جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : اختلافات اخلاقی معمولاً به عنوان تهدیدی برای اخلاق عینی در ادبیات دانشگاهی و فرهنگ عامه و شاید یکی از مهم‌ترین اعتراضات علیه نظریه اخلاقی خداباوری مسیحی در نظر گرفته می‌شود. برخی از شکاکان استدلال می کنند که از آنجایی که مردم در مورد درست و نادرست اختلاف نظر دارند و با این کار باعث ایجاد شر اخلاقی و رنج انسانی می شوند، دیدگاه مسیحی مبنی بر اینکه خدای توانا، دانا و نیکوکار پشت اخلاق است، ناسازگار. سؤالات متعدد در مورد آشکار شدن قانون اخلاقی خداوند، قدرت خداوند در جلوگیری از اختلافات اخلاقی و حتی دلایل ایجاد جهانی با چنین اختلاف نظرهای اخلاقی، مردم را به تجدید نظر در عقلانیت جهان بینی مسیحی سوق می دهد. این پایان نامه بررسی خواهد کرد که آیا اختلاف اخلاقی دیدگاه مسیحی در مورد خدا و هستی شناسی اخلاق را شکست می دهد یا خیر. یافتن استدلال های محکمی که با اختلاف نظر اخلاقی شروع شده و با اعتراض به دیدگاه مسیحی درباره اخلاق پایان می یابد، دشوار است. با این وجود، این پایان نامه با استفاده از روش شناسی پیشنهادی فیلسوف مسیحی آلوین پلانتینگا در «دفاع از اراده آزاد»، آنچه را می توان «مشکل منطقی اختلاف اخلاقی» نامید، پیشنهاد و تحلیل خواهد کرد. این پایان نامه به تحلیل داده های کلامی و فلسفی در مورد علم مطلق و قدرت تکوینی خداوند و صفت اختیار انسان می پردازد. بعلاوه، هدف این تز، تجهیز مسیحیان به یک راهبرد اثبات گرایانه معذرت خواهی برای دفاع انباشته از اخلاق عینی و ایده خدا است، با این استدلال که دیدگاه مسیحی درباره اخلاق از نظر منطقی ناسازگار نیست، بلکه از نظر منطقی در مواجهه با پدیده ها سازگار است.

براهین اخلاقی اثبات وجود خدا که از مقدماتی با محتوای تجربه و اندیشۀ اخلاقی صورت یافته‌اند، به برهان اخلاقی عملی و نظری تفکیک می‌شوند. کانت نخستین ‌بار از راه عقل عملی و با استناد به این که اخلاق اساسا یک تعهد عقلانی است، فرض وجود خداوند را برای تحقق خیر برین که غایت حیات اخلاقی انسان است ضروری شمرد. در نظر منتقدان، این برهان از حیث سازگاری درونی خودمتناقض و از اثبات وجود خارجی خداوند ناتوان است. از این‌ رو، برخی شارحان کانت تلاش کرده‌اند از راه اثبات عینیت ارزش‌های اخلاقی برهانی نظری بر وجود خدا شکل دهند. ایشان مدعی‌اند رفتار اخلاقی انسان‌ها در ادوار مختلف مبتنی بر وجود پاره‌ای ارزش‌های اخلاقی عام، جهان‌شمول و آفاقی است که صرفا با در نظر گرفتن وجود خدایی یگانه قابل تبیین‌ است. کسانی نیز تلاش نموده‌اند با اصلاح چهارچوب کلی برهان اخلاقی کانت و از راه عقلانیت عملی اخلاقی زیستن، استدلالی خداگرایانه بر مبنای اخلاق شکل دهند. در نظر ایشان، پذیرش مرجعی مقتدر و نامتناهی در رأس نظام اخلاقی در مقایسه با نظریه‌های رقیب، به لحاظ عملی و در فرایند تصمیم‌سازی اخلاقی، سودمندتر است. در این مقاله به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی ضمن تحلیل انتقادی برهان اخلاقی کانت، تلاش‌های صورت‌یافته در جهت اصلاح این برهان، که عموما به دو گونه تقریر نظری و عملی انجامیده است، بررسی و نقد می‌شود.

یکی از معروف ترین براهین اثبات وجود خدا در سده های اخیر، استدلال اخلاقی امانوئل کانت است. کانت برای محافظت از اطلاق حکم عقل عملی، که همانا دستیابی توأمان شادکامی و فضیلت است، خدایی را فرض می کند که با پیوند دادن دو قلمرو متفاوت اخلاق و طبیعت، این خیر کامل را محقق کرده است. اما منتقدان این استدلال معتقدند که کانت تنها برای معنادار کردن تجربۀ اخلاقی انسان، چنین چیزی را عملاً فرض کرده است و این ادعا برهانی برای وجود خدا نیست. از این رو برخی از متفکران براهین اخلاقی نوینی پدید آوردند. یکی از این براهین، استدلال اخلاقی از طریق عینیت ارزش های اخلاقی است. ویلیام سورلی با اثبات عینی بودن ارزش های اخلاقی، ذهنی عالی را به عنوان ضرورتی منطقی برای تحقق این وجود عینی ارزش های اخلاقی ثابت می کند و با نگاه ویژۀ خود به این استدلال، ادعا می کند که نه تنها برهانی نظری بر وجود خداوند فراهم آورده، بلکه توانسته است از اتحاد قلمرو طبیعت و اخلاق، تحت یک واقعیت یکپارچه حمایت کند. ما در این مقاله، استدلال اخلاقی مذکور را تقریر و بررسی خواهیم کرد.