جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقدمه: زندگی نامه و آثار و بعضی از نظریات ابن رشدسخنی کوتاه راجع به سیر منطق و برهان در زندگی انسان و تاریخ اسلام و منطق قدیم و جدید. علم و برهان و اینکه علم حقیقی زمانی است که شی را با علت موجبه وجود آن بشناسیم و چیزی که بیانگر چنین عملی است برهان است. حمل بر آنچه بذاته است وکلی و معانی ذاتی و معنی محمول ذاتی در باب برهان. مقدمات برهان ها از جنس واحد هستند. مبادی برهان که برهان پذیر نیستند یعنی بی نیاز از میانجی می باشند. این مبادی شامل اصول متعارفه و اصول موضوعه و حدود هستند و در نتیجه مبادی برهان متناهی هستند حد وسطها نیز باید متناهی باشند. برهان لمی و برهان انی در برهان لمی، چرایی شی را دهد و اوسط در برهان لمی معلول اکبر است. برهان موجبه وکلی بر برهان سالبه وجزیی برتری دارد در نتیجه شکل اول که فقط در آن نتیجه کلی و می دهد از اشکال دیگر برتر می باشد. مقاله دوم اقسام مطالب (پرسشهایی که در علوم از مجهولات با کلمات مشخصی بیان میشود)که عبارتند از هل بسیط که درآن از هستی بی قید و شرط پرسیده می شود. و هل مرکب که در آن از موجودیت چیزی برای چیزی سؤال می شود. تفاوت حد و برهان و رابطه آنها علل اربعه و همین علل به عنوان حد وسط در برهان اخذ می شوند. و برای شی واحد بیش از یک علت واحد نمی باشد.

این پایان نامه به بررسی رابطه ی بین ضرورت و واقعیت از دیدگاه ارسطو می پردازد. ضرورت در آثار ارسطو به گونه های بسیاری به کار می رود که از یک سو همه ی آنها به یک معنای واحد اشاره می کنند و از سوی دیگر حوزه ی کاربرد آنها و نحوه ی کاربردشان متفاوت است. دو حوزه ی عمده ی کاربرد ضرورت در آثار ارسطو حوزه ی واقعیت و حوزه ی زبان است و حوزه ی زبان به نوبه ی خود به حوزه ی صدق و حوزه ی تعلق تقسیم می شود. ضرورت مطلق و ضرورت مشروط دو نحوه ی کاربرد ضرورت است و ضرورت مطلق به نوبه ی خود به ضرورت بالذات و بالغیر تقسیم می شود. اما بحث از رابطه ی بین ضرورت و واقعیت در صورتی مطرح می شود که تمایزی بین چیزهای ضروری و چیزهای واقعی وجود داشته باشد و ضرورت به برخی از مؤلفه های حوزه ی زبان تعلق گیرد. از این رو در بخش دوم این پایان نامه رابطه ی سه کاربرد ضرورت در حوزه ی زبان (که به گزاره تعلق می گیرد) با واقعیت مورد بررسی قرار می گیرد و نشان داده میشود که ضرورت مطابقت، که عام ترین معنای ضرورت است، مبتنی بر قانون تناقض در حوزه ی واقعیت، ضرورت صدق مبتنی بر فعلیت در آموزه ی قوه و فعل و ضرورت تعلق مبتنی بر ذاتی در آموزه ی ذاتی و عرضی است. از این رو از دیدگاه ارسطو، این سه کاربرد ضرورت در منطق نمی تواند مستقل از واقعیت باشد.

