جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:این پایان نامه به بررسی مساله شناخت در دیدگاه دو فیلسوف بزرگ تاریخ فلسفه افلاطون و کانت می پردازد که به تفکیک به آراء هردو فیلسوف در باب شناسایی می پردازد هدف اصلی نشان دادن ریشه ای بودن مساله شناسایی و اهمیت آن و بیان نقش ایشان در گسترش شناخت شناسی بوده است که به روش کتابخانه ای مورد تحقیق قرارگرفته و پس از مقایسه آراء دو فیلسوف شباهت ها و یا جنبه های افتراق آندورا نشان می دهد. پیش درآمد زمینه فکری کانت تاریخچه مختصری از شناخت شناسی بیان شده است. سپس به عقل گرایان و تجربه گرایان از جمله هیوم به عنوان نمایه تجربه گرایی که تاثیر بسزایی در کانت داشته پرداخته شده است. در بخش کانت با بررسی ساختار شناخت شناسی سعی در یافتن عناصر مشابه و مفارق با دیدگاه افلاطون شده است از جمله نتایج مقایسه بین دو فیلسوف به موارد زیر می توان اشاره کرد: کانت برای اولین بار بین خرد و فهم تمایز قائل می شود اما در نظر افلاطون چنین تمایزی وجود ندارد، افلاطون شناخت حقیقی را شناخت ایده ها می داند در حالی که کانت شناخت را فرای حوزه تجربه و پدیدارها ممکن نمی داند، تفاوت دیگری که می توان به آن اشاره کرد تمایز دیدگاه ایشان نسبت به متعلق شناسایی و فاعل شناسایی می باشد افلاطون شناسایی را از طریق مواجه فرد با عالم خارج و شناخت ابژه خارجی ممکن می داند اما کانت که برای اولین بار جایگاه فاعل شناسایی و متعلق شناسایی را عوض کرد عامل اثر گذار در شناسایی را فاعل شناسا دانست. و از جمله شباهت های ایشان اینکه هردو بنیاد شناسایی را در روان جستجو می کنند و نه در عالم حس.

مسئله سعادت از مباحث اصلی اخلاق و فلسفه اخلاق است که از قدیم تا امروز مورد توجه فیسلوفان و عالمان بوده است به گونه ای که برخی از مکاتب اخلاقی به نام سعادت گرا خوانده شده اند در این رساله ما به بررسی تطبیقی سه نظریه ارجع به سعادت پرداخته ایم. اول نظریه افلاطون که در مباحث خود بدنبال تبیین سعادت و ویژگی های انسان کامل است، افلاطون نقش مهمی برای معرفت و شناخت حقایق ثابت یعنی «مثل» به ویژه «مثال خیر» قایل است و در ابتدا به تبع سقراط فضیلت را مترادف با معرفت می شمارد و همین معرفت مثل را سعادت می داند امام در نهایت سعادت را یک امر مرکب از «فضیلت»، «معرفت عقلی» و «لذت» قلمداد می کند که این لذت هماهنگ با فضایل است نه در تقابل با آنها. به ارسطو در مباحث اخلاقی اش دو نظریه یا تفسیر را در مورد سعادت نسبت داده اند یکی اینکه او سعادت و خیر اعلی را همان «معرفت» و «تأمل عقلی» می داند که کارنوس است، طرفداران این تفسیر مطالب کتاب اول را زمینه ساز این تفسیر (تفسر غالب) می شمارند. تفسیر دوم که تفسیر جامع نامیده می شود «خیر اعلی» و سعادت را در زندگی اخلاقی تؤام با تفکر و تأمل می داند یعنی تفکر و تأمل باید همراه انجام فضیلت های اخلاقی باشد، طرفداران این تفسیر بر مطالب کتاب اول تأکید دارند و کتاب دهم را یا تعارض با کتاب اول می شمارند یا بگونه ای بین این دو جمع می کنند. در این رساله شواهد تفسیر جامع ترجیح داده شده وآن را نظریه ارسطو تلقی نموده ایم. غزالی برای سعادت انواعی را بر می شمارد و برترین سعادت انواعی را بر می شمارد و برترین سعادت را که همان سعادت اخروی است از راه علم و عمل و کسب فضایل مختلف قابل تحصیل می شمارد، او فضایل را به انواع مختلف «الهیاتی»، «فلسفی»، «عرفانی» و .... تقسیم می کند و بالاترین فضیلت را «عشق» می داند که در جهان آخرت به صورت مواجهه با خداوند و رؤیت او متجلی می شود، این سعادت را ذومراتب می داند که وابسته به میزان عشق به خداوند در دنیا می باشد، همین سعادت است که بالاترین لذت معنوی را همراه دارد. در پایان رساله هم نگاهی به سعادت در آیات و روایات نموده ایم و تحقق سعادت از دیدگاه اسلام را متوقف بر «ایمان» و «عمل صالح» که برخاسته از انگیزه ای درست و نیت پاک است دانسته ایم.

چکیده (فارسی): از آن جا که هر فیلسوف بزرگی با نظر به فلاسفه ی پیش از خویش قدم دروادی تفکر می نهد و افلاطون نیز به طور قطع یکی از فلاسفه ی بزرگ و موسس در تاریخ فلسفه می باشد ، می توان نتیجه گرفت وی نیز در خلاء عقلانی به تفکر نپرداخته و با نظر به فلاسفه ی پیش از خود قدم در این وادی نهاده است. بدین ترتیب باید گفت وی در پایه ریزی نظریه ی مثال تحت تاثیر آموزه های سه فیلسوف پیش از خود یعنی آموزه ای "اشیاء اعدادند" فیثاغوری و مفهوم وچود ثابت پارمنیدس و بحث تعاریف و کلیات سقراطی بوده است و در تاسیس نظریه ی نسبی گرایی معرفتی از آموزه ی سیلان هراکلیتوس و آموزه ی انسان معیاری پروتاگوراس استفاده نموده است و بالاخره در تاسیس نظام غایت انگارانه ی خویش تحت تاثیر مفهوم نوس آناکساگوراس بوده است.

چکیده (فارسی): پایان نامه درباره ی نظریه ی یادآوری افلاطون است . افلاطون یادآوری را در سه محاوره ی منون ، فایدون و فایدروس به صراحت مطرح می کند. ازهمین رو پایان نامه به سه بخش تقسیم شده و یادآوری در هر یک از این محاورات مورد بررسی قرار گرفته است ( البته ،از هر یک محاورات به منظور درک بهتر یادآوری شرح مختصری بیان شده است). اما هدف اصلی و بنیادین نشان دادن این واقعیت است که _ برخلاف تفاسیر رایج _ یادآوری قابل تفسیر به فطری گرایی نیست . بنابراین،سعی نموده ام نقش و اهمیت ادراک حسی را نه تنها در محاورات یادشده بلکه در سایر محاورات افلاطون از قبیل جمهوری و ثئایتتوس نیز نشان دهم. به عبارت دیگر،در نظر داشته ام جایگاه حق ادراک حسی را در نظام فلسفی افلاطون مشخص نمایم