جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 61
تبیین نظریة معرفت ملاصدرا بر مبنای اسفار چهارگانه عقلی
نویسنده:
علی ارشدریاحی ، ربابه جلیلی بهابادی ، مجید صادقی حسن آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ملاصدرا کامل‌ترین و دقیق‌ترین کتاب فلسفی‌اش را بر مبنای اسفار اربعه نگاشته است. وی در مـقدمة این کـتاب‌ می‌گوید،‌ سیر و سلوک‌ علمی و طی درجات و مـراتب دانـش‌های فلسفی را به‌‌ سفر روحانی سلاک تشبیه کرده‌ و به این جهت نام این‌ کتاب را اسفار گذاشته‌ است. مدعای این مقاله آن است که ملاصدرا، مسألة شناخت را بر اساس اسفار اربعة عرفا و همچنین قوس صعود و نزول تبیین کرده است. وی با تأسیس مبانی خاصش، سعی دارد راهی برای شناخت جهان، خصوصا شناخت عالم غیب و خداوند، ترسیم کند؛ درحالی‌که این رویکرد عموما توسط شارحان و مفسران اسفار نادیده گرفته‌ شده‌ است. عدم توجه به این رویکرد، در مواردی موجب برداشت‌های متعارض از دیدگاه‌های ملاصدرا شده است. مقالة حاضر با تبیین فرایند شناخت ملاصدرا بر اساس اسفار اربعه، نشان می‌دهد که تبیین شناخت بر مبنای اسفار اربعه، می‌تواند راه حل مناسبی برای برخی تعارضات ظاهری خصوصا در مسئلة علم و ادراک پیش رو نهد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 94
تحلیل انتقادی برهان صدیقین ملاصدرا بر مبنای دو رویکرد
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، مجید صادقی حسن‌آبادی، ربابه جلیلی بهابادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
در میان براهین اثبات وجود خداوند، برهانی به نام «برهان صدّیقین» وجود دارد که بر اساس مبانی حکما، برهانی اسدّ و اخصر ـ یعنی محکم‌ترین وکوتاه‌ترین راه‌ـ برای اثبات خداوند است و در آن از غیر خداوند بر او استدلال نمی‌شود. ملاصدرا تقریری از برهان صدیقین بر مبنای اصالت وجود، وحدت تشکیکی وجود و امکان فقری موجودات اقامه کرده است و مدعی است که برهان او شرایط برهان صدیقین را دارد. اما تفسیرهای متعددی از برهان او ارائه شده و نقدهای مختلفی به آن وارد کرده‌اند از جمله اینکه این برهان بر خلاف ادعا، دارای مقدمات متعددی است. این مقاله تلاش کرده با بررسی و تحلیل برهان ملاصدرا بر اساس دو رویکرد او، یعنی وحدت تشکیکی وجود و وحدت شخصی وجود، این برهان را ارزیابی کند. این بررسی نشان می‌دهد که برهان صدیقین ملاصدرا بر مبنای رویکرد وحدت شخصی وجود به برهان مشروطِ یادشده نزدیک‌تر است. اما در این صورت برهان با اشکالات دیگری مواجه خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
تبیین شاخصه‌های علم از نگاه قاضی سعید قمی
نویسنده:
زهرا توکلی، مجید صادقی حسن‌آبادی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اندیشه‌های قاضی سعید قمی بر مبنای نگاه فلسفی ـ عرفانی خاص وی به مسائل بنا شده است و همین موضوع باعث شده نظریات متفاوتی نسبت به فلاسفه پیش از خود ارائه دهد. تبیین متفاوت قاضی سعید از مسئله علم که می‌توان گفت تا حدود زیادی در مقابل با اندیشه‌های ملاصدرا در باب علم است، اهمیت پرداختن به این موضوع را دوچندان می‌سازد. پژوهش حاضر که با بررسی مستقیم آثار و نظریات قاضی سعید صورت گرفته، تلاشی است برای معرفی شاخصه‌های اندیشه وی در مسئله علم که می‌تواند وجوه تمایز تفکرات قاضی سعید نسبت به سایر فلاسفه به حساب آید و باب‌های تازه‌ای را در وجودشناسی و معرفت‌شناسی علم به روی ما بگشاید. به اجمال می‌توان گفت که عمده نظریات قاضی سعید در زمینه علم مبتنی بر تفسیری است که از آیت خدا دانستن نفس در جامعیت و کلیت ارائه می‌دهد. او علم نفس را نه حصولی می‌داند، نه حضوری و استفاده از تعبیر حضوری در مورد علم نفس را مَجاز می‌شمرد و معتقد است که علم نفس، بصر عقل بر طبایع کلیه است، بدین‌ترتیب حاضر بودن اشیاء برای انسان به معنای ظاهر بودن آن‌ها برای نفس عاقله است.
