جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در تحقیق پیش رو با اتکا به روش توصیفی - تحلیلی درصدد پاسخگویی به این پرسش هستیم که آیا پدیدارشناسی حیات دینی هایدگر از زیرساخت معرفت شناختی برخوردار است؟ به نظر می‌رسد اساس پدیدارشناسی حیات دینی هایدگر مبتنی بر فهم دازاین از واقعیت حیات دینی و حصول آگاهی به ذات حیات دینی بر اساس مکانیسم تفهیم دازاین باشد. بررسی نقش وجود اگزیستانسیل انسان(=دازاین) در راهیابی به حقیقت حیات دینی در قالب نگرش پدیدارشناختی هایدگر به حیات دینی، انگیزه اصلی محقق است که ما را با مبنای معرفت شناسانه پدیدارشناسی هایدگر آشنا می‌کند. بر اساس ارزیابی انجام یافته، دازاین فاعل شناسا در رویارویی با حیات دینی است و معرفتی که از این طریق تولید می‌شود معرفت یقینی است که متعلَّق آن، ذات حیات دینی از طریق مکانیزم فهم دازاین خواهد بود. دازاین نقش مهمی در رویکرد هایدگر به حیات دینی دارد. دازاین است که با حیات دینی مواجه شده و خود را در پرتو آن به پیش می راند.

کتاب فیلسوف‌ها و دیوانه‌ها، نوشته‌ی ریچارد اسکی و ینسن فارکوهار، نمایشنامه‌ای است که نظریات علمی و فلسفی فروید و هایدگر را در خود جای داده است. نویسندگان در قالب نمایشنامه، دیالوگی بین این دو نظرگاه علمی برقرار کرده‌اند. در طرح داستانی این کتاب، هایدگر که به خاطر مشکلات روانی در آسایشگاه بستری شده، تحت درمان روانکاوی قرار می‌گیرد و در حین درمان، گفت‌وگوهایی تأمل‌برانگیز مابین درمان‌شونده و درمانگر صورت می‌گیرد.

رابطهٔ هایدگر با ناسیونال‌سوسیالیسم پیچیده و گاه متناقض بوده است. پوگلر در این کتاب بدون آنکه سعی کند این ارتباط را تطهیر کند، ضمن بررسی جهت‌گیری سیاسی هایدگر، به زوایای کمتردیده‌شدهٔ وی اشاره می‌کند. برای مثال، اعتقاد اصلی بسیاری از متفکران حامی نازیسم، به‌ویژه هایدگر، این بود که «اساساً انقلاب باید از دانشگاه نشئت بگیرد». بنابراین، روند آلمانی‌شدن دانشگاه‌ها برای تربیت استادان موردِ تأیید رژیم نازیسم، به‌ویژه تحت ریاست هایدگر، یکی از محورهای اصلی بخش یکم کتاب حاضر است.اما آیا مشارکت هایدگر مسئله‌ای درون‌کشوری است و به خودِ کشور آلمان مربوط می‌شود؟ آیا می‌توانیم ادعا کنیم که «ما» ی ایرانی نیز از مشارکت در جنبه‌های سیاست یا حتی ادبیات متأثیر شده‌ایم؟ بخش دوم کتابِ پیشارو، تلاش دارد کلیدی برای فهم این روابط از طریق یکی از خوانشگران مهم تفکر هایدگر در ایران – سید احمد فردید – پیدا کند.

رابطهٔ هایدگر با ناسیونال‌سوسیالیسم پیچیده و گاه متناقض بوده است. پوگلر در این کتاب بدون آنکه سعی کند این ارتباط را تطهیر کند، ضمن بررسی جهت‌گیری سیاسی هایدگر، به زوایای کمتردیده‌شدهٔ وی اشاره می‌کند. برای مثال، اعتقاد اصلی بسیاری از متفکران حامی نازیسم، به‌ویژه هایدگر، این بود که «اساساً انقلاب باید از دانشگاه نشئت بگیرد». بنابراین، روند آلمانی‌شدن دانشگاه‌ها برای تربیت استادان موردِ تأیید رژیم نازیسم، به‌ویژه تحت ریاست هایدگر، یکی از محورهای اصلی بخش یکم کتاب حاضر است.اما آیا مشارکت هایدگر مسئله‌ای درون‌کشوری است و به خودِ کشور آلمان مربوط می‌شود؟ آیا می‌توانیم ادعا کنیم که «ما» ی ایرانی نیز از مشارکت در جنبه‌های سیاست یا حتی ادبیات متأثیر شده‌ایم؟ بخش دوم کتابِ پیشارو، تلاش دارد کلیدی برای فهم این روابط از طریق یکی از خوانشگران مهم تفکر هایدگر در ایران – سید احمد فردید – پیدا کند.

