. براساس قوانين اسلام، اشتغال و خروج زن بايد با موافقت شوهر باشد؛ ولي طبق قانون تاجيکستان، اين گونه نيست. قرآن براي زن، استقلال و مسئوليت سياسي و حق تعيين سياست کشور و جامعه و تعيين رهبري قائل است و به جز چند مسئوليت خاص مردان، زن ميتواند عهدهدار ساير مسئوليتها شود. البته قانون تاجيکستان، بر مبناي برابري زن و مرد، قضاوت نموده است.

‫واژه شناسی قرآن که در دانش مفردات از آن بحث می¬شود، یکی از علوم پیش نیاز تفسیر است، به دلیل گستردگی این موضوع و اهمیت آن در فهم آیات الهی، مسلمانان از همان آغاز نزول قرآن به این مهم اهتمام داشته¬اند. به دلیل بنیه لغوی فوق العاده قرآن و نقش مؤثر و مهم مفردات، در تفسیر قرآن کریم، در دوره¬های بعدی مفسران و دانشمندان علوم قرآنی به آن عنایت بسیاری مبذول داشتند. مرحوم طبرسی، یکی از مفسرانی است که در «مجمع¬البیان فی تفسیر القرآن»، بخش جداگانه¬ای را با عنوان «اللغه»، به مفردات قرآن اختصاص داده است. زمخشری نیز که هم عصر طبرسی است، در «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل» در ضمن تفسیر آیات به مفردات و معانی آن¬ها توجه ویژه¬ای داشته است. بر همین اساس در پایان نامه حاضر دویست و پانزده واژه از سوره آل عمران را با توجه به تفاسیر مجمع¬البیان و کشاف استخراج و پس از ذکر آیه و ترجمه¬ی آن، ابتدا متن «اللغه» از تفسیر مجمع-البیان طبرسی گزارش شده، سپس تلاش گردیده است تا؛ اولا دربارة آن نکات نگارشی و ویرایشی رعایت شود، ثانیا تلاش شده که متن عربی به طور دقیق اعراب گذاری شود، ثالثا با تکیه بر منابع کهن عربی از جمله: العین، مفردات راغب و لسان العرب و... ترجمه گردد، سپس در ذیل آن با مراجعه به تفسیر کشاف، دیدگاه این مفسر بزرگ در خصوص معنای واژه¬های منتخب استخراج، و پس از ذکر متن عربی، اعراب گذاری و ترجمه شده است، آن¬گاه با تکیه بر سیاق آیات و با مراجعه به تفاسیری هم چون المیزان و نمونه و نیز کتب لغتی هم چون العین، مفردات، لسان العرب، قاموس قرآن و نیز کتاب اعجاز بیانی (اثر بنت الشاطی) دیدگاه¬های دو مفسر ارزیابی شده است، البته به علت کثرت لغات و دشواری ترجمه¬ی آن، ارزیابی¬ها موجز و در حد توان گویا بوده است. کلید واژه¬ها: مفردات قرآن، بررسی تطبیقی، مجمع¬البیان، کشاف، طبرسی، زمخشری

‫مباحث اين پاياننامه شامل سه بخش به اين شرح است: در بخش اول، مفهوم و تعريف مقاومت و در بخش دوم، شيوههاىِ مقاومت در داستانهاى پيامبران بيان شدهاست؛ بخش سوم، دربارهىِ شيوههاىِ مقاومت از نظر ديگر آيات قرآن است و اين موضوعات را در بردارد: پيام قرآن بعد از طولانىترين قسمها در سورهىِ تكوير، نخستين مقاومتكننده(عصيانكننده) در برابر خدا، پيامبرانى كه قبل از حضرت محمد(ص) مأمور به استقامت شدند، دستور استقامت به پيامبر و گروندگان به او، دستور استقامت بعد از بيان اصل توحيد، نزول فرشتگان بر اهل استقامت، امر به استقامت به شخص پيامبر، پاداش استقامتكنندگان، پيمانشكنى در برابر پيمانشكنان."