صفحات :
از صفحه 45 تا 66
بررسی تأثیر مبانی و اندیشه های ملاصدرا بر معنای متن
نویسنده:
محمد حسین میردامادی، محمد بیدهندی، مجید صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله تبیین و تحلیل تأثیر اصول تأسیسی ملاصدرا بر معنای متن است. در حکمت صدرایی، معنای متن و تأویلات آن، به‌گونه‌ای از مبانی و اندیشه‌های صدرا متأثر است که معانی تأویلی در آن، صرفاً بر این اساس، منطقی و توجیه‌پذیر است؛ در مکتب صدرا، معنا که از مواجهه‌ی انسان با هستی شکل می‌گیرد، نفس‌الامری دارد که انسان مؤید به کشف وحیانی، آن را بیان و نام‌گذاری می‌کند و از قابلیت‌های آن برای معرفی حقایق عوالم مختلف استفاده می‌کند. مبانی و اندیشه‌های صدرا، ازجمله اصالت وجود، تشکیک وجود، قاعده‌ی بسیط الحقیقه، اندیشه‌های صدرا درباره‌ی علم‌النفس، حرکت جوهری و اعیان ثابته، هریک به‌نحوی بر منطق معنی از عالم حس یا عالم خیال و عقل مؤثر است و پشتوانه‌های هستی‌شناختی تأویل متن را به‌خوبی تبیین می‌کند. در این مقاله، تأثیر مبانی و آرای صدرا بر معنای متن استنباط شده و همراه با نمونه‌هایی از متونی آمده است که صدرا از آن‌ها معانی خاصی را استخراج کرده یا تطبیق صورت داده است. این مقاله که با روش توصیفی – تحلیلی همراه با تطبیق بر تفاسیر (تأویل‌های) صدرا تألیف شده است، قابلیت فلسفه‌ی صدرایی در توسعه‌ی معانی حاصل از متن را نشان می‌دهد و منطق تأویلات او را از زاویه‌ی یادشده بیان می‌کند.
صفحات :
از صفحه 115 تا 134
خانواده در نظام حکمت عملی ابن‌سینا
نویسنده:
منصوره بخشی، مجید صادقی، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
خانواده اصلی‌ترین نهاد اجتماعی و بنیادی‌ترین عنصر جامعه و بستر رشد بسیاری از ارزش‌ها است. ابن‌سینا در آثار خود، از جمله وجوب السیاسة و الحاجة الی السیاسة، مستقلاً، و نیز در آثار دیگر خود به این موضوع پرداخته و با رویکردی دینی‌فلسفی از ضرورت، عوامل و موانع تحکیم آن سخن می‌گوید. این مقاله، ابتدا جایگاه حکمت منزل در نظام حکمی سینوی را می‌کاود و سپس در باب عناصر اصلی و مرتبط با آن، مانند ازدواج، نحوه مشارکت زن و مرد در اداره منزل، حقوق خانواده و اصول حاکم بر سیاست منزل، سخن می‌گوید. ابن‌سینا در باب عوامل ازدواج بر انگیزه‌های اقتصادی، اجتماعی، روانی و جنسی انگشت می‌نهد و در راستای تحکیم این بنیاد بر مسئولیت مدیران و حاکمان جامعه، تلاش در جهت رفاه اقتصادی و ایجاد شغل، رشد عقلانی زوجین، جلوگیری از ازدواج‌های پنهانی و عفت خانواده تأکید فراوان دارد. در بحث از حقوق همسر و تکالیف مرد به حقوقی همچون حق نفقه، حق صیانت و حق کرامت اشاره می‌کند و مرد را مهم‌ترین تکیه‌گاه تحکیم خانواده می‌داند. در باب حق طلاق معتقد است این حق نباید در اختیار فرد متلون‌المزاج و کم‌خرد قرار گیرد. بر همین اساس لزوماً در موقعیت‌هایی این حق را از مرد سلب می‌کند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
معرفی یک اثر خطی فلسفی از ابن‌سینا با عنوان «المجالس السبعه فی البدو و الاعاده»
نویسنده:
