جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مباحث معرفت شناسی فلسفه ای افلاطون موضوع اصلی این رساله است که نخست در قالب مقدمه ای به بحث اجمالی در باب معرفت شناسی پرداخته و در دو بخش کلی ارائه می گردد. بخش نخست که به تفصیل نظریات افلاطون در رساله تئتتوس و سوفسطایی را مورد بررسی قرار داده است در چهار فصل ارائه میگردد. فصل اول به رد ادراک حسی به عنوان معرفت، فصل دوم رد گمان یا باور صادق به عنوان معرفت ، فصل سوم رد باور صادق موجه به عنوان معرفت پرداخته و فصل چهارم به بحث درباره ی وجود حکم کاذب در رساله ی سوفسطایی اختصاص داده شده است. بخش دوم این رساله نظریات افلاطون در باب معرفت در رساله های جمهوری و منون را در چهار فصل بدین شرح بررسی می نماید: فصل اول : بحث ایده ی خیر فصل دوم: نظریه مثل فصل سوم : انتقادات مطوحه بر نظریه مثل فصل چهارم : ‬بحث رساله ی منون

این رساله بر سه بخش است . بخش اول اختصاص به افلاطون دارد پس از بیان شرح حال و زندگی وی نظریه های "ایده" و "نقس" وی با تفسیر ی که در آثار او آمده، تبیین گردیده است . بخش دوم در خصوص شرح حال فارابی و اندیشه های نظری وی و نیز آراء فلسفه مدنی است. بخش سوم مقایسه ای تطبیقی در جهان بینی افلاطون و فارابی، مدینه فاضله فارابی و افلاطون./

افلاطون مانند هر اندیشمند دیگری مرتکب اشتباهاتی شده است. بعضی از این مغالطات آگاهانه و بعضی دیگرناآگاهانه اند.مغالطات آگاهانه با اهداف مختلفی صورت گرفته اند. برخی به منظور تنبه خاطر مخاطب و برخی دیگر به ضرورت مسیر دیالکتیکی اندیشه افلاطون.گاهی نیز مغالطات به نحو زیرکانه ای در لوای طرح محاوره ای و نمایشی اثر گنجانده شده اند.بخش زیادی از مغالطات را تناقض ساختاری،عدم رعایت حد وسط ، ابهام معنایی،تمثیل نابجا،استقراءناقص و تعمیم ناروا تشکیل می دهد.مغالطات در ترتیب تاریخی محاورات سیر نزولی دارندوبعضی از آنها یادرمحاورات دیگر رفع می شوندویا با تفاسیری قابل توجیهند. کثرت مغالطات در آثار افلاطون نمی تواند از او یک سفسطه گر بسازد.افلاطون هم به لحاظ اصول فکری ونظریاتش در مقابل سوفسطاییان قرار داردوهم به لحاظ هدفش از مغالطات آگاهانه .او به حقیقتی واحد و مستقل از پندارها قائل است وغرضش نزدیکی به آن است نه به اشتباه افکندن مخاطب؛چیزی که هرگز مورد تایید سوفسطاییان نیست.

هدف از این پژوهش، تبیین غرض افلاطون از طرح مدینه فاضله و سپس پاسخ به این سؤال است که آیا تحقّق مدینه فاضله- آنگونه که افلاطون شرح داده است- ممکن است یا نه؟ و اگر نه، چه حکومت و یا حکومت هایی از نظر او ممکن است. در این رابطه به بررسی و تحلیل دو رساله جمهوری و مرد سیاسی پرداخته ایم به این جهت که افلاطون در رساله جمهوری به شرح مدینه فاضله و نحوه تأسیس آن و در رساله مرد سیاسی به بیان انواع حکومت های ممکن می پردازد؛ امّا در رساله مرد سیاسی دیگر سخنی از مدینه فاضله نیست بلکه وی به حکومت خردمند که حالت تنزّل یافته مدینه فاضله است اشاره می کند و به نظر می رسد که رساله مرد سیاسی غیرممکن بودن تحقّق مدینه فاضله را علنی می کند و در نتیجه به دنبال بهترین حکومت ممکن می گردد و نه مدینه فاضله. پس می توان نتیجه گرفت که خود افلاطون نیز تحقّق مدینه فاضله را غیرممکن می دانسته و به همین جهت به دنبال بهترین حکومت ممکن می گردد. یکی دیگر از نتایج این پژوهش اینست که تفکّر سیاسی افلاطون به زمان خود او منحصر نیست بلکه یک تفکّر سیاسی زنده و پویاست که تأثیرات آن را در عصر حال نیز می توان دید؛ در این رلستا به بیانات چند تن از اندیشمندان جدید پیرامون اندیشه سیاسی افلاطون استناد شده است. در پایان به مدینه فاضله فارابی پرداخته ایم. یکی از اهداف طرح این مبحث اینست که به اختصار به تأثیری که معلّم ثانی در این زمینه از افلاطون پذیرفته است اشاره شود و هدف دیگر اینکه به این سؤال پاسخ داده شود که چرا اندیشه فارابی آینده ای قابل قیاس با اندیشه افلاطون به خود ندید. از جمله پاسخ هایی که می توان به این سؤال داد اینست که حکومت های ممکن از نظر افلاطون نظام های واقعی ای بودند که در زمان خود او و یا قبل از او وجود داشته اند در حالی که مدینه های غیر فاضله فارابی بسیار انتزاعی و دور از واقعیت هستند. علاوه بر این، فارابی در شرح مدینه فاضله خود به بیان ویژگی های رئیس اوّل و وظایف او اکتفاء می کند و به جزئیات آن نمی پردازد، در حالی که افلاطون به شرح جزئیات مدینه فاضله نیز می پردازد.

