جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

افلاطون در مجموعه آثارش در رابطه با پژوهش‌های اخلاق شناختی دو رویکرد متفاوت دارد؛ نخست رویکردی است که در مقابل سوفسطائیان در پیش گرفته بود و منکر آموختنی بودن فضیلت (arete) است و از یگانگی آریته در مقابل چند گانگی آریته نزد سوفسطائیان سخن می‌گوید همه را شایسته تربیت نمی‌داند و بر انحصار تربیت تاکید دارد. دوم رویکردی است که بر اساس آن معتقد به آموزش با راهکارهای عملی تراست که همه مردمان را شایسته بهره مندی از فضیلتی مانندآیدوس (aidos)، (shame) می‌داند و آموزش آن را از طریق معلمان حقیقی فضیلت، مایه‌ی استواری دولتشهر و سعادتمند شدن آن معرفی می‌کند. در دوره آثار افلاطون، دیدگاه سه متفکر که عبارتند از پروتاگوراس، سقراط و افلاطون در رابطه با مفهوم آیدوس مطرح شده است. در رساله سقراطی خارمیدس از مجموعه محاورات به‌طور مستقیم این سوال مطرح شده است که آیا آیدوس فضیلت محسوب می‌شود یا خیر؟ در رساله پروتاگوراس به موضوع آموختنی بودن فضیلت آیدوس پرداخته شده است و در آن اشاره شده است آیدوس فضیلتی است که مانند دیگر هنرها تخصصی نیست بلکه فضیلتی است که همگان باید از آن بهره‌مند باشند البته به این شرط که با آموختن بتوانند آن را در خود پرورش دهند و به طبیعت اجتماعی آیدوس و نقش آن در حمایت از نظم مدنی می‌پردازد. در رساله جمهور و فایدروس در مبحث نظریه سه جزئی نفس انسان درونی‌سازی احساس شرم بیان شده است اما در هیچکدام از این دیالوگ‌ها شرح خاصی از ماهیت آیدوس بیان نشده است.

آموزۀ ایده‌های افلاطون را می‌توان مرکز فلسفۀ او دانست. طبق نظر افلاطون، ایده ها ذات یا ماهیت اشیاء محسوس را شکل می دهند. ایده ها هم شرط وجود اشیاء محسوس و هم شرط شناخت این اشیاء هستند. ناتورپ با توجه به مسئله‌ای که با آن روبه‌رو بوده به ایده‌های افلاطون رجوع می‌کند. مسئلۀ ناتورپ بی‌اعتباری فلسفه و بی‌مبنا شدن علوم است. او درصدد است نسبت میان فلسفه و علوم مختلف را مشخص کند تا از این طریق هم به فلسفه اعتبار ببخشد و هم منطق حاکم بر علوم را روشن کند. ناتورپ برای رسیدن به دو هدف فوق از ایده‌های افلاطون کمک می‌گیرد و تفسیری استعلایی و معرفت‌شناسانه از آنها ارائه می‌دهد؛ زیرا در نظر او فلسفه فقط به‌عنوان معرفت‌شناسی اعتبار دارد. به همین دلیل ناتورپ معتقد است ایده‌های افلاطون را نمی‌توان به‌عنوان ذواتی ثابت و منفک از عالم محسوس لحاظ کرد، بلکه آنها را باید به‌عنوان شرایط استعلایی تحقق واقعیت در نظر گرفت. ایده‌ها قوانین یا تبیین‌هایی هستند که در وهلۀ اول در اندیشه وضع می‌شوند و سپس امر واقع از بطن آنها اشتقاق پیدا می‌کند. اکنون با توجه به این مقدمه مسائل مهمی پیش می‌آید: آیا ایده‌های افلاطون صرفاً کارکردی معرفتی دارند؟ چه نسبتی میان قانون مدنظر ناتورپ و ایده‌های افلاطون وجود دارد؟ این نوشتار با روشی توصیفی – تحلیلی، ضمن بررسی تفسیر ناتورپ درصدد است این نکته را تبیین کند که ایده‌‌های افلاطون صرفاً کارکردی معرفت‌شناسانه ندارند، بلکه وجه وجودشناسانه و اخلاقی آنها نیز واجد اهمیت است.

ترجمه ماشینی: این کتاب یکی از برجسته ترین دوره های اندیشه بشری را پوشش می دهد. در فاصله دو قرن و نیم، فلسفه از حدس و گمان شبه اسطوره‌شناختی به حالتی تبدیل شد که در آن بسیاری از اساسی‌ترین پرسش‌ها درباره جهان، ذهن و رفتار انسان به‌شدت دنبال می‌شد و برخی از ماندگارترین شاهکارهای غربی فکر نوشته شده بود هر فصل توسط یک مرجع شناخته شده نوشته شده است و کارهای با کیفیت انجام شده در چند دهه اخیر در مورد افلاطون و فلسفه ماقبل افلاطونی را در نظر می گیرد. این کتاب به سبکی در دسترس نوشته شده است تا نیازهای افراد غیرمتخصص را برآورده کند، بدون از دست دادن دقت علمی. این کتاب شامل واژه نامه اصطلاحات فنی و جدول زمانی رویدادهای مهم سیاسی است.