کتاب «بررسی روشنگرانه اندیشه های مارتین هایدگر» نوشته «والتر بیمل» توسط نشر "سروش" منتشر شده است. کتاب حاضر ترجمه فارسی کتاب والتر بیمل، هایدگری مشهور و برجسته آلمانی است. بیمل به دلیل آشنایی با تفکر هایدگر و تسلط چشمگیر بر آثار او، توانسته است تفسیری فشرده و در عین حال نسبتا جامع از برخی از برجسته ترین و مهم ترین آثار هایدگر در این کتاب ارائه دهد و مفاهیم کلیدی آنها را بیان کنید. تفکر هایدگر رسالتی عظیم، خطیر، دشوار و مقدس را بر عهده گرفته است. این تفکر می کوشد امکان تجربه ای را برای انسان امروزی فراهم کند، تجربه ای که وجود و سرنوشت، معنا و هدف زندگی ما در گرو امکان و غیرممکن بودن آن است. تجربه ای که از ذهن و احساسات انسان غربی حذف شده و ما شرقی ها تنها با تکیه بر حافظه تاریخی خود بیهوده می اندیشیم که هنوز زبانه های آتش آن در وجودمان می سوزد بی آنکه متوجه سردی و سکوت روزافزون آن شویم. تمام تلاش مترجم در این کتاب بر این بوده است که تا حد امکان از دشواری هایی بکاهد که نتیجه منطقی تفکر هایدگر نیست، بلکه ناشی از کاستی های ترجمه مترجمان است. ترجمه آثار هایدگر بدون اینکه خود مترجم مسیر تفکر او را طی کند غیرممکن است. بنابراین هیچ ترجمه تحت اللفظی و کلمه به کلمه آثار هایدگر و برداشت هایدگر از این آثار نمی تواند معانی و مفاهیم موجود در تفکر او را منتقل کند.

این کتاب ترجمه جلد نخست از مجموعه چهارجلدی «دیالوگ با هایدگر» است. عنوان جلد نخست فلسفه یونانی است. سه جلد دیگر چنین نام دارند: فلسفه مدرن، نزدیکی به هایدگر و راه هایدگر. جستارهای این کتاب مراحلی هستند در مسیر نزدیکی به اندیشه هنوز رازآلود مارتین هایدگر. شاید پرسش یگانه او چنین باشد: فلسفه چیست؟ درباره هر فلسفه مهمی می توان سخن هگل را درباره فلسفه دکارت تکرار کرد که فلسفه «با آغاز از نقطه عزیمت خویش، پرسش را دوباره از سر می گیرد». اما نظریه پردازی در باب هستی که آغاز آن یونانی است و به مدت دو هزاره فضای تاریخ فلسفه را پر کرده است از کجا شروع می شود؟ شروع کردن (طرح کردن پرسش) و آغازیدن (عزیمت آغاز کردن) دو چیز متفاوت اند. در هر آغازی معمای شروعی پنهان است که آغاز آن را در تاریکی نگه می دارد. یونانی ها، در فلسفه، آغازگران ما هستند. از پس آن ها و تنها آن هاست که فلسفه وجود دارد. اما آن ها از کجا شروع کرده اند؟ کجا به آغاز خاص خود وارد شده اند؟ در این باره، کلام یونانی معماگونه باقی می ماند.