آیا فارابی صرفا شارح و مفسر ارسطو است یا محقق و فیلسوف است؟ تعیین اصالت تفکر فلسفی فارابی به جهت تمایز اندیشه فلسفی او از معلمان بزرگ یونانی، افلاطون و ارسطو و عیین اصالت نظام فلسفی اسلامی و تمایز بنیادی آن از نظام فلسفی یونانی دارای اهمیت ویژه است. تلقی فیلسوفان مسلمان ( فارابی) از وجود با تلقی یونانیان ( ارسطو) متفاوت بوده است. در تحلیل مفهومی موجود، ارسطو به موجود واقعی نظر داشته و از معانی چهار گانه موجود فقط به دو معنای بالذات ( مقولات) و قوه و فعل می پردازد اما فارابی، معانی چهارگانه موجود را متعلق بحث فلسفی می داند ( با اصول و مبانی متفاوت با نظام ارسطو) ارسطو به تمایز مبنایی و متافیزیکی وجود و ماهیت قائل نیست. چنین به نظر می رسد فارابی نخستین کسی است که در تاریخ فلسفه اسلامی) بین وجود و ماهیت تمایز متافیزیکی قائل شده و آن را مبنای نظام ما بعدالطبیعی خویش قرار می دهد. بر این اساس، فارابی در انقسام اولیه موجود، آن را به واجب الوجود و ممکن الوجود تقسیم می کند و ماهیت ممکن را به مقولات ده گانه جوهر و عرض تقسیم می نماید، در حالیکه مقسم مقولات ارسطو موجود است و مقوله نخستین جوهر است. بنابراین، تلقی یونانیان از موجود نخستین و ارتباط آن با جهان و انسان متفاوت با تلقی فیلسوفان مسلمان است. مدار فلسفه یونانی عالم است اما در فلسفه اسلامی خدا محور و دائر مدار کائنات است، خدای ارسطو علت العلل کائنات است. در عالم مدنی فارابی نیز هر چند عناصر افلاطونی و ارسویی فراوانی یافت می شود. اما فارابی مسائلی را که از فلسفه یونان اخذ کرده است با الگو و مدل جدید ارائه می کند و عناصر یونانی را در یک هیئت تألیفی نوچنان ترکیب می نماید که صورت جدید آن دیگر سابقه ای در سلف یونانی ندارد این پژوهش. مبادی و مسائل بنیادی هستی شناسی ارسطو و فارابی را مقایسه می کند.

این رساله ترجمه کتاب AristoteI،{thics تالیف پرفسور جیمزاو ارمسون (.o.urmson ) است . این کتاب در واقع در آمدی بر اخلاق نیکو ما خوس ارسطو است.

بی تردید ارسطو ،یکی از بر جسته ترین عالمان اخلاق است و نظریه اخلاقی او تأثیر چشمگیری بر اندیشه اخلاقی در طول قرن های متوالی داشته و همچنان دارد. ارسطو کتاب معروف خود اخلاق نیکو ماخوس را با بحث از سعادت شروع می کند ؛زیرا آن را خیر اعلی برای همه کس می داند و معتقد است که همه ی افعال و اعمال آدمی برای دست پیدا کردن به سعادت است ،و سعادت هم عبارت است از تحقق و انجام دادن صحیح فعالیت انسانی . منظور از این فعالیت،رفتار عاقلانه است . بدین ترتیب ؛سعادت برای انسان فعالیت نفس بر وفق فضیلت است و در مواردی که فضایل متعدد باشند،عبارت است از فعالیت نفس توأم ب عالی ترین و کامل ترین فضا یل .پس فضیلت نمودار کمال عمل انسان و کمال عمل وی ،نمودار کمال فعالیت عقلانی اوست. فضیلت برای ارسطو امری اکتسابی است که با تجربه بدست می آید ،اما این امر اکتسابی ،باید به نحوی اجرا شود که گوئی در ذات ماست،انسان عادل به کسی گفته می شود که از انجام کاری مطابق عدالت نه تنها خسته نمی گردد بلکه از انجام آن لذت می برد .به نظر ارسطو این امر که از اختیار او نشأت می گیرد فضیلت او را پایدارتر و استوارتر می سازد .پس فضیلت انسان ناشی از انتخاب ارادی اوست،یعنی چنین کسی باید بفهمد چه کاری می خواهد انجام دهد،بعد عمل مناسب را انتخاب کند، برای اینکه این انتخاب عاقلانه انجام گیرد باید از اصل اعتدال یا میانه روی پیروی کرد. ارسطو فضیلت را به دو دسته تقسیم کرده است ؛1- فضیلت عقلانی 2-فضیلت اخلاقی . فضایل اخلاقی در حد وسط قرار دارند ؛یعنی هر فضیلتی در میان دو حد افراط و تفریط قرار دارد و عبارت است از داشتن استعداد یا انجام میزان صحیحی از چیزی که حد افراط یا تفریط آن نقص شمرده می شود .پس از نظر ارسطو فضیلت اخلاقی این است که در هر امری حد وسط میان دو طرف افراط و تفریط لحاظ شود.به عنوان مثال شجاعت حد وسط تهور و جبن ،اعتدال حد وسط هرزگی و بی احساسی وسخاوت حد وسط تبذیر و بخل است. پس از فضایل اخلاقی، ارسطو فضایل عقلانی را بیان می کند و معتقد است که این فضایل از تفکر و تجربه حاصل می شوند و عالی ترین فضیلت عقلانی را حکمت و معرفت می داند که در حیات نظاره گرانه حاصل می آید .ارسطو فضایل اخلاقی را نسبت به فضایل عقلانی در درجه دوم اهمیت قرار می دهد چون معتقد است که اگر سعادت فعالیتی است مطابق فضیلت،پس عقلاً باید مطابق با عالی ترین فضیلت انسان باشد.ارسطو می گویدکه فعالیت ناشی از حکمت ،لذت بخش ترین فعالیت های مطابق با فضیلت است زیرا حکیم اگر هم تنها بماند توانایی تأمل کردن را حفظ می کند.این فعالیت آخرین و کامل ترین سعادت است، و هر کس که به بالاترین نقطه ی فعالیت تأملی (سعادت عقلانی)رسید دارای کامل ترین استقلال است.

