مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی معانی و مصادیق تقوا در سخنان امام صادق(ع) است. در این اثر نخست به بیان ابعادی از زندگی و فعالیت‌های علمی و فرهنگی امام صادق پرداخته شده و ویژگی‌های عصر آن امام از لحاظ سیاسی و اجتماعی مورد تجزیه و تحلیل تاریخی قرار گرفته است. آنگاه با توجه به فضای حکام در آن زمان و شرایط به وجود آمده برای ایشان، به تبیین زوایای مختلف نهضت علمی آن امام پرداخته شده و جنبش علمی ایجاد شده در آن زمان توصیف شده است. نویسنده در همین زمینه به ویژگی‌های دانشگاه بزرگ جعفری و تربیت هزاران شاگرد توسط ایشان اشاره نموده و عوامل مؤثر بر نشاط علمی زمان امام جعفر صادق را بررسی نمود است. وی در ادامه به تبیین مسایل مختلف مربوط به فقه و تفسیر قرآن به روش ناب محمدی توسط امام صادق و شاگردان ایشان پرداخته و حیای احادیث ناب نبوی توسط آنان را بررسی نموده است. نویسنده همچنین به برخی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی امام صادق در رویارویی با گروه‌های انحرافی و غالیان و متصوفه اشاره نموده و جمع‌آوری و حفظ احادیث بر جای مانده از معصومین قبل از امام صادق را از جمله مهمترین این اقدامات عنوان کرده است. در بخش دیگری از کتاب حاضر نویسنده به حوزه معناشناختی واژه تقوا از دیدگاه امام صادق و احادیث وارد شده از آن امام در این زمینه اشاره نموده و ماهیت تقوا، جایگاه مهم آن در قرآن و سنت و معنای ان در روایات امام صادق را بررسی نموده است.

مجموعه ای از نامه¬ها، توصیه¬ها و سفارشات امام جعفر صادق(ع) به شیعیان خویش به صورت مکتوب است. در این نوشتار سه نامه و گفتارهایی کوتاه از امام جعفر صادق(ع) در زمینه¬های مختلف اخلاقی، اجتماعی، اعتقادی، سیاسی و عبادی خطاب به پیروان و نزدیکان خویش گردآوری شده و درخواست¬های آن امام از شیعیان خویش برجسته شده است. در این نامه‎ها و سخنان آن امام از شیعیان خویش درخواست نموده است که در راه دین و مذهب، صبر و استقامت پیشه کنند، به دنیا و مظاهر دنیوی دل نبندند، نعمت¬های خدا را به یاد آورده و از عذاب الهی بیمناک باشند، بر اعمال نیک خویش تکیه نکرده بلکه به رحمت الهی امیدوار باشند، از نماز اول وقت غفلت نورزند، به حقوق مردم احترام بگذارند، همسایگان و خویشاوندان را از خود نیازارند، دوستی و دشمنی خویش را بر محور دوستی و دشمنی با خدا قرار دهند، از گناهان خویش توبه و استغفار کنند، ایمان خویش را با اعمال صالح بیارایند، اخلاق خویش را پاکیزه کنند، اعمال خود را با منت نهادن به دیگران از بین نبرند، ادب را رعایت کنند، با مردم خصومت نورزند، با انان با انصاف رعایت کنند، از نگاه¬های شهوت¬آمیز پرهیز کنند، به یاد قیامت و حساب و کتاب آن باشند، دین خود را به دنیا نفروشند و حقوق الهی را که همان انجام واحبات و ترک محرمات است، به جای آورند.

آنچه پیش رو دارید، تلخیص این دوره مفصل است که در قالب چند مجلد کتاب انتشار می‌یابد. در این تلخیص، بنا بر گزینش احادیثی است که بیشتر به کار عموم مردم بیاید. لذا، احادیث ابواب فقهی نقل نشده و در میان احادیث با مضمون مشابه، نیز گزینش صورت گرفت که فقط برخی از آن‌ها نقل شود.

ابوعبدالله جعفر بن محمد، معروف به امام صادق یا امام جعفر صادق، مشهور به «رئیس مذهب جعفری» و همین‌طور «رئیس مذهب شیعه» و امام ششم شیعیان دوازده امامی و امام پنجم شیعیان اسماعیلیه است. او از جانب پدر از نسل علی بن ابی‌طالب (ع) و از جانب مادرش «ام‌فروه» از نسل محمد بن ابوبکر است. امام جعفر صادق (ع) در ۱۷ ربیع‌الاول سال ۸۳ه.ق در مدینه به دنیا آمد و در ۲۵ شوال سال ۱۴۸ ه.ق در ۶۵ سالگی در مدینه توسط «منصور دوانیقی»، خلیفه عباسی مسموم شد. او بیشترین سال عمر را در میان یازده امام اول شیعیان داشته ‌است. دوران زندگی امام صادق (ع) مصادف با 10 تن از خلفای اموی به نام‌های عبدالملک پسر مروان، ولید پسر عبدالملک (ولید اول)، سلیمان پسر عبدالملک، عمر پسر عبدالعزیز، یزید پسر عبدالملک (یزید دوم)، هشام پسر عبدلملک، ولید پسر یزید (ولید دوم)، یزید پسر ولید (یزید سوم)، ابراهیم پسر ولید، مروان پسر محمد و دو تن از خلفای عباسی به نام‌های عبدالله پسر محمد (معروف به سفاح) و ابوجعفر پسر محمد (معروف به منصور) بود. محل دفن وی کنار قبر پدرش در قبرستان بقیع شهر مدینه ‌است. در این کتاب به گوشه‌ای از تلاش‌های مظلومانه امام صادق (ع) در بحران عصر خفقان اموی و عباسی اشاره شده و چالش‌های گوناگون عصر امامت ایشان بررسی شده است.

نويسنده بيست سالي است که در حوزه علميه درس مي‌خواند، از آنجايي که هر شخصي که در حوزه علميه درس مي‌خواند را شاگردان امام صادق(ع) خطاب مي‌کنند، درصدد اين سخن، بر آن شده است تا از حوادث عصر امام صادق(ع) مطالبي بنويسد. تا با خواندن اين کتاب با زندگي اين امام بزرگوار آشنا مي‌شويد و رهنمود‌هاي ايشان را در زندگي‌تان به کار گيريد.