جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اين رساله كه درباره اثبات واجب نوشته شده طبق قول نويسنده آن رساله اي است كه در آن اثبات واجب بر نهج و روشي است نو است كه گذشتگان به آن روش چيزي ننوشته اند او ابتدا «معني اضافي» را طرح مي كند و سپس با استفاده از اين معني به اثبات واجب مي پردازد در حاشيه صفحه اول در توضيح لفظ «اوردت» متن آمده: «المورد. . عبدالقادر بن شيخ سعيد» و از اين تذكر احتمال داده مي شود كه نويسنده اين رساله شايد شيخ عبدالقادر بن شيخ سعيد باشد. (عبدالله انوار) آغاز كتاب: آغاز كتاب: الحمدلله الهم للصواب و الصلوة و السلام علي نبيه المنعوت في الكتاب ... انجام كتاب: پايان كتاب: هذا آخر ما اردت ايراده في هذه الصحيفة و الحمدلله اولاً و آخراً. [انجمن آثار ملي ص 221]

گفتاري است كوتاه بخشبندي نشده و جز شماره پيشين است. (احمد منزوي) گفتاري است كوتاه و آغاز مي شود به اينكه اثبات واجب از اهم واجبها است و پيشينيان در اين زمينه بسيار كوشيده اند، جز آنكه دليلهاي آنان مرا آرام نمي ساخت و اكنون خود بدان مي پردازم. (احمد منزوي) آغاز كتاب: بعد حمده علي ما هدانا الي طريق الحق، طريق رسوله الي الخلق (ع) و من التسليمات اسناها. يقول العبد الفقير الي رحمة الله الغني عبدالقار بن مرحوم محمد سعيد الغفاري التختي. هذه زبدة في جملتين اوليهما في المبداء. انجام كتاب: و هذا هو نبينا محمد (ص) و اصحابه و تابعيه الي يوم القيامة رزقنا الله خير الاولي و الآخرة بجاهه (ص) آمين. عبدالقادر مدظله. [دائره المعارف 2/7 و 2/8؛ بغدادي 1/605، زركلي 4/44؛ سركيس 2/1291 كه هيچيك از ين كار او نام نبرده اند.]

رساله هاي چندي از وي در اين كتابخانه نگاهداري مي شود ( نك . اثبات واجب الوجود ، الاسئلة و الاجوبة ، التسلسل ، الحاشية علي شرح العقايد العضدية ، رسايل عرفاني ، رساله عرفاني ، تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام ، حدوث العالم ، شرح الرسالة البديعة ، المبداء و المعاد ، الوجود ... ) گفتاري است كوتاه ، بخش بندي نشده . نام نگارنده تنها در پايانه آمده است. ( احمد منزوي ) آغاز كتاب: الحمدلله علي حكمه بعد علمه ، و علي صفوته بعد قدرته ، و الصلاة ... و بعد ، فاعلم ان البراهين الموردة المشهورة في ابطال اللاتناهي ، كما اطلعنا عليه ، غير تامة ... انجام كتاب: ... فصح العلم بها دون وجودها ، فاندفعت الشبهة المتوهمة في علمه تعالي . ]دائره المعارف 2/5 ؛ بغدادي 1/605 ؛ زركلي4/44 ؛ سركيس 2/1291 كه هيچيك از اين كار او ياد نكرده اند .[

تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام، اثر شیخ عبدالقادر سنندجی کردستانی (متوفی 1304ق)، شرحی است بر «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام»، سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی (متوفی 792ق). این کتاب به‌همراه حاشیه‌ای با نام «حاشية المحاكمات» تألیف شیخ محمد وسیم کردستانی و مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است. نام کامل کتاب تفتازانی همان ‎گونه که در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آمده، «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام و تقريب المرام من تقرير عقائد الإسلام» است. این کتاب که به «تهذيب المنطق و الكلام» مشهور است، رساله‌ای از تفتازانی در منطق و کلام به زبان عربی است. این رساله با همه فشردگی و اختصار، از متون معتبر در حوزه‌های آموزشی قدیم بوده و بر آن شرح‎ها و حواشی فراوان نوشته شده است. تفتازانی این اثر را در 789ق، به پایان رساند. او در این چکیده مباحث منطقی و کلامی، با حذف زواید، اصول مطالب را در غایت ایجاز بیان می‌کند و همین ساختار، مجالی فراخ برای تهیه متون گسترده‌تری بر اساس این اثر فراهم ساخته است. برخی از حاشیه‌ها و شرح‎های تهذيب المنطق، به‌حدی اهمیت یافته‌اند که بر خود آنها به چند واسطه نیز حاشیه‌هایی نوشته شده است. بر کتاب تهذيب المنطق تفتازانی، شروح بسیاری نوشته شده است. از شرح‎های متأخری که حاصل تدریس کتاب در کردستان بوده است، «تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام» اثر عبدالقادر بن محمد سنندجی است که در دو جلد با حواشی محمد وسیم کردستانی و فرج‌الله زکی کردستانی در 1318-1319ق، در بولاق انتشار یافته است. ترجمه‌ای فارسی از این شرح نیز با عنوان «تذهيب المرام» به قلم فخرالدین بن احمد رودباری، از علمای کردستان به کوشش محمدرئوف توکلی در 1381ش، در تهران به چاپ رسیده است. کتاب با مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است. او سبب نگارش این شرح را اشتیاق فراوان محصلین به دو علم حکمت و کلام و نبود کتابی جامع در حکمت طبیعی و کلیات فلسفه دانسته است. شیوه نگارش اثر بدین ترتیب است که متن اثر در پرانتز و شروح عبدالقادر در بیرون از آن ذکر شده است. در پاورقی اثر نیز حاشیه محمد وسیم کردستانی درج گردیده است.

تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام، اثر شیخ عبدالقادر سنندجی کردستانی (متوفی 1304ق)، شرحی است بر «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام»، سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی (متوفی 792ق). این کتاب به‌همراه حاشیه‌ای با نام «حاشية المحاكمات» تألیف شیخ محمد وسیم کردستانی و مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است. نام کامل کتاب تفتازانی همان ‎گونه که در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آمده، «تهذيب الكلام في تحرير المنطق و الكلام و تقريب المرام من تقرير عقائد الإسلام» است. این کتاب که به «تهذيب المنطق و الكلام» مشهور است، رساله‌ای از تفتازانی در منطق و کلام به زبان عربی است. این رساله با همه فشردگی و اختصار، از متون معتبر در حوزه‌های آموزشی قدیم بوده و بر آن شرح‎ها و حواشی فراوان نوشته شده است. تفتازانی این اثر را در 789ق، به پایان رساند. او در این چکیده مباحث منطقی و کلامی، با حذف زواید، اصول مطالب را در غایت ایجاز بیان می‌کند و همین ساختار، مجالی فراخ برای تهیه متون گسترده‌تری بر اساس این اثر فراهم ساخته است. برخی از حاشیه‌ها و شرح‎های تهذيب المنطق، به‌حدی اهمیت یافته‌اند که بر خود آنها به چند واسطه نیز حاشیه‌هایی نوشته شده است. بر کتاب تهذيب المنطق تفتازانی، شروح بسیاری نوشته شده است. از شرح‎های متأخری که حاصل تدریس کتاب در کردستان بوده است، «تقريب المرام في شرح تهذيب الكلام» اثر عبدالقادر بن محمد سنندجی است که در دو جلد با حواشی محمد وسیم کردستانی و فرج‌الله زکی کردستانی در 1318-1319ق، در بولاق انتشار یافته است. ترجمه‌ای فارسی از این شرح نیز با عنوان «تذهيب المرام» به قلم فخرالدین بن احمد رودباری، از علمای کردستان به کوشش محمدرئوف توکلی در 1381ش، در تهران به چاپ رسیده است. کتاب با مقدمه فرج‌الله زکی کردستانی منتشر شده است. او سبب نگارش این شرح را اشتیاق فراوان محصلین به دو علم حکمت و کلام و نبود کتابی جامع در حکمت طبیعی و کلیات فلسفه دانسته است. شیوه نگارش اثر بدین ترتیب است که متن اثر در پرانتز و شروح عبدالقادر در بیرون از آن ذکر شده است. در پاورقی اثر نیز حاشیه محمد وسیم کردستانی درج گردیده است.