«معنای سیاسی هستی‌شناسی فلسفی مارتین هایدگر» از پیر بوردیو، یک سفر فکری متقاعدکننده است که از دریچه یکی از مرموزترین متفکران قرن بیستم، مارتین هایدگر، به تعامل پیچیده بین فلسفه و سیاست می‌پردازد. در این اثر تأمل‌برانگیز، بوردیو، جامعه‌شناس و فیلسوف مشهورفرانسوی‌، پیچیدگی‌های تعامل سیاسی هایدگر را بررسی می‌کند و پیامدهای عمیق هستی‌شناسی او را بر چشم‌انداز اجتماعی-سیاسی آشکار می‌کند. این کتاب، کاوش عمیقی از تقاطع بین فلسفه و ایدئولوژی سیاسی است‌ که در چارچوب فلسفی هایدگر تجسم‌یافته است. بوردیو با استادی، ایده‌های تاثیرگذار هایدگر را کالبدشکافی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه از قلمرو متافیزیک انتزاعی فراتر ‌می‌روند تا درک ما از قدرت، اقتدار و ساختارهای اجتماعی را شکل دهند. یکی از موضوعاتی که بوردیو در این کتاب به خوبی آشکار کرد، بررسی انتخاب‌های سیاسی هایدگر و همخوانی آنها با اعتقادات فلسفی اوست. این کتاب فراتر از متون فلسفی است و درگیری هایدگر با حزب نازی را در طول دهه‌ی 1930 روشن می‌کند. بوردیو با پیچیدگی‌های اخلاقی، وفاداری‌های سیاسی هایدگر درگیر می‌شود و خوانندگان را تشویق می‌کند تا با رابطه ناراحت‌کننده بین کار فکری و پیامدهای دنیای واقعی روبه‌رو شوند. کتاب فوق، به‌عنوان یک بررسی انتقادی از رابطه‌ی بین قدرت‌فکری و نفوذ‌سیاسی عمل می‌کند. بوردیو خوانندگان را تشویق می‌کند تا در مورد مسئولیت‌های رهبری فکری تأمل کنند و توجه را به پیامدهای بالقوه‌ی ایده‌های فلسفی هنگامی که به کنش سیاسی ترجمه می‌شوند، جلب کند. همچنین بوردیو خوانندگان را دعوت می‌کند تا با مفاهیم گسترده‌تر فلسفه‌ی هایدگر در زمینه‌ی گفتمان‌ سیاسی معاصر، دست‌و‌پنجه نرم کنند. تحلیل بوردیو فراتر از نقد تاریخی است و نشان می‌دهد که چگونه ایده‌های هایدگر همچنان در بحث‌های مربوط به قدرت، هویت و نقش روشنفکران در شکل‌دهی به روایت‌های اجتماعی بازتاب می‌یابد. علاوه‌بر این، کاوش بوردیو از هستی‌شناسی سیاسی هایدگر به‌عنوان یک داستان هشداردهنده عمل می‌کند و خوانندگان را ترغیب می‌کند که نسبت‌به ابعاد اخلاقی کارفکری هوشیار باقی بمانند. این کتاب با رویارویی با جنبه‌های تاریک‌تر میراث هایدگر، خوانندگان را به چالش می‌کشد تا مسئولیت‌های اخلاقی همراه با نفوذ فکری را به‌طور انتقادی ارزیابی کنند. در خاتمه، «معنای سیاسی هستی‌شناسی فلسفی مارتین هایدگر» پیر بوردیو یک سیر فکری است که خوانندگان را به تلاقی پیچیده‌ی فلسفه و سیاست دعوت می‌کند. این تحلیل ظریف و قابل تاملی از هستی‌شناسی هایدگر ارائه می‌کند و ابعاد پنهانی را آشکار می‌کند که فراتر از محدوده‌های فلسفه دانشگاهی است. نثر جذاب بوردیو، همراه با بینش عمیق او، این کتاب را به کاوشی فریبنده در مورد مفاهیم اخلاقی و سیاسی نهفته در میراث فکری متفکران تأثیرگذار تبدیل می‌کند. چه از علاقه‌مندان به فلسفه، چه دانشجوی نظریه سیاسی، یا صرفا در مورد پیوند ایده‌ها و قدرت کنجکاو باشید، این کتاب نوید سفری روشنفکرانه را می‌دهد که شما را مشتاق می‌کند تا رشته‌های پیچیده‌ی هستی‌شناسی سیاسی هایدگر را باز کند.

از منظر کتاب حاضر، قطار اروپا رو به سوی خراب‌آباد دارد و وضع موجود نمی‌تواند چنان‌که هست تداوم یابد. بدین منظور، آراء و نظریات دو متفکر جهان غرب در باب تحول و دگرگونی فضای پیرامونی‌شان مورد بررسی قرار می‌گیرد. اولین متفکر هایدگر است که بنا به خوانش‌های معمول زمانه، او در عرصات رازورزانگی و شاعرانگی سیر می‌کند و گویی نسبت و مناسبتی با اندیشه تحول و دگرگونی ندارد، حال آن‌که در کتاب پیش رو، تر وادن ایده‌های هایدگر در باب انقلاب را می‌کاود و در باب کارکردها و کژکارکردهای‌شان سخن به میان می‌آورد، به عبارت دیگر نشان می‌دهد که اندیشه­ ورزی در فراسوی ماده و انرژی یا فیزیک، خود می‌تواند جزئی از اجزای تشکیل­ دهنده یک وضعیت سیاسی و انضمامی باشد.

اين كتاب از دو متن مجزا تشكيل شده كه هر دو درباره «امر الهي يونان» است و محور اصلي‌شان معنا و خاستگاه امر الهي يوناني در آثار «والتر . ف . اوتو» است. متن نخست، تأليف «فرانسوا توشار» است كه مي‌كوشد تأثير انديشه‌هاي «هگل» را بر نگاه پديدارشناسانه اوتو به امر الهي و خدايان نشان دهد. متن دوم، نوشته «ژان لوكسروا» است كه معناي امر الهي در آثار اوتو و تأثير آن بر انديشه «هايدگر» را بيان مي‌كند.