سطرهای آغازین دربارة عبارت ارسطو یکی از تأثیرگذارترین متون در تاریخ معناشناسی است و مقدمه‌ای مهم برای فهم و تقریر برخی از دیدگاه‌های ارسطوست. بر اساس تفسیر کلاسیک، ارسطو به طور عام بیان می‌کند که نوشته‌ها نشانگرِ آواها (الفاظ) است و آواها در وهله نخست نشانگرِ انفعال‌های نفس و انفعال‌های نفس شبیه اشیاء و در نتیجه آواها با واسطه نشانگرِ اشیاء است. در دوران معاصر، نورمان کرتزمن این تفسیر را به چالش کشید و تفسیر جایگزینی را مطرح کرد که سرآغازی برای باز تفسیر این فصل شد. این مقاله بر بخش اول از این فصل متمرکز می‌شود، برخی از تفسیر‌های کلاسیک و معاصر از آن را تقریر می‌کند و پس از بررسی برخی از واژگان کلیدی، تفسیر مختار را ارائه می‌دهد که بر اساس آن هدف اصلی ارسطو تفکیک بین سه حوزه لفظ، اندیشه و واقعیت و توجه به احکام مشترک و به ویژه اختصاصی آن‌هاست که در حل برخی دشواری‌ها سودمند است.

چکیده این مقاله به بررسی ویژگی‌های «روش ارسطو برای حل مسائل فلسفی در مقایسه با روش سقراط و افلاطون می‌پردازد. برای پاسخ به این پرسش، نخست توصیفی از روش سقراط و روش افلاطون در حل مسائل فلسفی ارائه شده است و در ادامه، نقدهای ارسطو بر این روش‌ها بیان و سپس با تمرکز بر روش ارسطو, به ویژگی‌های روش فلسفی او اشاره شده است. در ادامة مقاله، با تمرکز بر یکی از دشواری‌های ناشی از روش دیالکتیک، روش ارسطو در حل دشواری به تفصیل تبیین شده است. پرسشی که او مطرح می‌سازند این است که بحث از مبادی برهان به یک علم یا به چند علم تعلق دارد؟ در مورد این مبادی دو گزینه در مقابل هم قرار گرفته‌اند: الف) «بحث از مبادی برهان به یک علم تعلق دارد؛ ب) «بحث از مبادی برهان به چند علم تعلق دارد. ارسطو تلاش می‌کند تا راه‌حلی برای دشواری بیابد. به نظر او، بررسی مبادی علوم و به ویژه اصل عدم تناقض ـ به منزلة بنیادی‌ترین اصل در پژوهش ـ وظیفة یک علم است و آن علم نیست مگر فلسفة اولی؛ زیرا مبادی برای همة موجودات معتبرند، و افزون بر این، اصول پژوهش در هر علمی نیز به شمار می‌آید.