این پایان نامه در چهار فصل تهیه و تدوین شده است ، در فصل اول ، به بررسی مثل در فلسفه افلاطون پرداخته شده است که اصل و اساس مثل را باید در آراآ فلسفی این فیلسوف عالی مقام جست . این فصل در دو بخش تنظیم گردیده است که بخش اول آن به بررسی نظریات افلاطون از جنبه معرفت شناسی پرداخته شده است . و در بخش دوم نظریه افلاطون ، از جنبه هستی شناسی آن مورد بررسی قرار گرفته است . در این بخش سعی شده که جنبه های مختلف مثل در فلسفه افلاطون مورد بررسی قرار گیرد. و با پیگیری تاثیراتی که افلاطون از دیگر فیلسوفان بزرگ تاریخ گرفته است ، این نظریه مورد ریشه یابی قرار گیرد. و اشکالاتی که ارسطو به عنوان یکی از منتقدان سرسخت نظریه مثل بر این نظریه وارد ساخته است مورد بررسی قرار گرفته شود در فصل دوم که مثل در فلسفه نو افلاطونیان میباشد، مطالب در قالب سه فصل ریخته شده است . در بخش اول نیک از دیدگاه فلوطین (به عنوان کسی که فلسفه نو افلاطونی از طریق آثار او منتشر گردیده است ) مورد بررسی قرار گرفته ، دراین بخش خصوصیات نیک که فلوطین در نظر داشته آورده شده ، طریق شناخت و رسیدن به نیک بیان گردیده است در بخش دوم این فصل ، پیرامون عقل و روح مطالبی آورده شده ، و چگونگی انتشاآ عقل از نیک و چگونگی پیدایش کثرات از عقل بیان گردیده است . و در بخش سوم به ایده ها پرداخته شده است . علت پرداختن به نیک و عقل دراین فصل بدین منظور است که فلوطین عقل را به عنوان جایگاه ایده ها آورده است . علت بوجود آمدن خود عقل را نیز به واسطه فیضان از نیک یا واحد می داند و واحد را به عنوان مرکز و منبع نور می انگارد. پرداختن به نیک و عقل برای شناخت ایده یا مثل در فلسفه نو افلاطونیان ضروری به نظر میرسد فصل سوم نیز در سه بخش تنظیم و تدوین گردیده است و در این ، فصل سعی شده نظریات فلاسفه بزرگ و مطرح اسلامی ، به عنوان نمایندگان فلسفه اسلامی مورد بررسی قرار گیرد در بخش اول نظریات فارابی و بوعلی مورد بررسی قرار گرفته است و وجوه بطلان نظریات این فلاسفه توضیح داده شده است در بخش دوم به نظریات شیخ اشرق به عنوان یکی از مدافعین سرسخت مثل در فلسفه اسلامی پرداخته شده است و دلایل ایشان دراین بخش مورد بررسی قرار گرفته و نظریات ایشان در باب مثل معلقه آورده شده است در بخش سوم نظریات ملاصدرا و دلایل ایشان در باب نظریه پرارح مثل آورده شده است و در پایان این بخش نگاهی اجمالی به نظریه مثل در عرفان گردیده است در فصل چهارم که نتیجه گیری است مقایسه ای اجمالی بین نظریات افلاطونیان و نوافلاطونیان و فلسفه اسلامی گردیده ست و پیشنهاد ما و کتابنامه در پایان این فصل آورده شده است