جلد اول تاریخ فلسفهٔ راتلیج یکی از مهم‌ترین دوره‌ها را در اندیشهٔ بشر در بر می‌گیرد. فلسفه در مدت این دو و نیم قرن، از تفکر نیمه-اسطوره‌ای به حالتی درآمد که در ضمن آن، بسیاری از بنیادی‌ترین پرسش‌های مربوط به جهان و ذهن و رفتار بشر با حدت و شدت مورد بررسی قرار گرفت و تعدادی از ماندگارترین شاهکارهای اندیشهٔ غربی به رشتهٔ تحریر کشیده شد. در مقالات این کتاب نگرش‌ها و متفکران اصلی فلسفهٔ یونان به ترتیب تاریخی معرفی شده‌اند. نگارش هر مقاله‌ای را یکی از صاحب‌نظران برجسته آن حوزه خاص برعهده گرفته، و در نگارش آنها از تعداد زیادی از آثار مهم چند دهه اخیر در این خصوص فلسفه افلاطونی و پیشاافلاطونی بهره برده است. همه آنها، بی آنکه دقت محققانه را از دست بدهد، به شیوه‌ای قابل فهم به نگارش پرداخته‌اند، و نیازهای افراد غیرمتخصص را مد نظر داشته‌اند. موضوعات مطح در این مجلد از تفکر نظری اولیه یونان و بستر فرهنگی و اجتماعی آن تا سوفسطاییان و سقراط را شامل می‌شود و با سه فصل مربوط به سهم ماندگار افلاطون در همه حوزه‌های اصلی فلسفه به پایان می‌رسد.

از نگاه رایل «فلسفه کاوشگری و جستجو است» روندی که هر فیلسوفی باید در پیش گیرد و در عرصه تفکر سرزمین های کشف ناشده را کشف کند. فیلسوف مانند «هر کاوشگری همیشه در حال یادگیری است، دست کم از خودش و در بهترین حالت از خودش و از دیگران.» رایل همین عقیده را در بررسی زندگی و فلسفه افلاطون وجهۀ نظر خویش قرار داده است. از دیدگاه وی افلاطون نیز یک سیر فکری را طی کرده و هرگز زندانی اندیشه و آموزه ای، به ویژه نظریه مثل، نبوده است. کوتاه سخن اینکه «داستان تکوین فلسفی افلاطون هنوز چشم به راه روایت شدن است» و در این کتاب رایل، خود، روایت می کند که افلاطون چگونه افلاطون شد.

پنج رساله شجاعت، دوستی، ایوان، پروناغوراس و مهمانی. در این کتاب ترجمه رسالات لاخس، لوسیس، ایون، و پروتاغوراس از رسالات دوره اول و مهمانی از رسالات دوره دوم از نظر خوانندگان می گذرد. از افلاطون که آثار جاویدش همیشه صاحبنظران را به خود مشغول داشته است رسالات متعدد به یادگار مانده که غالبا به صورت گفت و شنود این فیلسوف شاعرمنش است، افلاطون استاد خود سقراط را مرکز گفتگو و قهرمان مباحثه قرار می دهد. سقراط در جستجوی حقیقت می کوشد و دیگران را نیز با شیوه ای که خاص اوست به این راه می کشد.

از نگاه رایل «فلسفه کاوشگری و جستجو است» روندی که هر فیلسوفی باید در پیش گیرد و در عرصه تفکر سرزمین های کشف ناشده را کشف کند. فیلسوف مانند «هر کاوشگری همیشه در حال یادگیری است، دست کم از خودش و در بهترین حالت از خودش و از دیگران.» رایل همین عقیده را در بررسی زندگی و فلسفه افلاطون وجهۀ نظر خویش قرار داده است. از دیدگاه وی افلاطون نیز یک سیر فکری را طی کرده و هرگز زندانی اندیشه و آموزه ای، به ویژه نظریه مثل، نبوده است. کوتاه سخن اینکه «داستان تکوین فلسفی افلاطون هنوز چشم به راه روایت شدن است» و در این کتاب رایل، خود، روایت می کند که افلاطون چگونه افلاطون شد.

مرگ مسأله انسان است. این موضوع از همان آغاز حیات بشر پیوندی عمیق با نظام فکری فلاسفه داشته است و به مفهومی پایه در اندیشه متفکران تبدیل گردیده است. به همین جهت در مکاتب فلسفی تفاسیر مختلفی از این مفهوم صورت پذیرفته است. افلاطون و صدرا درباره این مفهوم تأملاتی ارائه کرده‌اند. با بررسی آثار افلاطون و صدرا درمی‌یابیم که در آثار این دو فیلسوف همسو با مرگ طبیعی مرگ دیگری با عنوان مرگ ارادی طرح شده است که با تلاش انسان و ایجاد جدایی میان نفس و بدن تحقق می‌یابد. به نظر می‌رسد این مفهوم پیوندی عمیق با معرفت و اخلاق در اندیشة افلاطون و صدرا داشته باشد. مسأله اصلی این نوشتار پرداخت به چیستی مرگ ارادی و بررسی نسبت حاکم میان این مفهوم و معرفت و اخلاق در اندیشة افلاطون و صدرا است. نگارنده سعی دارد با بررسی مقایسه‌ای و به شیوة توصیفی‌ـ‌تحلیلی، مفاهیم گفته را واکاوی کند. برآمد پژوهش حاضر چنین معلوم می‌سازد که در نگاه این دو فیلسوف مرگ ارادی، معرفت و اخلاق کارکردی یگانه به خود می‌گیرند. اهمیت این سنخ نوشته‌ها در این است که حالت انتزاعی مفاهیم متافیزیک فلسفه افلاطون و صدرا در قالب مفاهیم انضمامی مانند مرگ و اخلاق توضیح داده می‌شود.