محمدعلی نظری سرمازه، مجید صادقی حسن آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از آثار خطی ابن‌سینا، رساله «المجالس السبعة فی البدو و الاعادة» است. ابن‌سینا در این رساله، در جواب سؤالات ابوالحسن عامری، یکی از مسائل محوری فلسفه؛ یعنی صدور کثرت از وحدت و نیز سیر صعودی خلقت را تبیین کرده است. او معتقد است با افاضه‌ی أمر از مبدأ اول، عقل ابداع می‌شود و به‌واسطه‌ی عقل، نفس انشاء می‌شود و از نفس، طبیعت اختراع می‌شود و از طبیعت در اثر حرکت از نقطه در سه جهت، جسم تحقق پیدا می‌کند و سیر نزولی خلقت پایان می‌پذیرد و با اولین ترکیب اجسام، سیر صعودی موجودات آغاز می‌شود. با تحریک طبیعت درجسم، نبات، حیوان و انسان حاصل می‌شود. انسان نیز چون نفس ناطقه دارد، در ابتدا به‌صورت عقل هیولانی بوده و با تکامل عقل به مرحله‌ای ارتقا می‌یابد که به همه‌ی معانی و علوم احاطه پیدا می‌کند و عقل فعال نامیده می‌شود. دلایل بسیاری وجود دارد که سندیّت این رساله را مدلّل می‌کند و هویت سؤال‌کننده را ابوالحسن عامری معرفی می‌کند. این مقاله با بررسی سندیت و ارائه گزارش محتوایی رساله، به دنبال معرفی آن به جامعه‌ی علمی است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 152
عقل در نگاه ابن عربی
نویسنده:
صادقی حسن آبادی مجید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
عقل خصصیه مهم آدمی و ابزار ارزشمند او، در شناخت حقایق است. تکیه و تاکید زیاد فلاسفه به آن،‌ خصوصا در درک مسایل ماوراالطبیعی، انگیزه ای برای مخالفت عارفان با آنان شده است. ابن عربی در آثار خود عقل را عاقلانه به نقد کشیده و مواضع توانایی و ناتوانی آن را تبیین کرده است. وی توانایی عقل را صرفا در حوزه طبیعت و معیشت می داند؛ اما در قلمرو ماورا طبیعت و در شناخت حق تعالی، عجز آن را نمایان می سازد؛ چرا که علم به شییی اولا مستلزم احاطه عقل بر آن است و ثانیا عقل مقید است و مقید را بر مطلق راهی نیست و ثالثا مواد معرفتی عقلانی، سنخیتی با معارف آن عالم ندارد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 98
تبيين فلسفی آموزه «عدل» در اندیشۀ كلامی صدرالمتألهین
نویسنده:
مهدی گنجور، مجيدصادقی حسن‌آبادی، محمد بيدهندی،فروغ‌السادات رحيم‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آموزة «عدل الهي»، يکي از مباحث مهم کلامي است که از ديرباز مورد توجه انديشمندان و فيلسوفان شرق و غرب بوده است. تحقيقات گسترده عدل‌پژوهان، از دغدغه و اهتمام جدي صاحبان انديشه به اين مسئله حکايت دارد؛ از افلاطون و ارسطو در يونان باستان گرفته تا فارابي و ابن‌سينا و فيلسوفان مسلمان و سپس تا عصر حاضر، هر يک به نحوي با موضوع عدالت درگير بوده و بخشي از آثار فلسفي خود را به آن اختصاص داده‌اند. در اين ميان، نگرش فلسفي صدرالمتألهين به مسئلة عدل الهي، کمتر مورد عنايت پژوهشگران واقع شده است. نظر به اين ضرورت و خلأ پژوهشي، نوشتار حاضر به سبک مسئله‌محور و با مراجعه به منابع معتبر و کاوش در آثار فلسفي و تفسيري صدرالمتألهين، ضمن تحليل ماهيت و جايگاه عدل در انديشة وي، سه ساحت از عدل الهي (عدل تکويني، تشريعي و جزايي) را (که تلويحاً و به نحو پراکنده در مواضع مختلف از آثار وي مورد اشارت قرارگرفته) استنباط و تبيين كرده است.
