مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

طبق «رویکرد مکاتب» هر عملی که در تعلیم و تربیت انجام می شود، بر فلسفه ای مبتنی است و از اصول آن استنتاج می شود. اقدام پژوهی، رویکردی در پژوهش های کیفی است که به معلّمان و کارگزاران آموزشی کمک می کند تا به گونه ای پژوهش را با موقعیت تربیتی تلفیق کنند تا بتوانند نقش مستقیم و فوری در موقعیت تربیتی و بهبود فرایند آموزش ایفا کنند و آموزش وپرورش را به نقطة مطلوب مورد نظر برسانند. هدف از این تحقیق، مطالعة ریشه های نظری و فلسفی اقدام پژوهی با استفاده از روش اسنادی- تحلیلی است. لذا با توجه به ویژگی ها و اهداف و نتایج متعدد اقدام پژوهی(معلم پژوهنده) سه ویژگی و هدف مشترک توصیف و انتقاد از وضع موجود، تأکید بر عمل و تلفیق آن با نظر، و تغییر در جهت مطلوب در نظر گرفته شده و با توجه به آنها، ریشه و پایگاه فلسفی اقدام پژوهی(معلم پژوهنده) در پراگماتیسم، مارکسیسم و نظریه انتقادی استنتاج ، استدلال و تطبیق داده شده است.

این پژوهش از یک سو با توجه به رابطه فلسفه با تعلیم و تربیت به بررسی ارتباط معرفت شناسی و روش های آموزشی در تعلیم و تربیت می پردازد، از سوی دیگر با در نظر داشتن نظام فلسفی حاکم بر تعلیم و تربیت کشور، روش های آموزشی دو نظام تربیتی اسلام و پراگماتیسم را مورد بررسی و تحلیل مقایسه ای قرار می دهد. در فصل اول به عنوان کلیات؛ موارد طرح تحقیق، تعریف و تبیین مفاهیم تحقیق، تبیین معرفت شناسی و مؤلفه های آن، ارتباط معرفت شناسی با روش های آموزشی، مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش ادبیات تحقیق، معرفت شناسی دو نظام فلسفی تربیتی اسلام و پراگماتیسم با توجه به ابزار شناخت، شناخت حقیقی و منطق شناخت توضیح داده شده است. در فصل سوم جهت تعیین روش های آموزشی مبتنی بر معرفت شناسی هر یک از دو نظام تربیتی، ابتدا مؤلفه های معرفت شناسی هر نظام همچون حقیقت، ماهیت دانش و منطق، مورد تبیین قرار گرفته و سپس با توجه به این مؤلفه ها، الگوها و روش های اساسی شناخت هر مکتب مشخص گردیده است. سرانجام براساس الگوها و روش های اساسی شناخت و همچنین ویژگی های هر مکتب در امر آموزش، روش های آموزش تعیین و بررسی گردیده است. فصل چهارم به تحلیل و مقایسه روش های آموزشی مکاتب اسلام و پراگماتیسم با بررسی نکات مثبت و محدودیت های هرکدام از روش های آموزشی، تحلیل فرایند یاد دهی یادگیری و عناصر اصلی آن (هدف، محتوا، فرایند) و همچنین تشریح روش های آموزش مشترک پرداخته است. در پایان نیز نتیجه گیری کلی و پیشنهادات تحقیق ذکر شده است.

هدف اصلی مقاله آن است که نشان دهیم پراگماتیسم یک مبنای فلسفی و روش شناختی اقتصاد نهادگرا است. همچنین می خواهیم نشان دهیم که اقتصاددانان نهادگرا، بر اساس رویکرد پراگماتیستی خود، از روشهای تحقیق کیفی استفاده می کنند. طبق نتایج به دست آمده از این تحلیل، پوزیتیویسم منطقی، به عنوان مبنای فلسفی اقتصاد متعارف، تفاوتهای بنیادینی با پراگماتیسم دارد. اقتصاددانان نهادگرا، به طور خاص به پراگماتیسم پیرس و دیویی استناد می کنند. روش تحقیق مبتنی بر پراگماتیسم، یک روش تحقیق کیفی است که در مقابل روش تحقیق کمی قرار دارد. روش تحقیق کمی در علم اقتصاد از پوزیتیویسم منطقی سرچشمه گرفته است.

---

هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل رویکرد تربیتی مکتب نئوپراگماتیسم(نوعمل گرایی) با تأکید بر نظریه معرفت شناسی هابرماس و دلالت‌های آن در هدف و روش تعلیم و تربیت می‌باشد. نوع پژوهش کیفی است و برای دست یابی به اهداف پژوهش، از روش تحلیلی استفاده شده است. یافته‌های حاصله، حاکی از این است که نظریه معرفت شناسی هابرماس، نظریه‌ای است که، در آن افراد برای رسیدن به یک درک مشترک، از طریق مشارکت در یادگیری، وفاق ، تفاهم و همکاری با همدیگر در یادگیری ، ارتباط متقابل برقرار می‌کنند تا به شناخت لازم دست پیدا کنند. در این نظریه ، معلم نقش راهنما دارد و نظرش را بر فراگیران تحمیل نمی کند، افراددر جریان یادگیری ، افکار خود راآزادانه ارائه می کنند ، در برابر انتقاد حق دفاع دارند ؛ این دیدگاه ، از نظر اسلام پسندیده است و موجب تحول در آموزش و پرورش می شود.