جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر ناظر به نقش محوری مشهورات در ایجاد وحدت و سوق جوامع به سمت سعادت یا شقاوت، به جست‌وجو در باب اقسام روش‌های ترویج مشهورات در آثار فارابی و ابن‌سینا پرداخته است. علی‌رغم عدم تصریح فارابی و ابن‌سینا به روش‌های ترویج مشهورات، می‌توان بر اساس ملاکی که از تأمل در آثار فارابی مبنی بر ایجاد انگیزه در افراد به سوی انجام افعال به دست آمده است، روش‌هایی را برای ترویج مشهورات در آثار آن‌ها استنباط کرد. یک قسم از این روش‌های ترویج مربوط به حوزه تعلیم می‌شود که شامل طریق تخیلی و اقناعی است و قسم دیگر مربوط به حوزه تأدیب است که شامل اقاویل اقناعی و انفعالی می‌شود. اقسام دیگر شامل تخیل و آثار آن، مقاربت با آرای مشهوره دیگر، قوای نفسانی، قانون و شریعت، فرا گرفتن از زمان خردسالی، صناعت خطابه و جدل و عادات می‌شود. حاصل تأمل در هر یک از این روش‌های ترویج مشهورات این است که روش‌های ترویج میان این دو فیلسوف مکمل یکدیگر محسوب می‌شوند و روش‌‌های ترویج مشهورات از لوازم عوامل مشهورات هستند و عکس‌العمل اکثر افراد در قبال مشهورات گسترش یافته به‌وسیله این روش‌ها، اقبال و در برخی، اکراه است.

ترجمه ماشینی: هرمنوتیک فلسفی قرآن در دوره کلاسیک دارای سه ویژگی عمده است که در این مقاله با توجه به آثار ابن سینا مورد بحث قرار می گیرد. اولاً، هرمنوتیک فلسفی به جای تفسیر فنی/زبانی (تفسیر) در مقوله تفسیر نمادین (تاویل) قرار می گیرد. دوم، به طور گزینشی آیات قرآنی را انتخاب می کند که خود را به تفاسیر فلسفی می رساند. ثالثاً، عمدتاً به سمت مسائل متافیزیکی و اخلاقی گرایش دارد و در بیشتر موارد به تعصبات ایدئولوژیک بی علاقه است. این مقاله به بررسی تفسیر ابن سینا از سوره فلق (کور 113) می پردازد و دو هدف را دنبال می کند: توضیح روش هرمنوتیکی اتخاذ شده توسط ابن سینا، و بررسی سازگاری بین درک فیلسوف از شر و همچنین گفتمان مورد استفاده در وی. تفسیر الفلق و پرداختن به همین موضوع در نوشته های فلسفی عمده و فرعی او. نشان می دهد که در تفسیر فلق، شر در مرتبه «تحقق جزئی» (قدر) ظهور می کند، در حالی که در مرتبه جبر (قضا) شر فقط یک بالقوه نهفته است. ابن سینا هم در تفسیر فلق و هم در متون فلسفی خود می کوشد تا ثابت کند که شر در مرتبه جبر را می توان به طور تصادفی تبیین کرد (بی العرض).

«افلاطون» نوشته‌ی برایان پرافیت که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد، راهنمایی کوتاه اما روشنگر است که در کمتر از صد صفحه به معرفی زندگی و فلسفه‌ی افلاطون می‌پردازد. این کتاب بخشی از مجموعه‌ای است که هدف آن ساده‌سازی اندیشه‌های متفکران بزرگ برای عموم مخاطبان است. کتاب با شرح حالی مختصر اما غنی از افلاطون آغاز می‌شود؛ از خانواده‌ی اشرافی او و فضای فکری آتن گرفته تا تأثیر ژرف سقراط بر او. این بخش نخست، زمینه‌ای تاریخی و فرهنگی فراهم می‌کند تا خواننده بتواند ریشه‌های شکل‌گیری اندیشه‌ی افلاطون را بهتر درک کند. در ادامه، پرافیت به سراغ گفت‌وگوهای کلیدی افلاطون می‌رود؛ از «دفاعیات» و «منون» گرفته تا «جمهوری». او ضمن مرور هر گفت‌وگو، مراحل فکری افلاطون را از دوران سقراطی تا دوره‌های میانی و متأخر توضیح می‌دهد. برجسته‌ترین بخش کتاب، تحلیل روشن و گام‌به‌گام جمهوری است که مضامین اصلی آن، همچون عدالت، ماهیت دولت و جایگاه فیلسوف، به زبانی ساده و قابل‌فهم توضیح داده می‌شود. برای کسانی که تمایل دارند مطالعه‌ی خود را ادامه دهند، نویسنده فهرستی از منابع تکمیلی در پایان کتاب ارائه می‌کند؛ از نوشته‌های پیشنهادی و زندگی‌نامه‌های معتبر گرفته تا منابع آنلاین در زمینه‌ی فلسفه‌ی افلاطونی و کلاسیک. لحن اثر ساده، روان و روزمره است و از اصطلاحات تخصصی پیچیده پرهیز می‌کند؛ همین امر آن را به ویژه برای دانشجویانی که تازه وارد دنیای فلسفه شده‌اند یا خوانندگان علاقه‌مند به یک مقدمه‌ی روشن و بی‌تکلف تبدیل می‌سازد. پذیرش کتاب نیز در همین راستا بوده است. در پلتفرم‌هایی مانند Goodreads، خوانندگان از آن به عنوان سکوی پرشی عالی برای آشنایی با افکار افلاطون یاد کرده‌اند و تحلیل مختصر اما کارآمد پروفیت از جمهوری و روش سقراطی را ستوده‌اند. منتقدان نیز تأکید کرده‌اند که این کتاب بیش از آنکه برای پژوهشگران باشد، برای مبتدیان طراحی شده است؛ بنابراین بیش از دقت علمی، بر وضوح و دسترس‌پذیری تمرکز دارد. در مجموع، «افلاطون» تصویری شفاف و قابل مدیریت از زندگی و اندیشه‌های یکی از بنیادی‌ترین چهره‌های فلسفه‌ی غرب ارائه می‌دهد. این کتاب برای هر کسی که به دنبال نقطه‌ی ورود ساده و مطمئن به فلسفه‌ی افلاطون است، چه برای مطالعه‌ی دانشگاهی و چه صرفا از سر کنجکاوی، گزینه‌ای مناسب به شمار می‌رود.