صفحات :
از صفحه 171 تا 193
بررسی منطق أسفار أربعه ملاصدرا و استفاده از آن برای ارائه الگويی فراگير و نوين در تبيين مراحل انديشه عقلانی
نویسنده:
ابراهیم خانی، مجید صادقی حسن آبادی، مهدی امام جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
أسفار أربعه عرفاني، الگويي مشهور براي تبيين مراحل سلوك توحيدي است. با تأمل در منطق أسفار أربعه عرفاني و بررسي چرايي تقسيم سلوك به اين مراحل چهارگانه ميتوان دريافت كه اين الگو از توانايي و ظرفيت بسيار مطلوبي براي تبيين مراحل انديشه در يك سلوك نظري برخوردار است. در اين مقاله براي تبيين تفصيلي اين مدعا يعني ارائه» الگوي أسفار أربعة انديشه، ابتدا با اشاره به پيشينه أسفار أربعه عرفاني به بررسي منطق موجود در آن پرداخته ميشود و پس از روشن شدن چيستي أسفار أربعه عرفاني اثبات ميشود كه مراحل انديشه‌ورزي مطلوب در حل هر مسئلة علمي ميتواند شامل مراحلي كاملاً مشابه با أسفار أربعه عرفاني باشد. پس از تبيين تفصيلي اين مشابهت، أسفار أربعه انديشه در حكمت صدرايي و همچنين أسفار أربعه انديشه در مسئلة انسان‌شناسي بطور اجمالي مورد بررسي قرار ميگيرد و پس از آن به تبيين برخي از احكام عمومي الگوي أسفار أربعه در حيطه انديشه‌ورزي و مزيتهاي آموزشي استفاده از اين الگوي خاص پرداخته ميشود.
صفحات :
از صفحه 55 تا 74
خوانشی هستی‌شناختی از شاکله سازوارگی وحی و انسان در هندسه معرفتی صدرالمتألهین
نویسنده:
راحله بطلانی اصفهانی، جعفر شانظری، مجید صادقی حسن آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده آن‌چه را ابوالفتوح رازی «طریقت احتیاط» می‌نامد صورتِ استدلالی است که مشهورترین روایت آن‌ـ دستِ کم در منابع غربی‌ـ «شرط‌بندی پاسکال» نامیده می‌شود. برخی از قدیمی‌ترین تقریر‌های این استدلال را می‌توان در میراث حدیثی ائمۀ شیعی سراغ گرفت. گروهی نیز معتقدند ریشۀ استدلال پاسکال را باید در کتب متفکران مسلمان پیدا کرد. در جُستار پیشِ رو قصد بر این است روایت‌های اسلامی این استدلال با تقریر پاسکال بازخوانی و مقایسه شود. مدعای پژوهش انطباقِ نسبی صورت آن‌ها در عین نا‌همخوانی محتوا و غایت است. این امر از پیش‌فرض‌های متفاوتی نشئت می¬گیرد که هر یک از تقریرها متکی بر آن‌ها هستند. در مرتبۀ سنجش، ابتدا صورت روایت‌ها با یکدیگر مقایسه می¬شود، سپس در چهار موضعِ قدرت عقل نظری در شناخت خداوند،‌ نظریۀ ایمان، جمع سو¬د دنیوی و اخروی و جدلی یا برهانی¬بودن استدلال‌ها نقاط هم‌خوانی و افتراق احصا می¬شود.
صفحات :
از صفحه 71 تا 96
  • تعداد رکورد ها : 61