هدف پژوهش بررسی فلسفه سیاسی افلاطون به عنوان یکی از مهمترین منابع فکری اندیشه سیاسی و بررسی تاثیر آن بر اندیشه های جهان اسلام است. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای، استفاده از ترجمه فارسی آثار افلاطون، و اصل آثار سیاسی فارابی، ابن سینا و خواجه نصیر الدین طوسی است. نتایج نشان میدهد که فلسفه سیاسی افلاطون مساوق با اخلاق نظری او، در پی دست یافتن به فضایل انسانی است و نظریه اندامواری اجتماع را بر اساس تشبیه میان اجتماع و رد مطرح میکند و حکومتهانیز بر حسب محوریت اجزای شریف یا پست اجتماع در آنها - مانند اجزای ذو مراتب نفس انسانی - طبقه بندی می کند. فیلسوفان اسلامی نیز آنانکه به سیاست پرداخته اند، اصول کلی سیاست او را اخذ کرده اند

هیپیاس بزرگ، بدون تردید یکی از عامترین محاورات افلاطون است و در حقیقت انتقادی بی رحمانه از یک سوفیست مشهور یعنی هیپیاس می باشد، موضوع ظاهری این اثر کالون(زیبایی،نجابت ، اصالت و ..)میباشد که در فلسفه یونان باستان اهمیت فوق العاده ای داشته است. این پایان نامه تقریبا یک شرح معنایی از محاوره ارائه میدهدو همانطور که به شرح متن می پردازد در جستجوی آشکار کردن ارتباط عناصر دراماتیک آن با هدف فلسفی این محاوره می باشد به طور خاصتر، خواننده هیپیاس بزرگ به بررسی جایگاه دو طرف گفتگو در ارتباط آنها با موضوع زیبایی دعوت می شود و این محاوره امکان بررسی شباهت ها و تفاوت های بین فیلسوف حقیقی و سوفیست را به ما میدهد تا به کمک آنها اسرار و رموز زیبایی حقیقی را بررسی و درک کنیم

زبان و حقیقت آن از مسائل اساسی در اندیشه ی افلاطون است. وی از چشم اندازی فلسفی متافیزیکی به بررسی چیستی و ماهیت زبان می پردازد. به عبارت دیگر، افلاطون پرسش از زبان را با پرسش از وجود، حقیقت و معرفت گره می زند. به نظر او، رابطه ی میان زبان و واقعیت، رابطه ی قرار دادی نیست که به نحو خودسرانه از سوی بشر وضع شده باشد. به عکس رابطه ی میان زبان و واقعیت، رابطه ای طبیعی یا وجودی است. زبان به عنوان عمل سخن گفتن و نامیدن ، گونه ای باشنده است که اوسیا یا ذات مشخصی دارد. هستی معین یا ذات زبان با هستی معین یا ذات سایر باشندگان کاملاً در پیوند است، زیرا زبان چونان سخن گفتن و نامیدن عملی است در ارتباط با چیزها. به نظر افلاطون، ذات یا اوسیای زبان ، در کارکرد آن ظاهر می شود. کارکرد اساسی زبان عبارتست از تعلیم دادن درباره ی چیزها از راه تمییز دادن میان آن ها به حسب ذات هایشان. بدین ترتیب زبان این قابلیت را دارد که حقیقت اشیا را در خود بازنمایاند و آشکار سازد. زبان با تبعیت از حقایق باشندگان و الگو قرار دادن آن ها به مثابه ی تقلیدی درست از وجود و واقعیت است، و بدین سان غایت تعلیمی خود را متحقق می سازد. از سوی دیگر ، افلاطون متذکر می شود که خصلت تقلیدی زبان بر شأن ثانوی و تبعی آن نسبت به خود حقیقت دلالت دارد. از همین رو، نباید زبان و ساختار آن را با ساختار خود واقعیت کاملاً یکی و همان دانست. در نظام معرفت شناسیِ افلاطون، شناخت زبانی تنها گونه یا مرتبه ای از شناخت است و مساوق معرفت مطلق نیست. یکی پنداشتن شناخت زبانی با کلّ شناخت موجب می شود که زبان به جای آشکار ساختن حقایق فرازبانی، آنها را بپوشاند و تنها نمود و سایه ای از معرفت راستین را به دست می دهد.