مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشتار به شرح خطبه اول از کتاب نهج‏البلاغه پرداخته شده است. نویسنده با توجه به عبارات خطبه اول از نهج‏البلاغه، ابتدا به نعمت‏های فراوان خداوند و لزوم اندیشیدن در خلقت جهان اشاره کرده و سپس جلوه‏هایی از صفات خدا و ویژگی‏های این صفات را بررسی نموده است. وی قایل شدن به صفت برای خداوند را از منظر حضرت علی (ع) منتفی دانسته و معتقد است این مسأله موجب قایل شدن به ثنویت (دوئیت) برای ذات خدا می‏شود و این مساله با توحید منافاتی آشکار دارد. در قسمتی دیگر از کتاب به آفرینش جهان و قوانین حاکم بر خلقت اشاره شده و به افرینش ملائکه و عبادت آنان، اوصاف حاملان عرش، آفرینش آدم، دام‏های شیطان برای انسان و نمونه‏هایی از بندگی خداوند از دیدگاه حضرت علی پرداخته شده و عبارت مرتبط با این موضوعات ترجمه و مورد شرح اجمالی قرار گرفته است.

نگارنده در این کتاب آیات توحیدی در قرآن را تشریح نموده است بر این اساس، نخست، متن آیه را به همراه ترجمه‌ آن فراهم آورده و سپس به تفسیر و تحلیل آن پرداخته است. موضوع این آیات عبارت‌اند از: آفرینش انسان از خاک، تشکیل خانواده، آفرینش آسمان و زمین و اختلاف زبان‌ها و...، خواب شبانه و تجدید قوا برای روز، نشانه‌های بیم و امید، تدبیر خداوند نسبت به انسان‌ها، چشاندن رحمت از جانب خداوند، آفرینش شب و روز و خورشید و ماه، خشوع زمین و موجودات آن در برابر پروردگار، گردآورده شدن همه‌ی جنبندگان از یک لحظه، و نعمت باد و گردش کشتی‌ها در دریا.

کتاب حاضر مجموعه‌ای از حکایت‌ها و داستان‌های قرآن و معصومین (ع) شخصیت‌های برجسته است که طی آن موضوع نبوت عامه و خاصه مطرح می‌شود. مباحث اصلی کتاب عبارت‌اند از: "بعثت"، "راه شناخت پیامبران"، "وحی"، "عصمت"، "سرچشمه‌های دانش پیامبران"، "ویژگی‌ پیامبران و اختلاف ادیان"، "دعوت پیامبران"، "پیامبری حضرت محمد (ص)" و "دلایل ختم نبوت".

بررسی استدلال‌های مربوط به اقسام توحید با استناد به آیات قرآنی و روایات معصومین(ع) و نیز ادله عقلی است. در ابتدای این اثر به شرح مفهوم توحید ذاتی پرداخته شده و اثبات ذات حق‌تعالی از طریق فطرت و عقل و نیز دلیل علمی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و صفات مختلف خداوند متعال به ویژه وحدانیت او و ادله مربوط به آن بیان شده است. در همین راستا نویسنده به ادله عدم معرفت یافتن به کنه ذات خدا اشاره نموده و ادله توحید صفاتی و نفی صفات از خدا را بیان نموده است. وی در این زمینه به دیدگاه‌های متکلمان مسلمان و اختلاف نظر آنان در مورد صفات خدا اشاره نموده و مسأله عینیت صفات با هم و عینیت صفات با ذات را بررسی نموده است. شرح معنای صفاتی مانند: اراده، علم، قدرت، حیات، تکلم و نیز برخی از صفات سلبیه مانند: نفی زمان و مکان برای خدا، نفی جسمانیت، نفی رؤیت و صورت برای خدا از دیگر مندرجات این نوشتار است.